در حالی که اعتراضات مردم خوزستان وارد دوازدهمین شب خود شده است و مردم در برخی شهرهای دیگر هم به این اعتراضات پیوسته‌اند، حکومت ایران با ایجاد اختلال در اینترنت و تلفن همراه، تلاش دارد صدای معترضان را سرکوب کند.
معترضان که عمده آن‌ها مردم خوزستان هستند، می‌گویند: «زمین‌های کشاورزی آب ندارند، باغات خشک شده‌اند و گاومیش‌ها در حال تلف شدن هستند، به دادمان برسید.»
اما پاسخ نظام جمهوری اسلامی ایران گلوله است و قطعی اینترنت.
یک شهروند ساکن اهواز امروز دوشنبه چهارم مرداد ۱۴۰۰ به «خبرنگاری جرم نیست» گفت اینترنت تلفن همراه هم‌چنان در تمام شهرهای استان خوزستان قطع و اینترنت خانگی نیز تنها برای سایت‌های داخلی باز است. این بدین معنا است که حتی با فیلترشکن نیز نمی‌توان به پیام‌رسان‌ها و سایت‌های فیلتر شده دسترسی داشت.
طی حدود دو هفته‌ای که از شروع اعتراضات مردمی در خوزستان گذشته و به استان‌های دیگری هم‌چون لرستان، آذربایجان غربی و تهران نیز تسری یافته است، دست‌کم هشت شهروند ایرانی توسط ماموران حکومتی کشته، ده‌ها تن زخمی و بنابر گزارش سازمان‌های حقوق‌بشری، تعداد زیادی از شهروندان در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده‌اند.
منبع مطلع «خبرنگاری جرم نیست» هم‌چنین از گستردگی تعداد بازداشت‌ها در استان خوزستان طی سه روز اخیر توسط ماموران وزارت اطلاعات دولت «حسن روحانی» خبر داد.
او گفت: «کارمندان ادارات اطلاعات در شهرهای مختلف استان خوزستان به منازل خبرنگاران، شهروندخبرنگاران و فعالان سیاسی خوزستانی هجوم می‌برند و آن‌ها را بازداشت می‌کنند. هم‌چنین در تماس تلفنی با سایر خبرنگاران محلی تهدید می‌کنند که اگر خبری درباره بازداشت و سرکوب مردم به بیرون درز کند، آن‌ها را بازداشت خواهند کرد.»
قطعی اینترنت از سال ۱۳۸۸ به برنامه اصلی جمهوری اسلامی برای کنترل اعتراضات و جلوگیری از انتشار ویدیوها و خشم مردم تبدیل شده است. در این سال که اعتراضاتی سراسری در اکثر شهرهای ایران نسبت به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری شکل گرفت، علاوه بر اینترنت، سیستم ارسال پیام کوتاه نیز از سوی حکومت ایران دچار اختلال شد تا با هرگونه ارسال خبر مقابله شود.
دی ۱۳۹۶، پس از آغاز اعتراضات خیابانی بعدی، باز هم مردم ایران شاهد قطعی منطقه‌ای اینترنت در شهرهای پرجمعیت بودند. سرانجام، آبان ۱۳۹۸ که مردم در بیش از ۱۰۰ شهر ایران به خیابان آمدند، برای اولین‌بار اینترنت به صورت یکپارچه و به مدت ۱۰ روز در تمام کشور قطع شد. این قطعی اینترنت و عدم دسترسی رسانه‌های خارج کشور، فضایی را برای ماموران امنیتی نظام جمهوری اسلامی پدید آورد تا به سرکوب خشن‌تر معترضان بپردازند و علاوه بر بازداشت هزاران نفر، طبق گزارش «رویترز»، هزار و ۵۰۰ نفر را طی سه روز به قتل برسانند.
مالک یک کافی‌نت در اهواز حالا طی تماسی با «خبرنگاری جرم نیست» ضمن تاکید بر ادامه‌دار بودن قطعی اینترنت در شهرهای مختلف استان خوزستان می‌گوید: «این که نشد زندگی؛ یعنی مردم خوزستان در کنار عدم بهره‌مندی از آب و هوای سالم، اینترنت هم نباید داشته باشند؟ آمدند ابرو را درست کنند اما زدند چشم را هم کور کردند. برای تمام شدن اعتراضات مگر نباید مشکل مردم را حل کرد؟ با قطعی اینترنت آیا کشاورزان و دام‌داران خوزستانی به آب می‌رسند؟ مردم تشنه روستاهای اطراف سیراب می‌شوند؟ از دیشب تا امروز ظهر اینترنت وصل بود اما ظهر به بعد باز قطع کردند. خب کسب و کار خیلی از مردم مثل خود من به همین اینترنت وصل است. به همین راحتی مدام ما را تحقیر می‌کنند.»
طبق گزارش‌هایی که ظهر امروز چهارم مرداد از تهران مخابره شده‌اند، پس از تظاهرات چند هزار نفری مردم تهران در خیابان‌های «جمهوری اسلامی» و «انقلاب اسلامی» و سردادن شعارهایی علیه رهبر نظام ایران، اینترنت در محله‌های مرکزی و غرب تهران دچار اختلال شده است. قطعی اینترنت در اصفهان نیز رخ داده است. گزارش‌ها از تهران حکایت از اختلال اینترنت دارد.
