گزارش نقض حقوق هـنرمـــــــــندان در شهریور ماه ۱۳۹۹
تهیه و تنظیم : ابراهیم فداکار
- ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر
هیچکس نمی بایست مورد شکنجه یا بیرحمی و آزار، یا تحت مجازات غیرانسانی و یا رفتاری قرارگیرد که منجر به تنزل مقام انسانی وی گردد.
با توجه به حجم بالای سانسور و عدم درج کلیه خبرهای مربوط به نقض حقوق هنرمندان ، این گزارش تنها ۲۰٪ خبرهای موجود در کشور را بازتاب خواهد داد.
در گزارش شهریور ماه ۱۳۹۹ به شرح نقض حقوق هنر و هنرمندان می پردازیم:
اجتماعی
جهان تاریک هنر در مهاجرت/تهمینه تومیریس
هنر جهان غریبی است و دنیای یک مهاجر هنرمند به غایت تاریک‌تر و سردتر است. هنرمند همواره درگیر خلق چیزهایی است که در ساده‌ترین حالت مردم از دیدن آن، فهمیدن آن و لمس کردنش دست کشیده‌اند؛ این چیزها یا آن قدر پیش پا افتاده هستند که دیگر به چشم کسی نمی‌آیند، یا به عکس آن قدر مهم هستند که باید از دید عموم مخفی بمانند یا سانسور شوند. هنرمند یا می‌تواند خودش را درگیر کلیشه‌ها بسازد یا کلیشه‌ها را وارد متن اصلی دایره‌ی زندگی سازد؛ مثل کلیشه‌های رایجی که از زندگی مهاجران افغان در ایران بارها خوانده و شنیده‌ایم، کلیشه‌هایی که تکرار مکرر هستند و دنیای کوچک و تنگ یک مهاجر را به راحتی تمام می‌توانند به انزوای بیشتر بکشانند.
باری اگر مهاجرت یکی از حلقه‌های درهم تنیده‌ی زندگی یک هنرمند در ایران باشد، به معنای واقعی کلمه باید گفت قوز بالا قوز. اما در این مطلب سعی می‌کنم هر چه بیشتر از لیست کردن موانع زندگی مهاجران افغان فاصله بگیرم و بیشتر به معضلات زندگی هنرمند مهاجر بپردازم، معضلاتی که در بسیاری موارد ارتباطی با هویت افراد ندارد بلکه شامل محدودیت‌هایی برای شهروندان درجه یک همان کشور نیز می‌شود.
اعتراض ها ، انتقاد و تجمعات
بیانیه اعتراضی ۳۱۳ سینماگر ایرانی: سانسور برچیده شود
۳۱۳ نفر از سینماگران ایرانی با امضای بیانیهای کوتاه خواستار «برچیده شدن نظام سانسور» و «حذف هر نوع پروانه فیلم‌سازی» شده‌اند.
این بیانیه به مناسبت روز ۲۱ شهریور، «روز ملی سینما» منتشر شده و امضاکنندگان بر «نه به سانسور» تاکید ورزیده‌اند. بیانیه به صراحت می‌گوید: «ما سینماگران در روز ملی سینما خواهان برچیده شدن نظام سانسور و حذف هر نوع پروانه فیلم‌سازی هستیم.»
بیانیه تند سینماگران ایران علیه نظارت صدا و سیما بر شبکه خانگی نمایش
۱۳ صنف سینمایی در ایران با صدور بیانیهای با نظارت صدا و سیما بر شبکه خانگی نمایش مخالفت کردند. پیشتر ۱۳ صنف دیگر سینمایی هم در بیانیه جداگانه‌ای مخالفت شان را با طرح نمایندگان مجلس اعلام کرده بودند.۲۶ نماینده مجلس ایران در قالب طرح یک اصلاحیه، به دنبال افزودن تبصره‌ای به قانون مرتبط با وظایف وزارت ارشاد بودند که بر اساس آن تأکید شده: “صدور هر گونه مجوز نظارت بر فرآیند تولید و پخش کلیه برنامه های رادیویی و تلویزیونی از جمله ساختارهای مستند، مسابقات، انیمیشن، سریال، برنامه های گفتگومحور و ترکیبی برعهده سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.” صنوف سینمایی در مقابل این اصلاحیه گفته‌اند: “حرفه و معیشت خود و خانواده هایمان مستقیماً وابسته به تولید محصولات فرهنگی تصویری است و اعتراض شدید خود را نسبت به انتقال مسئولیت شبکه نمایش خانگی از سازمان سینمایی به صدا و سیما اعلام می داریم.”
صنوف سینمایی معتقدند در صورت اجرایی شدن این طرح، عملا شغل بیش از پنج هزار نفر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به خطر می‌افتد.
