هنر برای گفتگو با کودکان

فرستنده: آقای علی تبریزی

سرگرمی بچه‌ها اين است که اگر نجنبيد ديوارهای خانه‌تان را با مداد نقاشی کرده‌اند. اگر بجنبيد می‌رويد کاغذ می‌گيريد می‌دهيد دست‌شان که علاوه بر ديوار روی کاغذ هم نقاشی کنند. به هر حال ديوارنگاری رخ می‌دهد ولی در عوض بچه‌های‌تان ياد می‌گيرند چطور از فکر و دست‌شان و ابزارهای هنری استفاده کنند. حالا چون ديوار هست، کاغذ هم هست، و شما هم نمی‌توانيد از صبح تا شب نگهبانی بدهيد که چه بلايی توسط بچه‌های‌تان نازل می‌شود اين هنر را هم ياد بگيريد که از خودتان مشارکت نشان بدهيد.

هنر عبارت است از تهيه رنگ برای آبرنگ از مواد طبيعی و سالم. می‌دانم که بلديد برويد يک مغازه وسايل نقاشی فروشی و آبرنگ بخريد و خودتان را خلاص کنيد. ولی اگر اهل سرگرم کردن بچه‌های‌تان هستيد اين هنر را ياد بگيريد. اهلش نيستيد غر نزنيد، برويد از مغازه بخريد.

گل‌ها، ميوه‌ها، پر پرندگان و پروانه‌ها و موی سر و رنگ چشم‌های من و شما به اين دليل رنگی هستند چون در سلول‌های گياهان و پوست و پر و بال همه موجودات زنده دانه‌های رنگی وجود دارد. به اين دانه‌های رنگی می‌گويند رنگدانه يا Pigment. اگر يک گلبرگ را روی کاغذ سفيد بکشيد رد رنگی رنگدانه‌ها را می‌بينيد. ولی برای استخراج اين رنگدانه‌ها چه کار می‌شود کرد؟

خيلی ساده. چند تا گل رنگی انتخاب کنيد و هر کدام را بگذاريد توی يک کيسه پلاستيکی. توی هر کيسه پلاستيکی مقدار کمی آب داغ بريزيد و بگذاريد گل‌ها در آب داغ نرم بشوند. اگر از من می‌شنويد به جای همه گل، گلبرگ‌ها را جدا کنيد و بريزيد توی کيسه و بعد آب داغ را اضافه کنيد. سه دقیقه صبر کنيد و بعد با وردنه شروع کنيد گل‌های داخل کيسه را فشار بدهيد. اگر گلبرگ‌ها را در کيسه ريخته باشيد نتيجه‌اش بهتر می‌شود. فشرده شدن گل‌ها باعث می‌شود ديواره سلولی آن‌ها شکسته

بشود و آب داغ به داخل سلول‌ها نفوذ کند و با رنگدانه‌ها مخلوط بشود. بعد از وردنه کردن گل‌ها کيسه را برای سه ساعت کنار بگذاريد تا بيشترين مقدار رنگدانه‌ها از گل‌ها خارج بشوند. بعد آبرنگ‌ها را در شيشه بريزيد و بدهيد دست بچه‌های‌تان تا خدمت ديوار و کاغذ برسند. توضيح واضحات است که اگر مقداری از آب آبرنگی که درست کرده‌ايد تبخير بشود غلظت رنگ هم افزايش پيدا می‌کند.

اين از آبرنگ درست کردن با گل. حالا يک راه ديگر هم بهتان معرفی می‌کنم که کمی در طبيعت هم گشت و گذار کرده باشيد.

درخت اقاقيا را که می‌شناسيد. در زبان انگليسی به اقاقيا می‌گويند Acacia و گونه‌های مختلف آن را همه جا می‌توانيد پيدا کنيد. درخت اقاقيا صمغ توليد می‌کند و اگر تنه درخت را از نزديک ببينيد متوجه صمغ‌های روی آن می‌شويد. قديمی‌ترين استفاده از صمغ اقاقيا برای توليد جوهر خوشنويسی بوده است که به آن می‌گويند صمغ عربی يا Gum Arabic. ولی در دنيای جدید از صمغ اقاقيا در تولید مواد آرايشی و بهداشتی، غذا، عکاسی و کارهايی که با رنگ سر و کار پيدا می‌کنند استفاده می‌شود. هشتاد درصد صمغی که در جهان بطور صنعتی توليد می‌شود از کشورهای ساحل شامل سومالی و سنگال و موريتانی و مالی و بورکينافاسو می‌آيد.

.

با بچه‌های‌تان برويد صمغ اقاقيا جمع کنيد به اندازه 50 گرم. بعد صمغ را با 150 سی‌سی يا ميلی‌گرم آب داغ مخلوط کنيد و خوب هم‌بزنيد. کم‌کم که آب ولرم شد بچه‌ها می‌توانند همزدن را انجام بدهند منتها صمغ خيلی سريع حل نمی‌شود و بايد کمی حوصله بخرج بدهيد. صمغ که حل شد آن را در يک شيشه دربسته بريزيد و بگذاريد توی يخچال. چرا يخچال؟ چون تا فردا که سراغ صمغ بيايید کپک نزند. مخلوط صمغ و آب مثل خورش است و باید جا بیفتد. برای همين هم بعد از مخلوط کردن بايد يک روز بماند.

فردا که مخلوط را از يخچال بيرون آورديد بايد يک تا ماده ديگر هم به آن اضافه کنيد. 25 گرم عسل را به صمغ اضافه کنيد و خوب هم‌بزنيد. چرا عسل؟ چون باعث نرم شدن آبرنگ می‌شود. مخلوط صمغ و عسل ماده اصلی توليد آبرنگ هستند.

از اينجا به بعد دو تا راه حل داريد؛ يا از همان آبرنگ‌های گل استفاده کنيد يا از رنگ‌های خوراکی. مقداری از مخلوط اصلی را با آبرنگ گل يا رنگ خوراکی مخلوط کنيد و هم‌بزنيد. آبرنگ برای نقاشی در و ديوار و کاغذ آماده شده. اگر خودتان هم اهل نقاشی باشيد با همين روش می‌توانيد آبرنگ توليد کنيد.