در کنار مساله قطعی اینترنت در چند استان ایران، باید به طرح جدید نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای اعمال کنترل و محدودیت بیشتر روی اینترنت نیز اشاره کرد؛ طرحی به نام «صیانت از حریم خصوصی و سامان‌دهی پیام‌رسان‌ها» که امروز در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار گرفت تا بر اساس آن، گامی دیگر برای حذف پیام‌رسان‌های خارجی از دسترس شهروندان و سخت‌تر شدن استفاده از فیلترشکن‌ها برداشته شود.
«امیر رشیدی»، پژوهش‌گر دسترسی به اینترنت می‌گوید راه جدیدی که حکومت ایران برای کنترل اعتراضات در پیش گرفته تا انگ قطعی اینترنت نیز به آن نچسبد، این است که اینترنت جهانی را منطقه به منطقه و به صورت نقطه‌ای قطع کند اما اینترنت داخل کشور را آزاد بگذارد.
رشیدی گفت: «از طرف دیگر، این که دیدیم عده‌ای خبرنگار وابسته به حکومت از تهران به خوزستان سفر کردند و گفتند اینترنت وصل است، به این خاطر است که در واقع فقط اینترنت موبایل آن خبرنگاران و دیگر کارمندان وابسته به حکومت وصل است؛ این یعنی اینترنت طبقاتی و دسته‌بندی شهروندان به خودی و غیرخودی. در واقع، شما به عنوان یک شهروند غیروابسته حق نداری در زمان اعتراضات اینترنت داشته باشی و تنها افراد مورد تایید برای انتشار پروپاگاندای نظام، حق دسترسی به اینترنت را دارند. در حال حاضر ۱۲ روز می‌شود که اینترنت موبایل برای شهروندان خوزستانی قطع است و تنها اینترنت داخلی یا همان اینترانت بر روی شبکه وای‌فای خانگی وصل است.»
او سپس به شرح فنی مدل جدید سانسور بر اینترنت در ایران پرداخت و افزود: «در ایران یک دروازه ورود و خروج اینترنت جهانی وجود دارد که آن را شرکت ارتباطات زیرساخت می‌نامند. این شرکت است که تصمیم می‌گیرد شما به کدام بخش از اینترنت جهانی وصل بشوی و به کجا وصل نشوی. الان هم اینترنت بین‌المللی را به طور کلی در خوزستان قطع کرده‌اند. در واقع مثل این است که به شما اجازه بدهند تنها از طبقه اول یک ساختمان به طبقه پنجم بروی اما حق خروج از ساختمان را نداشته باشی. شرکت‌هایی مانند ابرآوران یا اسنپ و یا دیجی‌کالا که در حوزه توسعه اینترنت داخل کشور فعالیت می‌کنند نیز نقش دستیار حکومت را در این پروسه دارند.»
امیر رشیدی معتقد است تحریم‌های جهانی علیه زیرساخت‌های اینترنت در ایران به گسترش نهادهای سانسور کننده در ایران منتهی شده‌اند و اگر این تحریم‌ها در حوزه آی‌تی اعمال نمی‌شدند، شهروندان می‌توانستند مانند دوران قبل از ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، داده‌های خود را روی سرورهای خارجی و امن بارگذاری کنند.
او گفت: «وقتی شما به گوگول دسترسی نداشته باشی، مجبور می‌شوی به سمت ابرآوران بروی. وقتی اوبر و آمازون نداشته باشی، مجبوری از اسنپ و دیجی‌کالا خرید کنی. در نتیجه، اتفاقی مانند وب‌سایت معماری‌نیوز رخ می‌دهد که با حکم دادستانی توانستند کلیت یک سایت و دامنه آن را حذف کنند. در حالی که اگر آن خبرگزاری بر روی آی‌اس‌پی خارجی بارگذاری می‌شد، تنها می‌توانستند آن را فیلتر کنند و با فیلترشکن قابل دسترسی بود.»
بسیاری از کارشناسان حوزه اینترنت و آزادی بیان حالا بر این باورند که حکومت ایران می‌خواهد یک نوع کنترل‌گری مشابه حکومت چین را در ایران اجرا کند. اما پیاده کردن چنین برنامه‌ای، مستلزم هزینه‌های هنگفت مالی است و در شرایطی که اقتصاد ایران بیش از هر زمانی بر اثر تحریم‌های امریکا کوچک شده است، شاید زمان اجرای آن به این زودی‌ها نباشد.
احتمالا به همین دلیل هم باشد که نمایندگان مجلس امروز دوشنبه چهارم مرداد از برنامه قبلی خود مبنی بر مجازات استفاده کنندگان از فیلترشکن عقب‌نشینی و فیلتر پیام‌رسان‌هایی هم‌چون اینستاگرام را هم به زمان ساخت پیام‌رسان‌های بومی موکول کردند.
در زمانه‌ای که اینترنت به یکی از اصلی‌ترین ابزارها برای انتشار حقیقت، اطلاع از اخبار و کسب درآمد شهروندان تبدیل شده است، نظامی در ایران حاکم است که طبق آرمان‌های شخصی رهبرش با شهروندان برخورد و سرمایه‌های آن‌ها را هم خرج فلسطین و سوریه و لبنان می‌کند. به همین دلیل است که مردم ایران حالا در خیابان‌های پایتخت شعار می‌دهند: «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران.»