بازداشت ها
ابراهیم تمهید ، هنرمند بوشهری جهت تحمل حبس به زندان بوشهر منتقل شد
ابراهیم تمهید، هنرمند بوشهری امروز دوشنبه ۱۹ خردادماه جهت تحمل مدت محکومیت خود بازداشت و به زندان بوشهر منتقل شد. آقای تمهید، مالک کافه لنج به دلیل انتشار ویدئویی از پخش موسیقی و رقصیدن مهمانان کافه در فضای مجازی توسط دادگاه این شهر از بابت اتهام “فراهم کردن محیط فساد” به پلمب محل کسب و ۴ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
بازداشت ۱۰۵ شهروند طی ده ماه گذشته تحت عنوان “عوامل انتشار محتوای غیر اخلاقی” در قم / تحقیر و گرداندن متهمان در خیابانهای تهران
بر اساس اعلام جانشین قرارگاه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی دادسرای قم، ۱۰۵ شهروند که بیشتر آنها در زمینه مدلینگ فعال بودند، در ده ماه گذشته تاکنون به دلیل آنچه “عوامل انتشار محتوای غیراخلاقی در فضای مجازی” خوانده شده، با دستور مراجع قضایی بازداشت و پس از تشکیل پرونده قضایی، برای آنان کیفرخواست صادر شده است.
همچنین بنا بر خبری دیگر طی روزهای اخیر تعدادی متهم با وجود عدم برگزاری جلسه دادرسی و اثبات جرم، به صورت تحقیرآمیز توسط نیروهای انتظامی در سطح شهر تهران چرخانده شدند.
بازداشت ۲۸ شهروند در یک مهمانی خصوصی در میگون نو
خبرگزاری هرانا – در یک مهمانی خصوصی، ۲۸ شهروند توسط نیروهای انتظامی در میگون نو بازداشت شدند. ورود به حریم خصوصی شهروندان و مداخله در امور فردی آنان از جمله انتقاداتی است که به نظام قضایی و انتظامی ایران وارد است. به گزارش خبرگزاری هرانا، به نقل از صدا و سیما، در یک مهمانی خصوصی در میگون نو، ۲۸ دختر و پسر که در دو واحد آپارتمان حضور داشتند، توسط مامورین کلانتری ۱۶۲ فشم بازداشت شدند. بر اساس این گزارش، بازداشت این شهروندان با اجرای طرح “امنیت محله” صورت گرفته است. در این گزارش آمده است، همچنین آلات دیجی و موسیقی جمع آوری و هردو واحد پلمپ شد.
ورود به حریم خصوصی شهروندان و مداخله در امور فردی آنان از جمله انتقاداتی است که به نظام قضایی و انتظامی ایران وارد است.
بازتاب بین‌المللی دستگیری مهدی رجبیان، آهنگساز ایرانی، به اتهام همکاری با هنرمندان زن
احضار و بازداشت مهدی رجبیان، نوازنده، آهنگساز، و موسیقی‌دان جوان ایرانی به دلیل همکاری با هنرمندان زن در پروژه‌های موسیقایی خود با بازتاب زیادی در رسانه‌های بین‌المللی رو‌به‌رو شده است. در روزهای اخیر مطالب مختلفی در «فاکس نیوز»، «ای‌بی‌سی»، «نیوزویک»، «دیلی میل»، و سرویس جهانی «بی‌بی‌سی» منتشر شد و این تارنماهای خبری از جنبه‌های گوناگونی به بررسی این موضوع پرداختند.
مهدی رجبیان پس از احضار به دادسرای انقلاب اسلامی شعبه ساری و بازجویی، در نهایت به اتهام استفاده از رقص زنان در آلبوم «اهل خاورمیانه» و همکاری با خوانندگان زن در آلبوم جدید خود بازداشت شد.
صدور و اجرای حکم
پیکر هنرمند کورد با دادن ۷۰ ملیون تومان از جمهوری اسلامی ایران پس گرفته و به خاک سپرده شد
هنرمند کورد “مصطفی فرزامی” اهل کیانشهر کرماشان که در اعتراضات آبان ماه سال ۱۳۹۸هجری شمسی توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کشته شده بود, بعد از چند روز تلاش، خانواده ی مقتول با دادن ۷۰ ملیون تومان به جمهوری اسلامی ایران توانستند پیکر این هنرمند را از نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران پس بگیرند و بعدا به خاک بسپارند. طبق این گزارش نامبرده در اعتراضات مردمی در تهران کشته شده و بعد از این واقعه پیکرش را به کرمانشان برمی گردانند.
شایان ذکر است که تا این لحظه صدها تن از شهروندان در شرق کوردستان هنگام اعتراضات گسترده در آبان ماه سال جاری کشته شده و هزاران تن دیگر نیز زخمی و بازداشت شده اند، از طرفی هم صدها تن دیگر در زندان ها به قتل رسیده که آنان را به کشته شدن در هنگام اعتراضات نسبت می دهند تا بر جنایات بیشتر خود در زندان ها سرپوش بگذارند.
