واکنش‌ها به درگذشت بکتاش آبتین، عضو زندانی کانون نویسندگان ایران

خبر درگذشت بکتاش آبتین، موجی از واکنش کاربران شبکه های اجتماعی و رسانه ها را به همراه داشت. کانون نویسندگان ایران و سازمان گزارشگران بدون مرز نیز، مانند بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی، مقامات جمهوری اسلامی را مسئول کوتاهی در رسیدگی پزشکی و نهایتا درگذشت آقای آبتین دانستند. علیرغم این واکنش های گستره، سازمان زندان‌های استان تهران با صدور اطلاعیه‌ای مدعی شد که این نویسنده در ابتدا با علائم سینوزیت به بهداری مراجعه و داروهای مربوطه را دریافت کرده است. درحالی که بکتاش آبتین دوبار در زندان به کرونا مبتلا شده بود در این اطلاعیه ادعا شده که تست کرونای او منفی بوده و با این وجود به بیمارستان اعزام شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، امروز شنبه ۱۸ دیماه ۱۴۰۰، درگذشت بکتاش آبتین، عضو زندانی کانون نویسندگان ایران در بستر بیماری با واکنش های گسترده ای روبرو بود.

کانون نویسندگان ایران در بیانیه‌ای با قتل خواندن این رخداد اعلام کرده است که «بکتاش آبتین در روز ۱۲ آذرماه با علائم آشکار کرونا به بهداری زندان اوین مراجعه کرده و تا سه روز بعد از آن بدون دریافت هیچ درمانی در مسیر میان بهداری و بند سرگردان بود. در روز ۱۵ آذر وخامت حال آبتین به جایی رسید که زندانبانان او را شبانه و در بی خبری کامل به بیمارستان منتقل کردند.» بنا بر این بیانیه، خانواده تنها پس از دو روز و با پیگیری‌های بسیار متوجه می‌شود که آقای آبتین در بیمارستان طالقانی بستری شده است. در این بیانیه افزوده شده است: «مسئولان زندان و بیمارستان همچنان از دادن هرگونه آگاهی درباره بیماری آبتین امتناع می‌کردند. آبتین به تخت بیمارستان زنجیر شده بود؛ بدون ملاقات و بی هیچ خبری از بیرون. بدین گونه ده روز حیاتی ابتدای بیماری در زندان و در بیمارستان طرف قرارداد زندان زیر فشار نیروهای امنیتی عامدانه تلف شد.

سازمان گزارشگران بدون مرز نیز در حساب خود در شبکه های اجتماعی بازداشت این نویسنده را خودسرانه خواند و محکومیت وی را ناعادلانه توصیف کرد و افزود: «با محروم شدن از حق درمان بایسته به کووید ١٩ دچار و در بیمارستان درگذشت. سازمان گزارشگران بدون مرز مقامات مسئول جمهوری اسلامی ایران را مسئول مرگ او می‌داند.» کانون صنفی معلمان ایران نیز ضمن ابراز تسلیت، «تعلل مسئولان زندان برای انجام به موقع اقدامات درمانی» را عامل مرگ او دانسته است.

همچنین شماری از زندانیان سیاسی در بند ۸ زندان اوین، در واکنش به درگذشت بکتاش در نتیجه عدم رسیدگی به موقع پزشکی، با تحصن در هواخوری این بند اعتراض خود را نشان دادند و مدتی بعد برای برگزاری مراسمی در یادبود وی در اتاق پیشین او جمع شدند. به علاوه تعدادی از شهروندان با تجمع مقابل بیمارستان ساسان تهران در گرامیداشت وی شمع روشن کردند. از ادامه این تجمع با حضور نیروهای انتظامی جلوگیری شد. خدیجه مهدی پور، زندانی سیاسی محبوس در بند زنان زندان ایلام نیز با ارسال پیامی یاد و حاطره او را گرامی داشت.

محمد رسول‌اف، فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده و کارگردان سینما با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود با اشاره به جان‌باختن بکتاش آبتین نویسنده زندانی در سالگرد انهدام هواپیمای اوکراینی نوشت: «بکتاش آبتین همسفر مسافران پرواز اوکراینی شد. مرگ او سند جنایت تازه‌ی جمهوری اسلامی است.»

علیرغم این واکنش ها، سازمان زندان‌های استان تهران در اطلاعیه‌ای در واکنش به درگذشت آقاب آبتین مدعی شده است که این نویسنده در تاریخ ۱۴ آذرماه «با علائم سینوزیت به بهداری مراجعه و طبق تجویز پزشک داروی مربوطه را دریافت نمود. خدمات درمانی و تکمیلی نامبرده با مراجعه بعدی وی به بهداری در روزهای ۱۵ و ۱۶ تاریخ مذکور نیز ادامه یافت. با این وجود جهت درمان دقیق‌تر مراحل غربالگی و تشخیص بیماری، انجام تست فوتکرونا نیز از وی بعمل آمد که تست کرونا منفی اعلام شد. در ادامه به‌دلیل بروز برخی علائم بعدی شامل سرفه و تب، به تشخیص پزشک بیمارستان بازداشتگاه، جهت اقدامات بیشتر درمانی و تشخیص احتمال بیماری کرونا، نامبرده به بیمارستان طالقانی اعزام شد.»

