عدم بازپرداخت هزینه تورهای کنسل شده به مسافران چالش بزرگی است که این روزها گریبان حوزه گردشگری را گرفته است.مرت‌الله رفیعی می‌گوید: ۹۰ درصد آنچه که اکنون شاهد هستیم به دلیل بدعهدی و کم‌کاری ایرلاین‌ها و هتلداران در بازپرداخت پول مسافران است.
به گزار خبرنگار ایلنا، شیوع ویروس کرونا در آستانه تعطیلات نوروز منجر به لغو تمام سفرهای داخلی و خارجی شد. در این میان مسئولان امر در بخشنامه‌های متعدد از فعالان گردشگری اعم از آژانس‌های مسافرتی، ایرلاین‌ها، هتل‌ها و… درخواست کردند تا پول مسافران را بدون کسر جریمه به آنها بازگردانند.
سازمان هواپیمایی ششم اسفندماه بخشنامه کرد که به دنبال شیوع کروناویروس در ایران، هزینه بلیت‌های کنسلی بدون دریافت جریمه استرداد شود. سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز هشتم اسفندماه در نامه‌ای خطاب به انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی نوشت: باتوجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم حفظ سلامت جامعه، ضمن عطف به نامه شماره ۶۰۵۹۸ مورخ ۹۸/۱۲/۰۶ رییس سازمان هواپیمایی کشوری و نامه ۹۸۲۴۰۰/۳۹۴۱۳ مورخ ۹۸/۱۲/۰۶ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مبنی بر کنسلی تورها و پروازهای مسافران بدون اخذ هزینه، برای جلوگیری از شکایات و تبعات بعدی آن، لطفا دستور فرمایید موضوع در اسرع وقت به دفاتر و شرکت‌های خدمات مسافرتی ابلاغ و بر فرایند اقدامات آنها نظارت لازم معمول شود.
باوجود آنکه حدود دو هفته از بخشنامه‌ها و نامه‌های ابلاغی برای بازپسگرداندن پول مسافران از سوی مسئولان امر می‌گذرد اما همچنان شاهد سرپیچی فعالان گردشگری از این مهم هستیم و هنوز مسافران نتوانسته‌اند به پول خود برسند. مسافرانی که سفرهای خود را کنسل کرده‌اند، دفاتر خدمات مسافرتی و آژانس‌های مسافرتی را مقصر می‌دانند و پول خود را از آنها طلب می‌کنند. در این میان آژانس‌داران نیز بدعهدی ایرلاین‌ها و هتل‌ها را در بازپس دادن پول تورهای کنسل شده باعث و بانی وضعیت پیش آمده، عنوان می‌کنند.
چندی پیش نیز حرمت‌الله رفیعی (رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران) با نوشتن نامه‌ای عنوان کرد: باتوجه به همکاری نکردن برخی از هتل‌ها حسب بخشنامه جامعه هتلداران ایران و همچنین برخی از ایرلاین‌ها، دفاتر قادر به بازپرداخت کل وجوه دریافتی نیستند و مزید اطلاع برخی از اقدامات صورت‌گرفته برای مسافران از قبیل ویزا، اقامت در هتل‌های خارج از کشور با هزینه بلیت پروازها، قطارها و اتوبوس‌های خریداری‌شده برای مسافران که مبدا و مقصد آن در خارج از ایران است و باتوجه به اینکه آنها نیز تابع قوانین کشورهای خود هستند، بخشی از مبالغ قابل استرداد نیست.
هرچند مسئوان عنوان کرده‌اند که مردم می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف در زمینه عدم بازپرداخت پول سفرهای کنسل شده، مراتب را از طریق تلفن ۱۲۴ به شکایات مردمی سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت سراسر کشور اعلام کنند یا در سایت سازمان هواپیمایی کشوری بخش شکایات، موضوع را درج کنند و مطمئن باشند بدون اغماض با شرکت‌ها یا آژانس‌های متخلف برخورد و پول مسافران به آنها برگردانده خواهد شد، اما همچنان این مشکل پابرجاست و مسافران نتوانسته‌اند به پول سفرهایی که کنسل کرده‌اند دست یابند.