احضار ۵ نویسنده و روزنامه نگار به دادگاه کیفری استان خوزستان
پنج تن از روزنامه‌نگاران و نویسندگان در شهرستان آبادان به نام های ماندانا صادقی، داریوش معمار، هدی کریمی صدر، کوروش کرم پور و سیدحسن موسوی، از بابت اتهامات فعالیت تبلیغی علیه نظام و توهین به رهبری به دادگاه کیفری استان خوزستان احضار شدند. پیشتر در آذرماه سال ۹۸، دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان آبادان با صدور قرار نهایی حکم جلب این شهروندان را صادر کرده بود.
به نقل از فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران، پنج تن از روزنامه‌نگاران و نویسندگان در شهرستان آبادان به نام های ماندانا صادقی، داریوش معمار، هدی کریمی صدر، کوروش کرم پور و سید حسن موسوی، به دادگاه کیفری استان خوزستان احضار شدند. بر اساس این گزارش، این شهروندان از بابت اتهامات “فعالیت تبلیغی علیه نظام” و “توهین به رهبری” باید ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ صدور احضاریه، جهت حضور در جلسه دادرسی دادگاه مذکور اقدام کنند.
علمی ، فرهنگی
بحران سرگرمی‌سازی در تولیدات نمایشی/ ابتذال و سانسور یا عدم توانایی هنرمندان؟
در وضعیتی که امروز صدور مجوزهای شبکه نمایش خانگی نیز به صداوسیما سپرده شده است لزوم توجه به تفاوت‌های این دو مدیوم بیش از پیش احساس می‌شود. قطعاً شباهت سریال‌های شبکه نمایش خانگی به تلویزیون منجر به عدم استقبال مخاطبان از آثار این رسانه می‌شود و لازم است در این رسانه، سریال‌ها ساختار، قصه و به طور کل شکل و شمایل دیگری داشته باشند.
از طرفی بحران سرگرمی‌سازی در کشور ما یک بحران جدید نیست و اگر توجهی به این بحران نشود قطعاً در آینده تبعات بیشتری برای فرهنگ ما خواهد داشت و لازم است آسیب‌شناسی‌های دقیقی بر این معضل صورت گیرد تا کمتر شاهد ریزش مخاطب در رسانه‌های مختلف باشیم تا مردم کشورمان برای سرگرمی به تولیدات نمایشی ایرانی رجوع کنند.
بیماری کرونا؛ گردشگری بیمار؛ صنایع فرهنگی و هنری بلاتکلیف
در عرف معمول از توریسم و گردشگری با عنوان صنعت یاد می‌کنند درحالی‌که ماهیت این رخداد فرهنگی است و مواجهه یک فرد گردشگر با پدیده‌های که موجب ترغیب او می‌شود و برایش جذاب و خاطره ساز است از جنس فرهنگی است. اولویت گردشگر در ابتدا رویارویی با پدیده‌های تمدنی، جنبه‌های خارق‌العاده یک تفکر و یا برهه‌ای از زمان و تاریخ است که صدالبته در قالب‌های فرهنگی و هنری نظیر معماری، ابنیه تاریخی، لوازم موزه‌ای و طریقه زیست متقدمان و گذشتگان نمود پیدا می‌کند لذا مشاهده می‌شود تکیه چنین باوری بر ارکان فرهنگی است که میراث گذشتگان است و از رهگذر دوران، ارزش افزوده‌ای یافته و ارزشمند شده‌اند.
کمبودها و محرومیتها
هنرمندان پناهجوی ایرانی در ترکیه؛ از فعالیت در خانه محروم، در مصاف با مشکلات جامعه میزبان
به گفته سازمان ملل تعداد مهاجران ایرانی در ترکیه با احتساب پناهجویان و افرادی که وضعیت مشابه پناهندگی دارند، ٨٣ هزار نفر است. در بین‌شان تعدادی از اهالی هنر هم حضور دارند، از جمله بعضی از موسیقیدان‌های مطرح که عملا امکان فعالیت در ایران نداشته‌اند.
یکی از هنرمندان کرد در شهرستان پاوه در حین کولبری در ارتفاعات مرزی نودشه دچار حادثه شده و زخمی شده است.
برپایە گزارش رسیدە بە سازمان حقوق بشری هەنگاو، طی روزهای گذشتە، یکی از هنرمندان اهل بخش نودشە از توابع شهرستان پاوە در استان کرمانشاه با هویت ”فواد ضیایی“ در حین کولبری در ارتفاعات مرزی نودشە بە دلیل سقوط از ارتفاع از ناحیە پا دچار شکستگی شدە است.