بکتاش آبتین که در حال تحمل دوران محکومیت خود در زندان اوین بود، روز دوشنبه ۱۵ آذرماه، به دلیل حال نامناسب جسمی و بروز علائم کرونا پس از چند روز نگهداری در بهداری زندان، به بیمارستان طالقانی تهران منتقل و چند روز بعد به دنبال تایید ابتلا به کرونا به بخش مراقبت‌های ویژه‌ بیمارستان طالقانی تهران منتقل شد. نهایتا عصر روز دوشنبه ۲۲ آذرماه، خانواده و وکیل آقای آبتین موفق به گرفتن مرخصی استعلاجی جهت انتقال او به بیمارستانی دیگر شدند. این عضو کانون نویسندگان ایران نهایتا امروز شنبه ۱۸ دیماه در بستر بیماری درگذشت.

کانون نویسندگان ایران که ساعاتی پیش خبر درگذشت عضو زندانی خود را منتشر کرده است، پیشتر با انتشار بیانیه‌ای نسبت به وضعیت حال عمومی بکتاش آبتین ابراز نگرانی کرده بود و با اشاره به اینکه وضعیت کنونی آقای آبتین به دلیل عدم رسیدگی به موقع پزشکی و اعزام به بیمارستان وخیم شده است، نوشت “حکومت جمهوری اسلامی، مسئول عواقب هر اتفاقی‌ست که برای نویسندگان زندانی به‌خصوص بکتاش آبتین پیش آید. حکومت عامدانه جان زندانیان سیاسی را به بازی گرفته است و آنان باید پیش از وقوع هر فاجعه‌ای آزاد شوند، خاصه آنکه همه می‌دانیم این نویسندگان هیچ جرمی مرتکب نشده‌اند که بخواهد مجازاتی برایشان در کار باشد.”

آقای آبتین همچنین ۱۵ فروردین امسال در پی مثبت اعلام شدن تست کرونا در بهداری زندان بستری شد، اما پس از چهار روز با فشار مسئولان زندان اوین از بهداری به بند عمومی و نزد سایر زندانیان بازگردانده شد. وی در تاریخ ۱۷ شهریورماه، از زندان اوین به مرخصی ۵ روزه اعزام شده بود.

در آذرماه سال ۹۹ جمعی از زندانیان سیاسی این اندرزگاه ۸ زندان اوین با انتشار یک بیانیه ضمن اشاره به شیوع مجدد ویروس کرونا در کشور و زندان ها، نسبت به احتمال وقوع “سونامی مرگ” در زندان های کشور هشدار داده و خواهان آزادی بی قید و شرط زندانیان و یا دستکم اعزام به مرخصی آنان شدند. این زندانیان در بخشی از این بیانیه با اشاره به فضای محدود و انبوه زندانیان در زندان ها بدون امکانات بهداشتی پیشگیرانه و رعایت فاصله‌ی اجتماعی نوشتند “از این پس هر زندانی که به بیماری کرونا مبتلا شود، مصداق آزار و شکنجه و چنانچه به همین بیماری جان خود را از دست دهد، مرگش قتل عمد محسوب خواهد شد”.

در تاریخ ۲ بهمن‌ماه ۹۷، بکتاش آبتین برای رسیدگی به پرونده‌ ای که در سال ۹۴ علیه او گشوده شده بود در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمد مقیسه حاضر شده و به دلیل افزایش قرار صادره از کفالت به وثیقه یک میلیارد تومانی و عدم توانایی در تامین آن بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او در تاریخ ۸ بهمن‌ماه ۹۷ با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد تومانی، به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از زندان اوین آزاد شد. جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات آقای آبتین در تاریخ ۷ و ۸ اردیبهشت ماه ۹۸ برگزار شد. این نویسنده در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۹۸ توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمد مقیسه به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به ۱ سال حبس تعزیری و از بابت اتهام “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور” به تحمل ۵ سال حبس محکوم شد. او روز شنبه ۵ مهرماه پس از حضور در واحد اجرای احکام دادسرای اوین بازداشت و جهت تحمل دوران محکومیت خود به زندان اوین منتقل شد.

مرگ زندانیان به دلیل عدم رسیدگی پزشکی در زندان‌های ایران امری مسبوق به سابقه است. خردادماه امسال ساسان نیک نفس، زندانی سیاسی محبوس در زندان تهران بزرگ علیرغم وضعیت وخیم جسمی بدون رسیدگی مناسب پزشکی در بهداری زندان نگهداری شده و نهایتا جان خود را از دست داد. سال گذشته نیز بهنام محجوبی، درویش گنابادی زندانی در پی مسمومیت دارویی از زندان اوین به بیمارستان منتقل شده و در تاریخ ۳ اسفندماه در بیمارستان لقمان تهران درگذشت. اخیرا نیز عادل کیانپور، زندانی محبوس در در شرایط پرابهامی در زندان شیبان اهواز جان خود را از دست داد.