اعتراض سینماگران زن به «رواج» خشونت و آزار جنسی؛ خانه سینما «کمیته مستقل تشکیل دهد»

امضاکنندگان بیانیه بر لزوم تشکیل کمیته‌ای مستقل در خانه سینما برای بررسی جرایم خشونت جنسی و جنسیتی تاکید کرده‌اند

ده‌ها تن از زنان دست‌اندرکار سینما در ایران روز پنج‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای به رواج «خشونت و آزار جنسی» در محیط‌ کار خود اعتراض کردند و خواستار مجازات متخلفان شدند.

این بیانیه که به امضای چهره‌هایی چون نیکی کریمی، هدیه تهرانی، پوران درخشنده، ترانه علیدوستی، هانیه توسلی، تهمینه میلانی و میترا حجار رسیده است، می‌گوید که در ساز و کار سینمای ایران «هر فرد صاحب قدرت و شهرتی» می‌تواند «از موقعیت خود برای قلدری، تهدید، توهین، تحقیر و تعرض به زنان بهره‌برداری کند، بی‌آن‌که نهادهای قانونی، اصناف خانه سینما، سینماگران و منتقدان آنها را وادار به پاسخ‌گویی و پذیرش مسئولیت کارشان کنند».

امضاکنندگان بیانیه با اشاره به جنبش اجتماعی «من هم» به فهرستی از آزارهایی که در سینمای ایران علیه زنان وجود دارد اشاره کرده‌اند، از جمله «هتک حرمت با الفاظ جنسی و جنسیت‌زده»، «سوء استفاده از سکوت و تحمل افراد با به گروگان گرفتن حق کار با دستمزد»، «اعمال خشونت جنسی به وسیله تهدید موقعیت کاری قربانی»، «تماس‌های بدنی ناخواسته»، «اصرار و اجبار به عمل جنسی» و در نهایت «خشونت جسمی و تجاوز».

بیانیه یادشده خشونت‌های جنسی علیه زنان سینماگر ایرانی را «سیستماتیک» می‌داند و تاکید می‌کند: «نه تنها سازوکاری برای بازداشتن فرد صاحب قدرت از ارتکاب به خشونت وجود ندارد، بلکه در یک توافق نانوشته اعمال خشونت بر زنان در محیط کاری، عادی‌سازی شده و هیچ عواقب جدی‌ای متوجه فرد خشونت‌گر نیست.»

این بیانیه سپس به بیان خواسته‌ اصلی امضاکنندگان آن می‌پردازد که «کار در فضایی امن و به دور از قلدری و خشونت و باج‌گیری جنسی است». بدین منظور امضاکنندگان بیانیه بر لزوم تشکیل کمیته‌ای مستقل در خانه سینما برای بررسی جرایم خشونت جنسی و جنسیتی تاکید کرده‌اند.

این بیانیه در نهایت بر ایستادگی زنان سینماگر ایران برای توقف این خشونت‌ها تاکید می‌کند و می‌گوید که پیشنهادهای یادشده گامی ابتدایی در جهت عملی کردن توقف خشونت جنسی در محیط کاری است.

اعتراض مکتوب سینماگران زن ایران به خشونت و آزار جنسی چند روز پس از آن منتشر می‌شود که انجمن صنفی برنامه‌ریزان و دستیاران کارگردان سینما در حمایت از سمیه میرشمسی، دستیار کارگران، و افشاگری‌ او درباره آزار کلامی و جنسی به دست فرهاد اصلانی، بازیگر مشهور ایرانی، بیانیه صادر کرد.

انجمن صنفی دستیاران کارگردان سینما از افشاگری خانم میرشمسی به عنوان «مشتی نمونه‌ی خروار» نام برده و اعلام کرده بود: «متاسفیم که اعلام کنیم، این نوع بداخلاقی‌ها و ایجاد ناامنی‌های روانی و حتی تهدید و برخورد فیزیکی در پشت صحنه تولید صنعت فیلم ایران، برای نخستین بار نیست که اتفاق می‌افتد و برای ریشه‌کن کردن این رویه غیر انسانی، برخورد ریشه‌ای، جدی و هماهنگی‌های بینا صنفی نیاز است.»

پیشتر نیز شماری از بازیگران زن سینما و تلویزیون ایران از وجود فساد اخلاقی در این عرصه که منجر
به بیکار شدن شمار قابل توجهی از زنان هنرمند شده است، انتقاد کرده بودند.

در پی شکل‌گیری جنبش «من هم» در ایران از تابستان ۱۳۹۹ که در پی آن قربانیان ایرانی تجربه‌‌ خود از آزار جنسی را در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه توئیتر به اشتراک گذاشتند، نام‌های آشنایی از میان مردان عرصه سینما، تلویزیون و موسیقی و نقاشی مطرح شد.‎

از جمله دیگر امضاکنندگان بیانیه سینماگران زن می‌توان به ویشکا آسایش، فرشته حسینی، پریناز ایزدیار، لیلی رشیدی، شقایق دهقان، کتایون ریاحی، نگار جواهریان و ستاره اسکندری اشاره کرد.