سیاستگذاران فرهنگی ما باور ندارند که قدرت سینما از موشک هم بیشتر است!/ عامل فقر ژانر در سینمای ایران مدیران هستند نه فیلم‌نامه‌نویسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ژانر یکی از مهم‌ترین عناصر مقوم و هویت‌بخش به سینما محسوب می‌شود. عنصر ژانر که همواره شیوه‌ای برای سازماندهی و طبقه‌بندی فیلم‌های سینمایی به شمار آمده، از بدو تولد سینما تا به امروز با کارکرد پویا و تمایزبخش خود موجب بقا و غنای صنعت سینما شده است. چه اینکه سینما همواره و در مقاطع متعدد تاریخی با انسدادهای تکنیکال و فرمی گوناگونی مواجه شده است و در چنین مواقعی یکی از کلیدی‌ترین راهکارهای خروج سینما از این وضعیت انسدادگونه، زایش و پیدایش ژانرهای نو بوده است. به بیان دیگر، خلق ژانرهای تازه همواره امکان و ظرفیت بدیع و بی‌بدیلی برای پوست‌اندازی و بازآفرینی سینما فراهم آورده است.

ژانرهای سینمایی از حیث فراگیری و توسعه در کشورهای صاحب سینما از وضعیت پراکنش یکسانی برخوردار نبوده و نیستند. برای مثال در آمریکا، برخی کشورهای اروپایی و شماری از کشورهای شرق آسیا، تنوع و گستردگی ژنریک بیشتری نسبت به سایر کشورهای صاحب سینما ازجمله ایران مشاهده می‌شود. اساسا باید به این نکته اذعان داشت که در سینمای ایران، جایگاه، مفهوم و اهمیت ژانر همواره مسئله‌ای مبهم و سوء تفاهم‌برانگیز بوده و چه‌بسا همین وضعیت موجب شده است که سینمای ایران با تأخیری قابل توجه به سراغ تجربه برخی ژانرهای تازه برود.

از دهه‌ها قبل تاکنون این پرسش اساسی در میان اهالی سینما مطرح و رایج بوده است که آیا فقدان ساخت آثار گوناگون ژنریک در سینمای ایران تنها به اقتضائات خاص و تفاوت‌های فرهنگی ما با سایر کشورهای صاحب سینما بازمی‌گردد یا اینکه علت را باید در مسائل و فقدان‌های دیگری جست‌وجو کرد.

برای بررسی این موضوع، به سراغ «محمود گبرلو» نویسنده و منقد سینما رفتیم و نکات و نظرات او را در زمینه چرایی فقر ژانر در سینمای ایران جویا شدیم. در ادامه، مشروح نخستین بخش از گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم را با مجری اسبق برنامه تلویزیونی «هفت» می‌خوانید:

ژانر نزد سیاستگذاران سینمای ایران تعریف مشخصی ندارد

محمود گبرلو در آغاز سخنان خود به اهمیت ژانر در سینمای جهان اشاره کرد و در این‌باره گفت: ژانر در گذشته از اهمیت به‌سزایی در سینما برخوردار بود و تهیه‌کنندگان و کارگردانان براساس سلیقه تماشاگران و با هدف کشاندن هرچه بیشتر آنها به سالن‌های سینما، تلاش می‌کردند فیلم‌هایی بسازند که نیازهای طیف گسترده‌ای از مخاطبان را برآورده سازد. خانوادگی، اکشن، تخیلی و… از جمله این ژانرها بودند.

وی افزود: در کشور ما ژانر برای بسیاری از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان سینما تعریف مشخص و روشنی ندارد. سینما مخاطبان گوناگونی دارد که هریک از آنها متعلق به اقشار و سنین مختلف هستند. طبیعتا هر سن و قشری نیازهای خاص خود را دارد که هرکدام از این نیازها در ژانرهای مختلف تأمین‌شدنی است.