مهسا بهادری: خبر بیش از آنچه که میتوان فکرش را کرد تلخ و شوکه کننده بود. کیومرث پوراحمد، کارگردان «خواهران غریب» و «قصههای مجید» و «اتوبوس شب» صبح روز چهارشنبه شانزدهم فروردین درگذشت. ابتدا گفتند که علت فوت سکته قلبی بوده، اما کمی بعد موضوعی که زیر لب زمزمه میشد این بود که فوت پوراحمد کاملا خود خواسته بوده است.
مرگی که تقریبا غیرقابل باور بود. کیومرث پوراحمد، همان کارگردانی است که فیلم «پرونده باز است» را به چهلویکمین جشنواره فیلم فجر ارسال کرد و فیلمش در میان ۲۴ فیلم سودای سیمرغ پذیرفته شد. کارگردانی که در همان ابتدا توضیح داد که به عنوان نویسنده و کارگردان فیلم «پرونده باز است» نقشی در تصمیمگیری در رابطه با حضور یا عدم حضور فیلم در جشنواره فیلم فجر ندارد.
همچنین در بخشی از نوشتهاش هم نوشت: «مالک فیلم تهیهکننده است و مثل همه جای دنیا فقط او میتواند درخواست حضور یا عدم حضور در جشنواره را داشته باشد. تهیهکننده و بعضی عوامل فیلم مایل بودهاند که فیلم «پرونده باز است» در جشنواره باشد، اما من، نویسنده و کارگردان… با این همه داغی که بر دل داریم دیگر چه جشنی، چه جشنوارهای!؟»
خودکشی و دست نوشتهای که آن را تایید کرد
همان زمان که این ماجرا را مطرح کرد، هجمههای زیادی به این هنرمند وارد شد؛ اما همچنان امیدوار بود. چرا امیدوار؟ به این خاطر که علی قائم مقامی تهیهکننده این فیلم میگوید که پور احمد دو شب پیش پیگیر مسائل فنی صدا بود و میخواست بداند فیلم در چه وضعیتی قرار دارد.
اما آن زمزمهها درست بود و سید مهدی فلاح میری دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان گیلان با تایید خبر فوت کیومرث پور احمد اعلام کرد: «به محض دریافت گزارش، بازپرس ویژه قتل در محل حاضر شدند و با بررسیهای اولیه نظر بر خودکشی این کارگردان سینما داشتند که واکاوی جزئیات، مستلزم رسیدگی دقیق قضایی است. کیومرث پوراحمد ساعت یک بامداد روز چهارشنبه مورخ ۱۴۰۲/۱/۱۶ در یکی از واحدهای دهکده ساحلی انزلی فوت کرده است. درحال حاضر جسد به پزشکی قانونی انتقال داده شد تا علت تامه مرگ بررسی که خبر تکمیلی متعاقبا اطلاع رسانی میشود.»
چند دقیقه بعد هم مرکزاطلاعرسانی فرماندهی انتظامی استان گیلان اعلام کرد: «در پی اعلام یک فقره خبر فوت مشکوک فردی سالخورده در دهکده ساحلی بندرانزلی به مرکز فوریتهای پلیسی ۱۱۰، موضوع در دستور کار کارآگاهان پلیس آگاهی شهرستان بندرانزلی قرار گرفت.
با توجه به اهمیت رخ داد، بلافاصله اکیپ پلیس آگاهی برای بررسی صحت و سقم موضوع در محل حادثه حضور پیدا کردند که با جسد بی جان کارگردان نام آشنای کشورمان آقای کیومرث پور احمد مواجه شدند.
یافتههای پلیس حاکی است کنار جسد مرحوم پوراحمد دست نوشتهای کشف شده است که متاسفانه حکایت از اقدام به خودکشی وی دارد.
تلاش کارآگاهان پلیس برای بررسی دقیق علت انگیزه احتمالی متوفی در اقدام به خودکشی، ادامه دارد.»
خاطره از آدمی که بزرگ بود
احمد کاوری کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون که در فیلم سینمایی «اتوبوس شب» با کیومرث پوراحمد همکاری داشت ضمن ابراز تاسف بسیار برای درگذشت این هنرمند گفت: «مدت زیادی است که من با ایشان ارتباط نزدیکی نداشتم؛ اما همان زمان که با هم در «اتوبوس شب» بودیم، آقای پور احمد برای من یک سرمشق بود و در فضای هنر چیزهای زیادی از ایشان آموختم. دیدگاه ایشان به مسائل انسانی هم بسیار خوب بود و من سالهای سال ارتباطم را با ایشان حفظ کردم تا درس معرفت و انسانیت را از ایشان بیاموزم.»
او ادامه داد: «از این اتفاقی که رخ داده است بسیار متاسف شد، منتهی هرکسی در زندگی خودش مسائل و مشکلاتی دارد. آثاری که ایشان برای ما به جا گذاشتند، درسهای زیادی دارد، از انسانیت و امید گرفته تا دوستی و محبت. هیچ یک از ما نه «قصههای مجید» را فراموش میکنیم و نه «خواهران غریب» را همه ما با این آثار زندگی کردیم و نسلهای بعد هم با این آثار زندگی خواهد کرد.»
