به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان از آنجایی که سرانه مطالعه یکی از شاخصهای توسعه یافتگی هر کشور است میزان سرانه مطالعه در کشور ما اهمیت خاصی دارد. برای مطالعه به ابزاری به اسم کتاب نیاز داریم که یکی از انواع آن را میتوان کتاب کاغذی دانست. تولید کتاب کاغذی در کشور با مشکلاتی روبه روست. از یک سو با میزان خرید کتاب مواجه هستیم که به قدرت خرید مردم بازمی گردد.
از سوی دیگر با مشکل تهیه ملزومات چاپ کتاب روبه رو هستیم. کاغذ یکی از این ملزومات است. از اواخر سال ۹۵ با افزایش قیمت کاغذ روبه رو شدیم در سال ۹۶ کارگروهی برای نظارات بر قیمت کاغذ در وزارت صمت تشکیل شد وزارت ارشاد هم نمایندهای در این کارگروه داشت که پس از مدتی از کارگروه نظارت بر قیمت کاغذ خارج شد.
پس از آن وزارت ارشاد، فراخوانی صادر میکرد. از میان وارد کنندگانی که درخواست کردند تعدادی را انتخاب میکرد. این افراد کاغذ را با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به کشور وارد میکردند. سال گذشته برای مدتی کاغذ از لیست کالاهای مورد نیازکشور به دلیل کمبود ارز خارج شد با تلاشهای دوباره معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، کاغذ در لیست کالاهای اساسی قرار گرفت و دوباره قرار شد کاغذ با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به کشور وارد شود. واردات کااغذ در این بین با مشکلاتی مواجه شد.
معاونت فرهنگی دولت دوازدهم نامه نگاریهای لازم را برای واردات کاغذ به کشور انجام داده بود. لیست واردکنندگان تایید شد و در اختیار وزارت صمت قرار گرفت. در این میان بانک مرکزی باید ارز مورد نیاز را در اختیار وارد کنندگان قرار دهد.در آخرین اطلاعیه ای که معاونت فرهنگی دولت دوازدهم در سامانه توزیع کاغذ و زینک که تحت نظر کارگروه کاغذ و زینک فعالیت می کند افزایش قیمت کاغذ بالک آمده است.
اما نکته مهم این است که تا کی قراراست کاغذ مورد نیاز با خروج ارز از کشور تامین شود. مگر در ایران منابع اولیه تولید کاغذ کم وجود دارد که با گذشت چند دهه هنوز در این کالای پرمصرف به خود کفایی نرسیده ایم. از دهه هفتاد بحث تولید کاغذ مطرح است. کارخانه هایی به فعالیت در زمینه تولید کاغذ پرداختند اما از ادامه راه بازماندند. مشکلات ناشی از تولید یکی از این موانع بود. از سوی دیگر با واردات کاغذ در کشور روبه رو بودیم. وارداتی که حجم زیادی از کاغذ مورد نیاز ناشران را نشکیل می داد. در سفر استانی حجت الاسلام و المسلمین رئیسی در زمان ریاستش در قوه قضائیه به موضوع کارخانه های کاغذ پرداخته شد. دستور های لازم برای رفع موانع تولید کارخانه ها داده شد. باید دید تا جه حد این امر محقق شده است و کارخانه های تولید کاغذ به چرخه تولید بازگشتند و فعالیتشان را از سرگرفتند. این مسئله می تواند تاحدی میزان واردات کاغذ به کشور را کاهش دهد و ما را در این امر به سمت خودکفایی پیش ببرد.
سال ۹۲ چند کارخانه مشهور در زمینه کاغذ داشتیم از جمله آنها میتوان به پارس، مازندران، کارون، مراغه و غرب اشاره کرد. وضعیت این کارهانهها در آن سال چگونه بود «پارس» و «مازندران» فعال بودند و «کارون» در حالت تعطیلی به سر میبرد. مراغه هم وضعیتی مشابه «کارون» داشت. در آن زمان باتوجه به به وضعیت مناسب سرعت رشد نیشکر در استان خوزستان به عنوان قطب کاغذسازی خوزستان در «سازمان یونیدو» میتوانستیم این کارخانه را حفظ کنیم. چون در این منطقه میتوانستیم از کاه نیشکر بنام «باگاس» که از غنیترین ترکیبات غیر چوبی و دارای سلولز است پس از گذران مراحلی به عنوان خمیر کاغذ استفاده کرد. اما اکنون وصعیت به گونه دیگری پیش میرود. الان نام کاغذ بالک که از اندونزی به کشور وارد میشود بیش از کاغذهای دیگر به گوش میرسد. در کنار آن کاغذ سوئیسی و تحریر نامهایی آشنا برای ناشران هستند. در این میان این کاغذ بالک است که بازار نشر را قبضه کرده است و جای خالی کاغذ ایرانی به چشم میخورد.حالا باید منتظربمانیم چه زمانی کاغذ به کشور وارد می شود و در اختیار ناشران قرار میگیرد.
چوب یکی از اقلام اساسی تولید کاغذ در کشور است. زراعت چوب ۶٠ تا ۷٠ درصد نیاز کشور به این قلم جنس را تامین میکند و مابقی از درختان جنگلی باغات قابل تامین است.متاسفانه در سایه همین غفلت استفاده بهینه از مصارف چوب، مافیای واردات از کشورهایی مانند روسیه، گرجستان، فنلاند، نروژ، دانمارک، سوئد، سوئیس و کانادا چوب را وارد کشور می کنند.