خاموشی چراغ کنسرت‌های موسیقی در حالی تا چند ماه دیگر، دوساله میشود که گویی سیاست‌گذاران ارشاد و کنسرت‌گذاران به توافقی نانوشته برای فراموشی کامل این حوزه رسیده‌اند!
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: روابط عمومی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز سه‌شنبه بیست و یکم اردیبهشت ماه با ارسال خبری از مکاتبه سید محمد مجتبی حسینی معاون امور هنری وزیر ارشاد با ستاد ملی مقابله با کرونا برای قرار گرفتن «موسیقی» در گروه دو مشاغل و امکان از سرگیری دوباره برگزاری کنسرت‌های موسیقی در ایام کرونایی خبر داد. نامه‌ای که تاریخ ارسال آن به ستاد کرونا مشخص نبود، اما نشان دهنده ایجاد شرایط جدیدی بود که گویا وزارت ارشاد را بر آن داشته تا در حوزه موسیقی نیز فعالیت‌هایی را انجام دهد.
بسیاری از هنرمندان و کارشناسان موسیقی بعد از انتشار این خبر از آن به عنوان یک اقدام نمادین برای «رفع تکلیف» یاد کردند و عده‌ای نیز بر این باور بودند که وزارت ارشاد، همچون «سینما» و «تئاتر» که به تازگی در گروه دو مشاغل قرار گرفتند، درصدد رفع موانع موجود پیش روی «موسیقی» است.
معاون امور هنری ارشاد در متن این نامه آورده بود: «عطف به نامه قبلی مبنی‌بر تجدیدنظر در گروه‌بندی مشاغل و پیرو جلسه کارگروه کارشناسی کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا درباره قرار گرفتن سینما و تئاتر در گروه دو مشاغل به آگاهی می‌رساند، بسیاری از اجراهای صحنه‌ای موسیقی در گونه‌های ردیف دستگاهی، نواحی و کلاسیک در سالن‌های کوچک و معمولاً با مخاطبان محدود برگزار میشود و از نظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعداد محدود تماشاگران با استفاده از درصدی از ظرفیت سالن با اجرای تئاتر و نمایش فیلم مشابهت دارد. مقتضی است در گروه دو مشاغل قرار بگیرد تا امکان برگزاری این گونه اجراها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی میسر شود.»
اگرچه انتشار چنین خبری آن هم در روزهای بحرانی کرونا می‌تواند در نگاه اول نویددهنده روزهای بهتر برای فعالیت‌های اجرایی این حوزه به ویژه موسیقی ایرانی، موسیقی نواحی و موسیقی کلاسیک به حساب آید، اما تجربه بالغ بر یک سالی که کرونا مهمان ماست، نشان داده که فعالان این عرصه به غیر از مواردی انگشت شمار آن هم در جزیره کیش و با قیمت‌های بسیار گران‌تر از کنسرت‌های معمول و چند تجربه محدود دیگر در پایتخت، تمایلی به برگزاری کنسرت و اجراهای زنده در کشور ندارند و عمده فعالیتشان را متمرکز بر حضور در استودیوهای موسیقی برای تولید آلبوم و تک آهنگ و در خوشبینانه‌ترین شکل ممکن کنسرت‌های اینترنتی کرده‌اند.
رگزاری کنسرت‌های آنلاین از همان ابتدای همه‌گیری کرونا برای گروهی از خوانندگان سودهای خوبی را رقم زد و برای برخی دیگر هم حاشیه‌های متعددی را پدید آورد. حاشیه‌هایی که در کنار فعالیت بی‌سامان پلتفرم‌ها و سامانه‌های اینترنتی معروف و غیرمعروف، فضایی را پیش روی مخاطبان قرار داد که در مجموع نتوانست جانشین مناسبی برای کنسرت‌های زنده در روزهای کرونایی شود.
به هر ترتیب اکنون و با انتشار خبر مکاتبه آقای معاون، بازهم ماجرای «اجرای زنده» در شرایط کرونا به میان آمده که تا لحظه انتشار این گزارش پاسخی نیز از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا دریافت نکرده، یا اگر هم پاسخی در میان باشد، هنوز رسانه‌ای نشده است.
