جشنواره موسیقی بسطامی چه برنامه‌ای دارد؟

سومین دوره جشنواره موسیقی «ایرج بسطامی» در حالی برگزار می‌شود که حتی قرار است به گرافیست جلد آلبوم نیز جایزه اهدا شود.

ایرج بسطامی

به گزارش ایسنا، نشست خبری سومین دوره جشنواره موسیقی ایرج بسطامی 6 شهریور ماه در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، در ابتدای این نشست فاطمه بسطامی –خواهر زنده‌یاد ایرج بسطامی خواننده فقید موسیقی ایرانی- اظهار کرد: ایرج از پنج سالگی به دلیل عرق و ارثی که داشت آواز خواندن را شروع کرد و ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۵۸ توسط یکی از دوستان کرمانی ما به استاد محمد رضا شجریان معرفی شد و چند سال شاگردی او را کرد.

او ادامه داد: پس از درگذشت برادرم ما سال‌ها برای او بزرگداشت برگزار کردیم و موسسه‌ای را به ثبت رسانیدم اما خواستیم به بزرگداشت بسنده نکنیم و به کار وسعت ببخشیم، به همین دلیل در سال ۱۳۸۹ اولین دوره جشنواره موسیقی ایرج بسطامی را برگزار کردیم، در آن دوره ۴۰۰ اثر به دبیر خانه ارسال شد که بسیاری از آنها متعلق به شهرستان‌ها و روستاها بود و ما از این موضوع خوشحال بودیم زیرا هدف ما انتخاب افرادی است که دست‌رسی به پایتخت ندارند. ایرج بسطامی نیز خود از منطقه‌ای محروم بود.

فاطمه بسطامی اظهار کرد: موسسه ما غیر دولتی ، نوپا و بدون بودجه بود اما ما کار برگزاری جشنواره را شروع کریدم و به لطف برخی دوستان دور دوم آن را با تعداد آثاری مشابه دور اول به سرانجام رساندیم. خوشحالی من این است که ما توانستیم با برگزاری این جشنواره کارهای مهمتری مانند نجات یک جوان خواننده آواز از اعدام را انجام بدهیم.

رئیس جشنواره موسیقی ایرج بسطامی در ادامه به جذب اسپانسر برای این رویداد اشاره کرد و گفت: امیدواریم اسپانسرهایی که با آن‌ها صحبت کرده‌ایم به ما پاسخ مثبت بدهند.

او همچنین گفت: هدف اصلی ما نگاه به کنسرت و موسیقی نیست بلکه بیشتر قرار است به استعدادیابی بپردازیم. ما باید دست به دست هم بدهیم و این استعدادها را کشف کنیم.

در ادامه پیروز ارجمند –دبیر جشنواره- با بیان اینکه ایرج بسطامی را ۳۱ سال پیش در کرمان ملاقات کرده است، گفت: ما به نوعی دوست و همراه یکدیگر شدیم. این دوستی دیرینه باعث شد با وجود اینکه نمی‌توانیم این جشنواره را با حضور او برگزار کنیم من در این رویداد حضور داشته باشم. افرادی مانند ایرج حتی در نبودشان نیز می‌توانند موثر باشند.

او ادامه داد: این جشنواره در دو بخش آلبوم برتر و خوانندگان آواز ایرانی برگزار خواهد شد. آثاری که به دبیرخانه ارسال می‌شوند پس از بررسی به مرحله دوم راه پیدا می‌کنند. در ادامه آثار این افراد را در حضور استادان موسیقی ضبط استودیویی خواهیم کرد. همزمان با این کار ویدیوی ضبط شده در سایت جشنواره و کانال تلگرامی آن آپلود خواهد شد، زیرا امسال بخش مردمی به این جشنواره اضافه شده و خوانندگان جایزه نگاه مردمی را دریافت خواهند کرد، در دی‌ماه نیز اختتامیه این رویداد برگزار خواهد شد.

ارجمند همچنین خبر داد که قرار است در اختتامیه سومین دوره جشنواره ایرج بسطامی از ۵۰ سال خدمات حسن ناهید نوازنده پیشکسوت نی تقدیر شود.

دبیر این جشنواره گفت: این رویداد امسال دارای اساسنامه شد که شورای سیاست‌گذاری نیز در ساختار این اساسنامه وجود دارد. فریدون شهبازیان، حسام‌الدین سراج، فاطمه بسطامی و من در این شورا حضور داریم و امیدواریم کامبیز روشن‌روان نیز به ما ملحق شود.

او اظهار کرد: ما تلاش کردیم تمامی اساتید شاخص و برجسته در این رویداد حضور داشته باشند. ما به ازای داوری جشنواره موسیقی ایرج بسطامی را تنها در جشنواره موسیقی جوان داریم.

ارجمند همچنین با بیان اینکه کشف پدیده‌های موسیقی پیش از این به عهده حوزه هنری بوده است، گفت: در حال حاضر این موضوع حذف و بخش خصوصی عهده‌دار این کار شده است.

سپس حسام‌الدین سراج –دبیر هنری این جشنواره- بیان کرد: آواز و موسیقی رُکنی است که اگر در جامعه نادیده گرفته شود بخش عمده‌ای از فرهنگ و هنر نادیده گرفته شده است. آواز ایرانی به شعر و ادبیات غنی ایران بازمی‌گردد. این کار فرهنگ‌ساز است و افراد مرتبط با آن، افرادی فرهنگی و فرهیخته هستند.