این هنرمند با اشاره به نگاه کیومرث پور احمد در فیلم «اتوبوس شب» گفت: «مهمترین اتفاقی که در «اتوبوس شب» رخ داد، این بود که ما فکر میکردیم آقای پوراحمد از لحاظ ذهنی، توانایی ساخت فیلمی با موضوع جنگ را ندارد، اما وقتی ساخت کار شروع شد به قدری توانایی و مهارت از ایشان دیدیم که همه ما حیرت زده شده بودیم. آدمهایی که خلق کرده بود، همه ماندگار شدند و آن زمان من بیشتر حسرت میخورد چون علاقهام کارگردانی بود، اما هرطور شده میخواستم با ایشان همکاری کنم، به همین دلیل این اتفاق از طریق بازی در فیلمشان شکل گرفت.»
کاوری ادامه داد: «نکتهای که درباره کارگردانی ایشان وجود دارد این است که کاملا به سوژه، فضا، محیط، فیلمنامه و آدمها مسلط بود.»
او در واکنش به اتفاقاتی که در جشنواره فیلم فجر افتاد گفت: «یک هنرمند وقتی اثری را تولید میکند با تمام عشق و علاقهاش آن کار را میسازد و ممکن است باورش با باور جمعی در تضاد باشد، حالا قضاوت کردن یک هنرمند تنها با یک اثر کار نامنصفانهای است، چون هنرمند با مجموعه آثارش شناخته میشود. این موضوع درباره رفتار هم صدق میکند، مثل یک هنرمند یک رفتاری را انجام میدهد و کل شخصیت و کار هنری و رفتاریهایش با همان یک حرکت سنجیده میشود که این ممکن است تاثیرات ناگواری روی روحیه افراد داشته باشد تا جایی که باعث شود آن هنرمند احساس ناکارآمدی کند و دست به انجام هر عملی بزند.»
گریهها برای پوراحمد
هوشنگ مرادی کرمانی درباره فوت کیومرث پور احمد گفت: «کارگردانهای زیادی برای به تصویر کشیدن «قصههای مجید» سراغم آمدند، اما زمانی که پوراحمد و علاقهاش را به ساخت این داستان دیدم، تصمیم گرفتم کار را به او بسپارم. او واقعا شیفته «قصههای مجید» بود و به آن علاقه داشت. با همه دستاندازیهای کسانی که مجید را دوست نداشتند و با توجه به بودجه اندکی که تلویزیون برای این سریال در نظر گرفته بود، پوراحمد سختیها را تحمل کرد و سریالی ساخت که هرکسی با هر تفکر و عقیدهای آن را دوست داشت، من هم دوستش داشتم. همیشه خوشحال هستم و حالا باید بگویم «بودم» که او این کار را انجام داد و «قصههای مجید» را به تصویر کشید و نسلهای مختلف آن را دیدند تا از دیدنش لذت ببرند و در ذهنشان به یادگار بماند.»
مرادی کرمانی ادامه میدهد: «قصههای مجید» همچنان سرافزار بود. مجید شانس آورد، من شانس آوردم، تلویزیون شانس آورد که چنین فرد ناب و درجه یکی سریالی را که پر از نکتههای اخلاقی و آموزشی و پر از مهربانی و صداقت است، ساخت. این سریال حاصل زندگی و ذهن پوراحمد بود که با مجید همراه شد. شاید هرکس دیگری این سریال را میساخت، مجید چنین خوششانس نمیبود.»
او میگوید: «کیومرث پوراحمد عین بچهها بود، بچهای بود که فقط بزرگ شده بود. او خلاقیت، صداقت و صمیمیت و حس کودکی داشت، خوشحال بود اما گاهی تند و تلخ میشد و خیلی تلخ اما بچهای ساده و صمیمی و مهربان بود و از هیچکس کینهای نداشت. خدا او را رحمت کند. کیومرث پوراحمد برای ساخت فیلم «قصههای مجید» سختیهای بسیار کشید و خودش و مادر مرحومش، پرویندخت (فاطمه) یزدانیان و کل خانوادهاش، سهم مهمی در ساخت «قصههای مجید» داشتند. یکی از شانسهای من همکاری با پوراحمد بود.»
مرادی کرمانی که گریههایش به هقهق تبدیل شده میگوید: «بسیاری از کارگردانها و نویسندههایی که با هم همکاری را شروع میکنند، بعد از مدتی با هم دشمنی میکنند. خدا میداند من یک جمله حتی یک جمله علیه پوراحمد ننوشتم و نگفتم. او تنها کارگردان ایرانی است که سریالی ساخته و با نام نویسنده کار را شروع کرده؛ از بس که مهربان و باگذشت بود.»
آرامش در قطعه هنرمندان
پیکر مرحوم کیومرث پوراحمد امروز از انزلی به تهران منتقل شد، فردا، ۱۸ فروردین در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده خواهد شد.
خانه سینما اعلام کرد، مراسم تشییع و تدفین پیکر زنده یاد کیومرث پوراحمد به درخواست خانواده وی فردا جمعه ۱۸ فروردین ماه ساعت ۱۰/۳۰صبح در قطعه هنرمندان بهشت زهرا برگزار میشود.