1402.07.13 ایرنا
اصفهان – ایرنا – رئیس اداره میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی شهرستان گلپایگان گفت: مهمترین مشکلِ پیش روی ثبت ملی کبوترخانه های گلپایگان ، نبود رضایتِ مالکان خصوصی این بناها و همین موضوع اولین مانع برای تخصیص بودجه های مرمتی است.
مصطفی قانونی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: مرمت و تخصیص بودجه از سوی میراث فرهنگی فقط مختص بناهایی است که ثبت ملی باشند، اما نداشتن رضایت مالکان کبوترخانه های گلپایگان ، ثبت ملی آنها را مشکل کرده است.
وی تصریح کرد: عمده کبوترخانه‌های گلپایگان در وسطِ زمین‌های کشاورزی هستند و گاهی مالکیت چند نفره دارند. یکی از شرایط لازم برای اینکه بتوانیم پرونده ثبتی کبوترخانه‌ها را تهیه کنیم تا بتوانیم ردیف های بودجه ای برای مرمت آنها بگیریم این است که به مالکان اعلام و سپس با رضایت آنها اقدام به ثبت ملی کنیم.
قانونی یادآور شد: پیشتر پرونده ثبتی یکی از کبوترخانه های گلپایگان با نام “خواجه علیجان” تهیه شده است و به شورای ثبتِ اداره کل میراث فرهنگی استان ارسال کرده ایم اما بعد از ۴ سال به دلیلِ نداشتن رضایت مالکان ثبت ملی اتفاق نیفتاده است.
وی گفت: کبوترخانه‌ها جزیی از زمین کشاورزی مالکان است و با ثبت ملی این بناها، حریم برای این آثار تعیین می‌شود و در این صورت برای تدابیر حفاظتی، نباید قسمت هایی از زمین کشت و یا آبیاری شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی شهرستان گلپایگان افزود: بسیاری از مالکان، برداشت نادرستی از ثبت ملی کبوترخانه ها دارند و همین امر موجب نارضایتی آنها شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، محدودیت‌های وراثتی و اینکه ممکن است کبوترخانه ای ۳۰ یا۴۰ ورثه داشته باشد هم از دلایلی است که موجب شده ثبت کبوترخانه های گلپایگان با چالش مواجه باشد.
قانونی گفت: در حالی که مالکان به ثبت ملی کبوترخانه‌ها رضایت نمی‌دهند، بهترین راه این است که با تعدادی از این مالکان صحبت و آنها را متقاعد به مرمت این بناها کنیم تا بتوانیم در آینده رضایت آنها را جلب و کبوترخانه ها را ثبت ملی کنیم.
وی یادآور شد: بسیاری از کبوترخانه‌های گلپایگان وضعیت پایدار دارند و عمده آنها هنوز هم فعال هستند؛ کبوترخانه “اکرمی” و در چندین موردِ دیگر از کبوترخانه های گوگد از این دسته هستند و هنوز هم کارایی دارند.
به گفته قانونی به طور تقریبی بالای ۹۰ درصد کبوترخانه‌های گلپایگان قابل حفظ هستند و شمار این بناها که همگی معماری و ساختار مستعطیل شکل دارند در کلِ شهرستان در حدود ۸۰ اثر است.
وی اظهار داشت: بسیاری از کبوترخانه‌های گلپایگان که قدمت آنها اواخر قاجار و اوایل پهلوی است شرایط پایداری دارند اما ممکن است در برخی از آنها قسمتی‌هایی از سقف کبوترخانه هم ریخته باشد ولی میراث فرهنگی به این شرط می‌تواند آنها را مرمت کند که این بناها ثبت ملی شوند و به این واسطه برای مرمت آنها ردیف بودجه بگیرد.
به گزارش ایرنا کبوترخانه سازه‌ای است برای لانه گزینی کبوترها و کاربرد عمده این بناها جمع‌آوری فضله پرندگان جهت استفاده در کشاورزی است؛ در کبوترخانه ها که انواع مدور یا استوانه ای، چند وجهی یا مکعبی دارند، تمامی اجزای بیرونی و حتی تزیینات به کار رفته در نمای آنها در جهت حفظ و بقای کبوتران طراحی شده است.
کبوترخانه‌ها بیش تر در مناطق مرکزی ایران به ویژه در زمین های کشاورزی اصفهان و روستاهای آن به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه، رونق کشاورزی، لزوم تولید کود انبوه و عدم دسترسی به کود دامی در تمام ایام سال، ساخته می شدند.
شهرستان گلپایگان در حدود ۸۰ کبوترخانه دارد که همه آنها دارای ساختار و معماری مکعب مستعطیلی هستند.
این شهرستان در ۱۵۶ کیلومتری شمال غربی استان اصفهان قرار دارد.
