10.12.1401 خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز
خشکی بیش از دو دهه زاینده‌رود در اصفهان، موجب تشدید بحران‌های زیست‌محیطی و خطر فرونشست برای آثار باستانی در اصفهان شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، اصفهان از دیرباز یکی از محبوب‌ترین شهرهای توریستی برای گردشگران داخلی و خارجی بوده است. اصفهان شهری است پر جنب‌وجوش که در امتداد رودخانه زاینده رود قرار دارد.
این شهر که به دلیل وجود بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی با قدمت صدها و هزاران سال در کنار مناطق بکر طبیعی «نصف جهان» لقب گرفته، اکنون با یک مشکل بزرگ روبرو شده و آن اینکه خشکی بیش از دو دهه زاینده‌رود و فشار بر سفره‌های زیرزمینی و احداث بی‌رویه صنایع آب‌بر ملی توسط دولت‌های مختلف، بحران‌های زیست‌محیطی در این منطقه را تشدید کرده است.
بناهای تاریخی اصفهان روی پرتگاه نابودی / فرونشست زمین نصف جهان و بی‌توجهی مسئولان
متاسفانه زنگ خطر مرگ تدریجی زمین در اصفهان به‌عنوان نماد فرونشست در کشور مدت‌هاست که به صدا در آمده، بحرانی که در حال بلعیدن این شهر است.
فرونشست اثرات منفی زیادی بر روی آثار تاریخی اصفهان داشته تا جایی که بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد پل‌های تاریخی این شهر که بر بسته رودخانه زاینده رود بنا نهاده شده‌اند به دلیل بسته شدن آب زاینده‌رود در معرض آسیب جدی قرار دارند.
در همین راستا، علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز درباره فرونشست زمین در اصفهان و آسیب به آثار باستانی این استان اظهار کرد: فرونشست، موضوعی است که جای نگرانی دارد، البته رفتار بناهای ما نیز میزان نگرانی نسبت به این موضوع را افزایش داده است.
وی ادامه داد: با خشک شدن زاینده‌رود و آب‌های زیرزمینی، متاسفانه اتفاقاتی در حوزه شمال اصفهان رخ داده و شواهدی دال بر فرونشست داریم که مسئله‌ای کاملا روشن و آشکار است.
ایزدی در پاسخ به این سوال که کدام یک از آثار تاریخی اصفهان بیشتر در معرض فرونشست قرار دارند، گفت: طبق گفته، متخصصان موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، فاصله تقریبی فرونشست تا بناهای تاریخی استان اصفهان چیزی حدود یک و نیم کیلومتر است و هنوز این فرو نشست به حده مرکزی و محور تاریخی و فرهنگی استان نرسیده است اما بالطبع به دلیل خشک شدن زاینده‌رود نگرانی‌هایی در زمینه پل خواجو و سی و سه پل داریم که در ابتدا قرار شد دستگاه جی‌پی‌اس بر روی این پل‌ها سوار شود و سپس مسجد چهارباغ، مجموعه نقش جهان در اولویت پایشی ما قرار دارند.
همچنین، مرتضی خاکسار کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز درباره فرونشست زمین در اصفهان و آسیب به آثار باستانی این استان اظهار کرد: اصفهان یکی از شهرهای مهم ایران در زمینه گردشگری است، این شهر دارای آثار طبیعی بسیار بوده و به‌نوعی یک موزه طبیعی به شمار می‌رود، اما تغییر مسیرهای طبیعی آب در اصفهان و کم شدن حق‌آبه‌ها باعث شد که این شهر از رطوبت کافی برخوردار نباشد و همین امر موجب به وجود آمدن پدیده فرونشست و آسیب رسیدن به آثار طبیعی آن شده است.
وی افزود: بلایای طبیعی در پدیده‌های دست‌ساز انسانی مانند آثار باستانی و ابنیه قدیمی اثرگذار هستند و باید بپذیریم که اگر در سیر تحول فیزیکی زمین سیاست‌گذاری درستی داشته باشیم می‌تواند در عدم بروز مسائلی که در اصفهان رخ داده موثر باشد.
وی در ادامه با بیان اینکه حیات سازه‌ها و پل‌های تاریخی بر روی رودخانه زاینده‌رود به آب بستگی دارد، افزود: متاسفانه خالی از آب بودن زاینده‌رود در مقطعی باعث به وجود آمدن تَرک‌های زیادی در کنار پل‌ها و ستون‌های اصلی پل شد. زمانی که آب برای مدتی در این سازه جریان داشته باشد و بعد این جریان قطع شود و این روند برای چندین بار تکرار شود، پدیده انبساط و انقباض اتفاق می‌افتد و زمانی که سازه نتواند خودش را با شرایط تطبیق دهد، در معرض آسیب قرار می‌گیرد.
خاکسار در پایان تاکید کرد: دولت باید از طریق فراکسیون تخصصی میراث فرهنگی و گردشگری به این قضیه ورود کند و همه با یک برنامه‌ریزی منسجم الگوسازی کرده و به داد این این شهر و ابنیه تاریخی آن برسند.
به گزارش ایسکانیوز، استان اصفهان دارای بیش از ۲۲ هزار بنای تاریخی است و همواره در کانون توجه جدی گردشگران قرار داشته، اما اگر به طور اساسی چاره‌ای برای حل خشکی زاینده‌رود و معضل فرونشست و پیامدهایی که می توند برای آثار باستانی و میراث فرهنگی این شهر داشته باشد، اندیشیده نشود، تنها یک نام از اصفهان باقی خواهد ماند.