او گفت: امیدواریم با معرفی و استعدادیابی چندخواننده بسیار خوب و جوان آن‌ها به جامعه معرفی شده و استعدادهایشان شکوفا شود. ما در این دوره اغتشاش موسیقایی داریم و زمینه نفس کشیدن برای موسیقی جدی خیلی فراهم نیست.

سراج توضیح داد: در این جشنواره داوطلبان در زمان محدود ۱۴ دقیقه بخش آوازی و تصنیفی مرتبط با دستگاه آواز خوانده شده را ارائه می‌دهند. آواز در دو بخش ذاتی و اکتسابی فراگرفته می‌شود. در این جشنواره بخش ذاتی نادیده گرفته نمی‌شود. از سویی قدرت صدا، نوآوری، تأثیر بر مخاطب، شناخت ردیف آوازی و استفاده درست از آن از جمله مواردی است که هیأت داوران برای انتخاب فرد برگزیده به آن توجه می‌کنند.

دبیر هنری این جشنواره اظهار کرد: آثار ارائه شده به دبیرخانه این جشنواره طی سه مرحله داوری می‌شوند. این رویداد در دو رده سنی زیر ۳۰ سال و بالای ۳۰ سال برگزار می‌شود.

او تأکید کرد: استادان داوری ما از مکتب‌های مختلفی هستند و سعی می‌شود حق هیچ خوانندگی ضایع نشود.

در بخش دیگر این نشست فریدون شهبازیان -رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره- اظهار کرد:‌ من از دوره قبل این رویداد تجربه‌هایی کسب کردم که در این دوره لحاظ می‌شود. امسال دو بخش آلبوم و آواز بررسی می‌شود. مسائل آنقدر زیاد است که آثار باید با دقت زیاد بررسی شوند. موسیقی، هنر والا و تخصصی‌ای است که باید متخصصان آن را داوری کنند.

او ادامه داد: از آنجایی که هر جشنواره‌ای از طرف برگزیده‌نشدگانش مورد اعتراض واقع خواهد شد سعی ما بر این بوده که برای داوری از افرادی دعوت کنیم که علم کامل به این موضوع داشته باشند.

شهبازیان درباره شرایط البوم‌هایی که می‌توانند در رقابت این رویداد شرکت کنند، گفت: آلبوم‌هایی که در دو سال گذشته ضبط و منتشر شده‌اند با سلیقه تهیه‌کننده و ناشر آن در اختیار این جشنواره قرار می‌گیرند. برای انتخاب بهترین آلبوم فاکتورهای مختلفی مورد توجه است که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی اهمیت دارد. دادن جایزه‌های مختلف به برگزیدگان مختلف نیاز به امکانات مالی زیادی دارد.

این آهنگساز اضافه کرد: ما در بخش آلبوم موسیقی به خواننده، آهنگساز، تنظیم‌کننده، شاعر و ترانه‌سرا و گرافیست جلد آلبوم، تکنوار، ناشر، تهیه‌کننده و صدابردار جایزه اهدا می‌کنیم. با وجود اینکه اکنون صدابرداری دیجیتال شده است اما اگر صددرصد به شکل دیجیتال نبود و صدابرداری مناسبی انجام شده بود جایزه را اهدا خواهیم کرد.

شهبازیان تأکید کرد: بیشتر هدف ما جوان‌هایی هستند که زحمت می‌کشند و کار می‌کنند. در این دوره بیشتر آن‌ها جذب موسیقی پاپ می‌شوند که تیشه به ریشه موسیقی ایرانی می‌زند. در نهایت این کار سه خواننده معرفی خواهند شد که من اطمینان می‌دهم صددرصد سه خواننده خوب خواهند بود.

سراج تأکید کرد: این جشنواره نقش آموزشی و پژوهشی ندارد بلکه به دنبال استعدادیابی است که من فکر می‌کنم کار ارزشمندی است.

در ادامه فاطمه بسطامی در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر حمایت‌های پساجشنواره‌ای از استعدادهای برگزیده‌ این جشنواره اظهار کرد: ما تصمیم داریم اگر استعدادی پیدا شد و رتبه اول را به دست آورد کاری کنیم که حداقل یک قطعه را ضبط کند و یا به روی صحنه برود، این کار به عنوان جایزه به آن‌ها داده می‌شود.

ارجمند نیز در پاسخ به همین پرسش گفت:‌ ما در نظر داریم با حضور افراد برگزیده، آثاری را تولید کنیم. البته استفاده از این فرصت‌ها بر عهده خود هنرمند است، جشنواره می‌تواند به استعدادهای ناب کمک کند.

در بخش دیگری از این نشست سراج اظهار کرد: آواز ایرانی چیزی نیست که بتوان به سادگی از آن لذت برد بلکه باید آن را شناخت. ما در استفاده از موسیقی تعادل نداریم. مسئولان فرهنگی در هر دوره‌ای آنقدر به یک نوع موسیقی اهمیت می‌دهند که به بقیه آن‌ها بی‌توجهی می‌شود. هنرمند نیز باید با نوآوری چیزی را ارائه کند که خوب باشد.

شهبازیان نیز گفت:‌ آواز موسیقی ایران فقط ردیف نیست و این اشتباه بزرگی است که عده‌ای فکر می‌کنند باید فقط ردیف بخوانند. ردیف دستمایه خوانندگان است. اگر در آواز نوآوری نباشد دلنشین نمی‌شود. چیزی که اهمیت دارد این است که آواز موجز و کوتاه باشد تا حوصله شنونده سر نرود.