در این میان شنیده‌ها از ورود برخی مسافران به تعدادی از دفاتر خدمات مسافرتی و عصبانیت آنها از عدم پرداخت پول‌هایشان و شکسته شدن شیشه‌های آژانس‌ها حکایت دارند.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با اظهار بی‌اطلاعی از وقوع چنین حوادثی به ایلنا گفت: تاکنون گزارشی از شکسته شدن شیشه‌های آژانس‌های مسافرتی دریافت نکرده‌ایم. اینکه هنوز پول تورهای کنسل شده به مردم پرداخت نشده، کاملا درست است و اینکه مردم باید به پولشان برسند، نیز درست است. اما در این میان تمام تقصیرها به گردن آژانس‌داران نیست. ۹۰ درصد آنچه که اکنون شاهد هستیم به دلیل بدعهدی و کم‌کاری ایرلاین‌ها و هتلداران در بازپرداخت پول مسافران است. البته قبول داریم که آژانس‌دار نیز در عدم پرداخت پول مسافران مقصر است. در این میان نباید فراموش کرد که ایرلاین‌ها و هتل‌ها باید پول رزروهای کنسل شده را به آژانس‌دار پس بدهند تا او بتواند پول مردم را بدهد.
رفیعی خاطرنشان کرد: مردم حق دارند خواستار بازپرداخت هزینه‌سفرهایی باشند که کنسل کرده‌اند. در این میان شاهد کم‌کاری‌های بسیار زیادی از سوی ایرلاین‌ها و هتلداران هستیم. نباید فراموش کرد که هزینه سفرهای کنسل شده مبلغ بسیار هنگفتی است و هر روز که ایرلاین‌ها یا هتلداران از بازپرداخت این مبلغ به مسافران امتناع کنند در واقع نوعی اخاذی از مردم است. اینگونه به نظر می‌رسد که آنها با چنین پول هنگفتی کاسبی می‌کنند. هر روز که از بازپرداخت این پول بگذرد، گرد ناامیدی برای بازپس‌گیری آن در جامعه بیشتر می‌شود.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با بیان مثالی در خصوص متوقف شدن پول هنگفتی که ایرلاین‌ها از بازپرداخت آن به مردم امتناع می‌کنند، گفت: با یک حساب سرانگشتی آنهم فقط در خصوص تورهای خروجی می‌توان به این نتیجه رسید که اگر بلیت حدود یک میلیون مسافری که تورهای خروجی را رزرو کرده بودند، به‌طور میانگین ۳ میلیون تومان درنظر بگیریم می‌توان گفت در حال حاضر ایرلاین‌ها باید مبلغی حدود ۳ هزار میلیارد تومان فقط در حوزه تورهای خروجی به مسافران بازگردانند. در این میان مبلغی که برای سفرهای داخلی هزینه شده است را در نظر نگرفته‌ایم و هزینه بلیت قطار و اتوبوس و غیره را نیز حساب نکرده‌ایم.
او ادامه داد: وقتی پای چنین رقم‌های هنگفتی در میان باشد به یکباره یک سایت رزرو بلیت از ورشکستگی و عدم تمدید قرارداد با نیروهای خود دم می‌زند. چنین مبالغ هنگفتی در اختیار سایت‌های رزرو بلیت قرار دارد و اما عملا آنها از بازپرداخت آن امتناع می‌کنند و از ورشکستگی دم می‌زنند.
به گفته رفیعی، در حال حاضر بیشترین پول کنسل شدن تورها در اختیار سایت‌ها و اپلیکیشن‌های رزرو خدمات گردشگری و ایرلاین‌هاست. در این میان تاکنون ۵۰ درصد هتل‌ها پول کنسل شدن رزرو اتاق‌هایشان را پرداخت نکرده‌اند. که در این‌باره قوه قضاییه و دادستان کل می‌تواند با برگزاری جلساتی با رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در جریان شرایط موجود قرار گیرد و به فوریت راهکاری برای بازپس‌گیری پول مسافران در نظر بگیرد. نباید بگذاریم در شرایط بحرانی فعلی که به واسطه شیوع ویروس کرونا به وجود آمده، شاهد به وجود آمدن بحرانی دیگر در جامعه باشیم.
