علی سرابی بازیگر تئاتر طی گفتگویی از سانسور و ممیزی در هنر و خصوصاً تئاتر ایران می گوید. سرابی معتقد است که نگاه سلیقه ای و شخصی بدون هیچ اصول و قواعدی، بر تئاتر حاکم است و تئاتر در ایران بر اساس “سیستم حسینقلی خانی” پیش می رود. وی سال ۹۷ را فاجعه بارترین سال تئاتر ایران می خواند و می گوید بازداشت هنرمندان تئاتر و صدور قرار برای آزادی آنها، یادآور برخورد با مجرمین خطرناک است. این بازیگر تئاتر همچنین به ممنوعیت کار محمد یعقوبی، “نویسنده تراز اول تئاتر ایران” بدون دلیل و ارائه حکم ممنوع الکاری وی اشاره می کند و معتقد است در هر دوره ای که سانسور شدیدتر شده، اعتراض در برابر آن هم بیشتر شده است. وی با ذکر روایتی از سانسور و دخالت نهادها و ارگان‌هایی خارج از بدنه تئاتر در یکی از نمایش‌هایی که در آن همکاری کرده می‌گوید “نمایش «نوشتن در تاریکی» شش یا هفت مرتبه بازبینی شد. این تئاتر کلی سانسور شد، سانسور شد، سانسور شد و هنوزم که هنوز است، به آن مجوز نمی دهند. در ششمین بازبینی پنج نفر آمدند که من به هیچ وجه و در هیچ کجایی از دنیای سینما و تئاتر آنها را ندیده بودم. این اتفاق برای من نشانه این بود که هر نهاد و ارگانی حق اعمال نظر در تئاتر دارد”.
علی سرابی، طی مصاحبه‌ای با ایلنا، در خصوص سانسور در هنر تئاتر ایران، عمده سانسورها و ممیزی‌ها را بر اساس رویکردهای سلیقه‌ای و شخصی افرادی می‌داند که روی کار می‌آیند. او از سال ۹۷ به عنوان سال سخت تئاتر ایران یاد می‌کند که هنرمندان بسیاری را بازداشت کردند و حتی “محمد یعقوبی” بدون ممنوع الکاری رسمی، اجازه کار پیدا نکرد. “بدون تماشاگر” نمایشی بود که سال گذشته روی صحنه رفت و در آن علی سرابی نقش رئیس شورای ارزشیابی و نظارت تئاتر را بر عهده داشت. این تئاتر به بهانه موضوعش، دربرگیرنده موارد ممیزی و سانسور تئاتر ایران در سال های گذشته بود.
متن کامل این گفتگو در ادامه می آید:
“بدون تماشاگر” که سال گذشته با بازی شما روی صحنه رفت درباره سانسور صحبت می کرد؛ این که چه روندی طی شده، چه چیزهایی مورد سانسور قرار گرفته و مساله سلیقه ای بودن سانسورها که خیلی وقت ها نسبت به آن انتقاد می شود. مبنی بر این که خطوط قرمز ثابتی وجود ندارد و در هر دوره ای می تواند این خطوط تغییر کند. با این شرایط اوضاع کنونی تئاتر را چطور ارزیابی می کنید؟
دولت هایی که سر کار می آیند، با خود موازین و قوانین الزام آوری می آورند که قابل هیچ گونه پیش بینی برای ما نیست، یعنی هر دفعه همه چیز یک دفعه باهم تغییر می کند. هرچند در تمام امور هنری هم این مساله صدق می کند اما تئاتر، با رادیو، تلویزیون و مخصوصا با سینما تفاوت دارد. در چند سال اخیر، در سینما شاهد گشایش های بیشتری بودیم و انگار از آن کج فهمی ها و سانسور پیچیده، کمی کاسته اند. یا مثلا در بخش رسانه های تصویری، موضوعاتی را می بینیم که سالیان سال در تلویزیون خط قرمز محسوب می شد اما حالا در قالب رسانه های تصویری اجازه نمایش دارند. اما در تئاتر این گشایش اتفاق نیفتاد؛ در چند سال اخیر و به خصوص سال ۹۷، فاجعه بارترین اتفاقات در عرصه تئاتر ما رخ داد. اتفاق عجیبی این سال، بازداشت هنرمندان تئاتر و آزادی شان با قرار وثیقه و فیش حقوقی بود. یعنی مثل یک مجرم با آنها برخورد شد.