هنرمند کرد در حین کولبری زخمی شد .بە گفتە یک منبع مطلع، این هنرمند کە از سر ناچاری بە کولبری روی آوردە است، در حین فرار از کمین نیروهای مسلح از ارتفاع سقوط کردە است. فواد ضیایی معروف بە ”فواد نودشی“ نزدیک بە دو دهە است کە در زمینە هنر و خوانندگی فعالیت دارد.
لغو کنسرت ها و نمایش فیلم ها
مطبوعات
هنرمندان زندانی
فراخوان هنرمندان بین‌المللی در حمایت از نسرین ستوده
جمعی از هنرمندان و نویسندگان دارای شهرت جهانی ضمن حمایت از کارزار آزادی نسرین ستوده، وکیل و مدافع حقوق بشر، از همگان خواستند به این کارزار بپیوندند.
آذر نفیسی، نویسنده، و نازنین بنیادی و شهره آغداشلو، از هنرپیشگان ایرانی دارای شهرت بین‌المللی، از جمله شخصیت‌هایی هستند که در این فراخوان شرکت کرده‌اند. اولیویا کولمن و جِی کِی سیمونز، هر دو برنده جایزه اسکار، و شیرین نشاط، نقاش و فیلمساز، و ماز جبرانی، کمدین، از دیگر شرکت‌کنندگان در این فراخوان هستند.این عده در کنار جمعی دیگر از هنرمندان برجسته با هشتگ «نسرین را آزاد کنید» عکس خود را در اختیار مرکز حقوق بشر ایران قرار داده‌اند.
خانم ستوده از ۲۰ مردادماه گذشته با انتشار نامه‌ای، ضمن درخواست آزادی زندانیان سیاسی، در اعتراض به شرایط زندانیان سیاسی اعتصاب غذا کرده است. نسرین ستوده که وکالت بسیاری از فعالان سیاسی، زنان و دانشجویان را بر عهده داشت، در شهریور سال ۸۹ و پس از احضار به دادسرای انقلاب بازداشت شد.
اقدام به خودکشی مریم ابراهیم وند، نویسنده و کارگردان سینما در زندان اوین
مریم ابراهیم وند، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما که از تیرماه ۹۷ به صورت بلاتکلیف در بند زنان زندان اوین در بازداشت بسر می‌برد. شب جمعه ۲۸ شهریورماه با خوردن قرص اقدام به خودکشی کرد و به بیمارستان لقمان تهران منتقل شد.
خانم ابراهیم وند در تاریخ ۲ شهریورماه امسال طی نامه‌ای خطاب به علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی نسبت به تداوم بازداشت و بلاتکلیفی خود و شرایط زندان اوین به ویژه در دوره کرونا اعتراض کرده و نوشته بود «اگر از اینگونه رفتارها و بی عدالتی‌ها آگاهی ندارید، افرادی جهت تحقیق و تفحص به زندان اوین اعزام کنید تا مستندات ظلم و بی‌عدالتی ارائه شود. چرا که این نوع رفتارها باعث سرخوردگی اینجانب شده. در این چند سال در حال مصرف قرص ضدافسردگی هستم و آینده‌ام به تباهی کشیده شده و چنانچه هیچگونه رسیدگی به عمل نیاید به زندگی خود برای رهایی از این ظلم و ستم پایان خواهم داد.»
آزادی زندانیان مطبوعاتی
هنگامه شهیدی به مرخصی اعزام شد
روز پنجشنبه ۲۷ شهریور، هنگامه شهیدی، روزنامه نگار و فعال سیاسی با تودیع وثیقه از زندان اوین به مرخصی استعلاجی اعزام شد.
به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از انصاف، روز پنجشنبه ۲۷ شهریور، هنگامه شهیدی، روزنامه نگار محبوس در زندان اوین برای رسیدگی درمانی به مرخصی ۳ روزه اعزام شد. بر اساس این گزارش، مرخصی خانم شهیدی با تودیع وثیقه صورت گرفته است.
آزار جنسیتی
واکنش آیدین آغداشلو به اتهام های آزار جنسی
در ساعات گذشته، اتهام‌های فراوانی در حوزه‌ی آزار جنسی، به‌چند نفر از اهالی هنر، از سینماگر گرفته تا استاد دانشگاه و فعال گردشگری… وارد شده.
آیدین آغداشلو، نقاش و نویسنده، یکی از افراد مورد اتهام قرار گرفته است که روایت‌های متعددی درباره‌ی او نقل شده است. دو نفر از اهالی رسانه، روایت‌های متفاوتی از واکنش آغداشلو به‌این اتهام‌ها را منتشر کرده‌اند
کمیته دفاع از حقوق هنر و هنرمندان
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
