03.01.1402 bbc
سال ۱۴۰۱ از همان ماه‌های ابتدایی برای سینما و سینماگران ایران خبرساز و جنجالی بود. شاید اگر اعتراض‌های بعد از کشته شدن مهسا امینی هم رخ نمی‌داد، وضعیت مهم‌ترین حوزه فرهنگی و هنری ایران به شکلی که به
مدت چهار دهه از سوی حکومت برنامه‌ریزی شده بود، پیش نمی‌رفت. بحران اقتصادی، ریزش مخاطب و شکل‌گیری جریانی از سینمای مستقل که فارغ از مناسبات حرفه‌ای، به مطالبات اجتماعی مردم ناراضی توجه می‌کرد، سینمای ایران را تغییر داده بود.
ساخته شدن فیلم‌های صریحی مانند «برادران لیلا» و «شب، داخلی، دیوار» در دل مناسبات رسمی نشان می‌داد چهل سال اعمال سانسور، نتوانسته صدای انتقاد را داخل سینمای ایران خاموش کند و ابزارهایی مانند توقیف فیلم و ایجاد ممنوعیت برای سینماگران در بهار و تابستان ۱۴۰۱ به شکل آشکارتری به کار گرفته شد.
اما جنبشی که با شعار «زن، زندگی، آزادی» شکل گرفت، ظاهر و باطن سینما را هم دگرگون کرد. ستاره‌های سینما که عده‌ای با عنوان طعنه‌آمیز «سلبریتی» آنها را جدای از جامعه و همسو با حکومت می‌دانستند، ناگهان به صف اول تقابل با حکومت پیوستند و حتی وقتی تجمع‌های خیابانی به دلیل سرکوب شدید و بازداشت گسترده معترضان کمتر شد، برخی سینماگران در فضای مجازی به حمایت از معترضان ادامه دادند و سپس با تحریم گسترده جشنواره فیلم فجر نشان دادند که در سینما از «وضعیت عادی» مورد علاقه حکومت، خبری نیست.
سینماگران مشهور زیادی در سالی که گذشت، به دلایل متنوع مورد توجه قرار گرفتند و البته افرادی که به نظر می‌رسید فراموش شده‌اند، بعد از سال‌ها چهره شدند. سال ۱۴۰۱ با این چهره‌ها و وقایع فراوان به نقطه عطف مهمی برای سینمای ایران تبدیل شد، همان‌طور که عمر جمهوری اسلامی را به قبل و بعد از خود تقسیم کرد و نسبت ملت و حکومت را کاملا دگرگون کرد.
این پنج مرد و پنج زن سینماگر بخشی از یک کلیت وسیع و متنوع در داخل و خارج از ایران بودند که بخصوص بعد از اعتراض‌های سراسری به چهره‌های شاخص سینمای ایران در سال ۱۴۰۱ بدل شدند.
