دومین نمایشگاه گردشگری تبریز در حالی که فقط یک کشور خارجی در آن حضور داشت و نام بیناللملی بر آن نهاده بودند، در آخرین روزهای مهرماه به کار خود در هیاهوی حضور مردم پایان داد.
شاید نقد بر نمایشگاه گردشگری تبریز در قیاس با نمایشگاههای گردشگری دیگری که دارای سابقه و ید طولانی در این حوزه هستند، کاری سخت باشد، اما بررسی نقاط ضعف و قوت میتواند راهگشای برنامههای آینده باشد.
شهر تبریز طی چند سال اخیر به یکی از مقاصد مهم گردشگری ایران تبدیل شده است و برگزاری نمایشگاهها میتواند بسترهای مهمی برای توسعه این صنعت در استان فراهم کند. در این نمایشگاه بیش از ۱۶۰ شرکت در یک سالن به نمایش توانمندیهای گردشگری پرداختند.
حضور در نمایشگاه، خواه کوچک یا بزرگ، این فرصت را برای نمایش دستاوردها و فعالیتهای یک شرکت و حوزه فراهم میکند؛ ولی از آنجا که شرکت در نمایشگاهها برای شرکتها هزینهبردار است، بسیاری از آنها از حضور در نمایشگاهها سر باز میزنند؛ اما نمایشگاه گردشگری تبریز با وجود دو ساله شدن آن توانسته بود بیش از ۱۶۰ شرکت را گرد هم آورد و این یکی از نقاط قوت این نمایشگاه بود.
اما از آنجا که نتوانسته بود مرزی میان بازدیدکنندگان خاص و عام برقرار کند، ارتباط برای متخصصان را با وجود ازدحام سخت کرده بود. همچنین چیدمان غرفهها از نظم خاصی پیروی نمیکرد و تعدادی از غرفهها خالی یا بدون تابلو و نشان بودند.
صدا و موسیقی که این روزها فعل جدا ناشدنی نمایشگاههای گردشگری است نیز به وفور در غرفهها حاکم بود، اما بسی جای خوشحالی است که تعداد و فاصله مکانی چادرهای کبابپز با سالن گردشگری زیاد بود و مانع آن شد که بوی کباب و دود هم چاشنی سالن گردشگری شود.
«آموزش» رکن اصلی صنعت نوپای گردشگری است؛ بهتر بود حداقل یک کارگاه یا ورکشاپ آموزشی با توجه به شعار سال جهانگردی «گردشگری سبز و سرمایه گذاری» یا با توجه به قرارگرفتن « کندوان» در لیست دهکدههای گردشگری جهان در زمان برگزاری نمایشگاه، برگزار میشد.
نمایش خودروهای کلاسیک، بخش وسیعی از سالن را به خود اختصاص داده بود که برای بازدیدکنندگان عام جلوهگر بود نه مخاطب خاص. حضور دفاتر فعال حوزه طبیعتگردی با امکانات و وسایل خود از جمله خودروهای آفرود و کمپرها بسیار حائز اهمیت بود و توجه عاشقان این نوع سفر را به خود جلب میکرد.
برگزاری همزمان نمایشگاه گردشگری با نمایشگاه صنایع دستی و سوغات از دیگر پتانسیلهای این دوره از نمایشگاه بود که بر افزایش تعداد مخاطب و اثرگذاری حائز اهمیت بود.
دهمین نمایشگاه صنایع دستی که امسال پس از پنج سال (به گفته مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی) برگزارشده است، در یک سالن بود که «جلالی» معاون صنایع دستی در گشایش آن حضور داشت.
حضور بسیاری از استانها پررنگ و حضور بعضی از استانها کمرنگ بود. محصولات کالاهای ارائهشده بیشتر در حوزه چرم بود که نوآوری و بدعتی تازه در آثار دیده نمیشد. کیفیت آثار و تنوع محصولات درسطح خوب قرار نداشت که به گفته مدیرکل میراث فرهنگی با توجه به دستور کار نمایشگاههای ملی، استانها خود وظیفه انتخاب هنرمند و محصولات آن را دارند و قرار بر این است که برای نمایشگاههای آینده به این نکته توجه شود.
نکته پایانی اینکه شتابزدگی و بیبرنامگی به عنوان دو آفت اساسی است که میتوانند هر ایده و طرحی را تخریب کنند و مانع از نیل به مقصود شوند. از این رو تصمیمگیری، برنامهریزی و اطلاعرسانی بههنگام، پایش و ارزیابی مستقل کیفیت برگزاری نمایشگاه و رویدادهای جانبی آن از طریق برگزاری یک نظرسنجی و جمعآوری نظرات، پیشنهادات و انتقادات مشارکتکنندگان و بازدیدکنندگان امری ضروری است که میتواند راهگشای موفقیت این رویداد در سالهای آینده شود.