عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: تزریق بیش از حد یک نگاه فرهنگی به جامعه باعث دلزدگی فرهنگی و کاهش مطالعات دینی افراد شده است.
محسن حاجی زین العابدینی درباره علت کاهش مطالعات دینی در سال های اخیر به ویژه در نسل جوان در گفت وگو با خبرنگار معارف ایرنا اظهار داشت: شاید یکی از مهمترین مسائل در این زمینه دلزدگی فرهنگی باشد. یعنی اگر یک بستر را با جنبه های مختلف آن مانند مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی درنظر بگیریم، ممکن است به دلیل تزریق کردن بیش از حد این نوع نگاه به جامعه بر روی آن بستر، تاثیرگذار باشد و یک پس زدگی اجتماعی را موجب شود.
وی افزود: مثلا اگر بدن انسان بیش از حد کلسیم داشته باشد، آن را دفع می کند. در سطح جامعه نیز اینگونه است. یعنی وقتی بر روی موضوعی تمرکز زیاد داشته باشیم، باعث دلزدگی و پس زدگی می شود و دافعه ایجاد می کند. بنا بر این تشنگی در مقابل این مسائل کم شده است.
بازرس انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران افزود: از طرف دیگر امروز شاهد شکاف بین نسل ها هستیم و نسل جدید که وسایل ارتباط جمعی فراوانی را در اختیار دارد، دارای یک رویکرد جهان محور است و به روز شدن مسائل مذهبی می تواند به آنان کمک کند. یعنی نگاه های جدید مذهبی می تواند کمک کند تا قشر جدید به سوی کتاب های دینی جذب شوند.
وی اضافه کرد: البته مقداری از این کار به عهده برنامه ریزان فرهنگی کلان کشور است که باید بپذیرند قشر جدید و نسل جوان مقتضیات و نیازهای متفاوت تری از نسلی دارد که ۶۰ سال از عمر خود را پشت سر گذاشته و جوانی خود را در دوره ای دیگر گذرانده و چنین اشخاصی نمی توانند در مورد نسلی که الان ۱۵ تا ۳۰ سال دارد قضاوت کنند. چون نیازهای او را به درستی درک نمی کنند و دنیا در آن زمان شکلی دیگر بوده ولی جوان امروز به گونه ای دیگر فکر می کند و نیازی دیگر دارد.
حاجی زین العابدین افزود: بنابراین فضای ذهنی کسی که مسئولیت برنامه ریزی فرهنگی را به عهده دارد و در سنین ۶۰ تا ۷۰ سالگی به سر می برد، دارای یک شکاف فرهنگی و شکاف دیجیتالی با نسل جدید است و به گونه ای برنامه ریزی می کند که فایده ای برای نوجوان و جوان ندارد. به همین دلیل باید بر اساس این تفاوت و مقتضیات زمان برنامه ریزی کرد.
فعالیت های کتابخانه ای کانون ها خوشحال کننده است
وی درباره داوری مرحله نهایی رویداد فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مسجد) در حوزه فرهنگ کتاب و کتابخوانی گفت: با توجه به این که در دوره اول هستیم، هنوز مسائلی درباره مستندسازی، گزارش دهی و ارزیابی وجود دارد که باید به مرور زمان حل شود ولی به طور کلی دیدن فعالیت ها به ویژه در مراکز کم برخوردار و شهرستان های کوچک که کتابخانه های بسیار خوب و فعال و منظمی دارند، خوشحال کننده است.
این استاد دانشگاه افزود: بعضی از این فعالیت ها در کتابخانه ها از نظر کمی و کیفی با شهرهای بزرگ قابل مقایسه نیستند. چون گاهی فعال تر از کتابخانه هایی هستند که در شهرها فعالیت می کنند و امکانات بهتری دارند.
وی افزود: تاکنون داوری در ارزیابی نتیجه فعالیت های کتابخانه های کانون ها صورت گرفته است و فعالیت های آنها از قبل مشخص شده بود. یعنی فعالیت های مربوط به مسابقات کتابخوانی، شنبه های کتاب و وضعیت کتابخانه ها از نظر کیفی و کمی سه محور اصلی بود که مورد ارزیابی قرار می گیرد.
حاجی زین العابدین اضافه کرد: بعضی از این فعالیت ها به صورت منسجم و جدی و با برنامه پیش رفته ولی برخی برنامه ها کمتر مورد توجه قرار گرفته که اگر بر روی آن ها سرمایه گذاری بهتری شود و از نظر موضوع هایی که مورد قبول عامه است بیشتر مورد توجه قرار گیرد، شاهد استقبال بیشتری خواهیم بود.
داوری مرحله نهایی فهما از شنبه آغاز شد و تا چهارشنبه ۳۰ بهمن ادامه دارد و داوران به ارزیابی آثار منتخب می پردازند که هشت شاخص اصلی در این داوری ها مورد توجه قرار می گیرد. تاکنون حجج اسلام سیدناصر میرمحمدیان، احمدی، حجت گنابادی نژاد و رضا روستاآزاد در شاخصه پاسداشت مناسبت های ملی- مذهبی داوری و فهمیه باب الحوائجی، محسن حاجی زین العابدینی و ابراهیم حیدری در شاخصه فرهنگ کتاب و کتابخوانی داوری کرده اند.
داوران شاخصه قرآن و عترت را حجت الاسلام حمید محمدی، عباس سلیمی، مهدی قره شیخ لو و مجتبی کلباسی تشکیل می دهند و فرهاد قائمیان، سیدسعید سیدزاده و انسیه شاه حسینی در بخش فیلم به داوری می‌پردازند. شهرام کرمی، کوروش زارعی و سیدحسین فنایی در بخش نمایش و شهروز حقی، امید عرفان پور و مسعود نکویی در بخش سرود داوری می کنند.
از دیگر داوران نیز می توان به حسین اسدی، مهدی عباسی و روح الله رازینیدر شاخصه خلاقیت و نوآوری،بهروز مینایی، محمدرضا بهمنی و رضا باقری اصل در شاخصه فضای مجازی و رسانه، حجت الاسلام حجت الله ذاکر، امیرحسین آل اسحاق، رضا برزگر و شعبانعلی رمضانیان در شاخصه غنی سازی اوقات فراغت اشاره کرد.