اما نکته مهم‌تر در این میان به گواه تجربه یک سال گذشته، نحوه اجراهای زنده آثار موسیقایی در روزهای کرونایی و نحوه استقبال صاحبان آثار موسیقی به ویژه تهیه‌کنندگان و خوانندگان است که آیا با قرار گرفتن حوزه موسیقی در گروه دوم مشاغل این بار میلی برای برگزاری کنسرت در شهرهایی غیر از جزیره کیش خواهند داشت؟ آیا با در نظر گرفتن این نکته که بلای کووید ۱۹ حالا حالاها قصد رفتن ندارد، بازهم هنرمندان و تهیه‌کنندگان فعال و مخاطبان و هنرمندان این حوزه همچنان اصرار بر خانه‌نشینی و فعالیت‌های غیرموسیقایی دارند؟ آیا نیاز فرهنگی مخاطبان به شنیدن موسیقی رفته‌رفته در حال فراموشی نیست و آیا دیگر ضرورتی به پرداخت و تمرکز روی آن در جامعه ایرانی وجود ندارد؟ آیا برگزاری کنسرت‌های زنده با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به شیوه‌نامه‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری آن هم با قیمت بلیت معقول فعلاً اولویتی برای تهیه کنندگان و خوانندگان دارد؟ آیا مخاطبان و تماشاگران حاضرند در این شرایط ویژه بازهم برای تماشای کنسرت هزینه کرده و از سر علاقه‌مندی و دغدغه در این حوزه، به سالن‌های کنسرت مراجعه کنند؟
وی افزود: آیا ما می‌دانیم نزدیک به ۱۶ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ارتباط کامل با موسیقی هستند؟ اینها باید در این شرایط چه کنند؟ اکنون که اجراهای زنده موسیقی تعطیل شده‌اند آیا ما می‌دانیم این عزیزان با چه شرایطی مشغول زندگی هستند؟ آیا فهمیده‌ایم حالا که بسیاری از کنسرت‌ها در تعطیلی محض هستند این هنرمندان چگونه زندگی خود را اداره می‌کنند؟ به هر حال این دیدگاه غلطی است که در موسیقی فقط همه چیز را با سلبریتی ها ارزیابی کنیم. چرا که غیر از این افراد شناخته شده هنرمندان شریفی در حوزه موسیقی حضور دارند که به شدت در انتظار آمدن روی صحنه و اجرای برنامه مقابل مخاطبان به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستند. پس ما باید به این موضوع واقف باشیم که جامعه ایرانی اکنون بیشتر از هر زمان دیگری به موسیقی نیاز دارد و همه باید دست به دست هم دهیم تا جریان اجرای زنده موسیقی جان تازه‌ای بگیرد. در این راه استمرار و برنامه‌ریزی منظم برای تزریق واکسن و اعتماد ایجاد شده از این روند در کنار پیگیری جدی و اجرایی مدیران برای پشتیبانی و رفع موانع پیش روی هنرمندان موسیقی می‌تواند مقدمه خوبی برای شروع مجدد کنسرت‌های موسیقی در شرایط فعلی باشد. شرایطی که قطعاً در حوزه‌های آموزشی موسیقی نیز مورد توجه است.
محسن رجب پور مدیرعامل مجمع صنفی ناشران موسیقی نیز درباره ارزیابی خود پیرامون برگزاری کنسرت آنلاین و اجراهای زنده در روزهای کرونایی خاطر نشان کرد: برگزاری کنسرت اینترنتی در روزهای ابتدایی کرونا می‌توانست به عنوان یک تسکین دهنده و مرهم کوچک هم برای اندک فعالیت و انگیزه هنرمندان و هم مخاطبان دو آتشه موسیقی و خوانندگان مطرح مورد توجه قرار گیرد. ولی آنچه که می‌تواند به عنوان نقطه مقابل این موارد مورد بررسی بیشتری قرار گیرد، بحث کنسرت‌های موسیقی است که واقعاً مانند سینما نیست.
رجب پور خاطر نشان کرد: البته توقع ما این است که اگر قرار بر ماندگاری کروناست، اگر قرار است به واسطه کرونا هیچ فعالیت فرهنگی هنری اجرا نشود، ما هم با مردم همسو هستیم چون به هیچ وجه نمی‌خواهیم در این چارچوب سلامت فردی تحت تاثیر قرار گیرد. ولی این تبعیضی که هم اکنون بین تماشاگر سینما و تئاتر با تماشاگر موسیقی وجود دارد برای ما قابل قبول نیست. از نظر ما هر تجمعی در هر فضایی به نسبت ظرفیت هر سالن می‌تواند دربرگیرنده آسیب‌هایی باشد. بنابراین اگر قرار است این دو صنف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله گذاری به فعالیت ادامه دهند پس موسیقی هم می‌تواند هم سوی با این اصناف کنسرت برگزار کند.
رجب پور معتقد است: مواضعی که به آن اشاره کردم اصلاً به وزارت ارشاد ارتباط پیدا نمی‌کند. آنچه در این میان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد سیاست‌های دولت و ستاد ملی مقابله کرونا در مواجهه با موسیقی است که به نظر می‌آید سیاست‌های تبعیض آمیزی را در هم جواری با سینما و تئاتر اتخاذ کرده است. کما اینکه این را هم می‌دانیم که وزارت ارشاد در هم سویی با تهیه کنندگان و فعالان حوزه موسیقی فعالیت‌هایی را انجام داده است اما واقعاً متاسفم که مسئولان وزارت بهداشت و ستاد کرونا در این مورد رفتار تبعیض آمیزی با موسیقی دارند.
به هر ترتیب و با در نظر گرفتن آنچه برخی از نمایندگان و مدیران حوزه موسیقی روی آن تاکید داشتند، ضروری است تا ستاد ملی مقابله با کرونا اولاً هرچه زودتر نسبت به قرار گرفتن مشاغل مرتبط با موسیقی در ردیف ۱ و ۲ مشاغل طی روزهای کرونایی مواضع روشن‌تری را از خود اعلام کرده و بعد از آن نیز نهادهایی چون وزارت ارشاد و دیگر مجموعه‌های مرتبط فضایی را فراهم کنند تا با مراعات تمام و کمال پروتکل‌های بهداشتی شرایط مناسبی را برای حضور مردم در سالن‌های کنسرت فراهم آورند. شرایطی که اگرچه در روزهای سیاسیِ منتهی به انتخابات ریاست جمهوری بخش اعظمی از فعالیت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما برای آنهایی که در این روزهای سیاسی مایل به استفاده از برنامه‌های فرهنگی هنری هستند می‌تواند شرایط جدیدی را فراهم سازد.
