نمایش غم‌انگیز تخریب خانه‌های تاریخی در مازندران

اما هستند بناهای تاریخی و قدیمی در نقاط مختلف که مالکان خصوصی آنها حاضر به سپردن و واگذاری این بناها را به اداره متولی امر نمی دهند در نهایت تخریب و نابودی مسیر پیش روی آنها است.

از این دست بناهای تاریخی در مازندرن کم نیست که هر از گاهی نابودی آنها تیتر جراید و رسانه ها می شود و در تازه ترین مورد “‌خانه کیومرثی ” ساری مطرح شده است.

خانه کیومرثی منسوب به کیومرث میرزا؛ فرزند «شاهزاده محمدقلی میرزای مُلک‌آرا»، از شاهزادگان قاجاری مازندران است. این شاهزاده قاجاری که فرزند «فتحعلی شاه» قاجار بود، نزدیک به ۳۵ سال؛ یعنی تا اوایل حکومت «محمد شاه» قاجار حاکمیت مازندران قدیم (محدوده‌ای بین گرگان قدیم تا رودسر) را در اختیار داشت.

محمدقلی میرزا پس از درگذشت «عباس میرزا» ولیعهد، بزرگ‌ترین فرزند این خاندان به شمار می‌آمد و دعوی سلطنت نیز داشت و به قولی، سکه نیز ضرب کرد، او با تمهیدات قائم‌مقام فراهانی راهی تهران شده و بعد به همدان تبعید می‌شود، اما فرزندان او همچنان در مازندران ساکن بودند. بازماندگان و اعقاب کیومرث میرزا با نام «کیومرثی» در ساری شناخته می‌شوند و همگی از فرزندان، نوادگان و نتیجه‌های او هستند.

خانه قاجاری کیومرثی سالهای اخیر محل سکونت بازماندگان این خاندان بود اما پس از تخلیه بنا رو به نابودی رفته است.

این بنای تاریخی در چهار راه برق نزدیکی میدانگاه آب‌انبار نو قرار دارد که خانه‌ای ۲ طبقه با نمای آجر است شامل ۲ بخش که بنای قاجاری در ورودی قرار دارد و بنای پهلوی که بعدها در حیاط خانه ساخته شد با ویژگی‌های منحصربفرد معماری ازجمله در اصلی دو لنگه با قطعات فلزکاری، هشتی، پیرنشین و سر در مزین به ارسی ساخته شد.

براساس اطلاعات موجود ۸۰ اثر میراث فرهنگی کشور در مازندران وجود دارد که این آثار شامل بناهای تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ های مناطق مختلف مازندران است. که حجم بیشتر آثار فرهنگی ثبت شده مربوط به بناهای تاریخی است که ۴۰درصد این آثار را تشکیل می دهند و همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حفاظتی محسوب می شوند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران روز دوشنبه به خبرنگار ایرنا گفت : خانه ها و بناهایِِ تاریخی در استان وجود دارند که بدلیل اینکه مالک آنها افراد هستند از نظر مدیریت در اداره و نگهداری جز اموال این اداره به شمار نمی روند.

صادق برزگر افزود :‌ در حالیکه حفظ بناهای تاریخی به مرمت زیر نظر کارشناسان و خبرگان فن نیاز دارد اما عملا و رسما تعدادی از بناهای تاریخی باتوجه به اینکه در تولیت و مدیریت مالکان خصوصی قرار دارد امکان این کار برای آنها فراهم نیست.

وی تاکید کرد :‌ اداره میراث فرهنگی به دلیل در اختیار نداشتن اینگونه املاک امکان مرمت و بازسازی ندارد و این موضوع باعث شده که هر از گاهی مطالبی در خصوص تخریب و از بین رفتن اینگونه بناها را شاهد باشیم.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از بنای خانه کیومرثی ساری به عنوان یکی از این بناهای تاریخی نام برد که مالک آن خصوصی است و ادامه داد : با توجه به این وضعیت مالکیت بنا، ‌اداره هیچ نوع مدیریت و برنامه حفاظت و مرمت برای آن ندارد.

وی از مالکان بناهای تاریخی خواست تا برای حفظ این نوع آثار همکاری لازم را داشته باشند تا این مجموعه بتواند اقدامات لازم برای اجرای برنامه های مرمت و حفظ آنها را انجام دهد.