دردسرهای انتشار کتاب

1402.11.16 ایسنا

برگزیده جشنواره شعر فجر با بیان دردسرهای انتشار کتاب می‌گوید: هرجا شعر امروز پیوند خود را با ادبیات کهن‌ محکم‌تر کند، موفق‌تر خواهد بود

حسین دهلوی که با کتاب «دل‌بستگی» در بخش کلاسیک شعر بزرگسال جشنواره شعر فجر به عنوان برگزیده شناخته شده است، در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت شعر و مخاطبان شعر با توجه به اینکه یکی از مسائلی که مطرح می‌شود این است که می‌گویند دوران شعر تمام شده و شعر دیگر مخاطبی ندارد. گفت: شعر مخاطب خود را دارد، کسانی که می‌گویند شعر مخاطب ندارد و دوره شعر و به‌طور کلی ادبیات و کتابخوانی تمام شده، مبحث را با فضای مجازی مقایسه می‌کنند در حالی که آن فضا سهل‌تر و در دسترس‌تر است؛ اما در همان فضای مجازی، زمانی که یک بیت شعر پخش می‌شود، سر زبان‌ها می‌افتد و این نشان می‌دهد که شعر توانسته مخاطب خود را حفظ کند.

او افزود: درباره شعر امروز باید بگویم، هرجا شعر امروز پیوند خود را با ادبیات کهن‌ محکم‌تر کند، موفق‌تر خواهد بود؛ بالاخره شعر یک گنجینه است که ۱۴ قرن در جریان بوده و حیات خود را حفظ کرده است، هنوز هم حضور دارد. شعر کهن امتحان خود را پس داده و زورش بیشتر است. هرچقدر شاعر بتواند ارتباط خود را با شعر کهن حفظ کند، اثرش موفق‌تر خواهد بود.

این شاعر جوان که متولد ۱۳۷۲ است، یادآور شد: منظور از بخش «کلاسیک» در جشنواره شعر فجر به این منظور نیست که شاعری مانند رودکی قرن چهارم شعر بگوید بلکه یعنی در چارچوب کلاسیک شعر به زبان امروز شعر بسراید. این موضوع بیانگر این است که قالب‌های کلاسیک این ویژگی‌ را دارد که بسط داده شود و در آن نوآوری اتفاق بیفتد.

دردسرهای انتشار کتاب

دهلوی همچنین درباره انتشار شعر در صفحه شخصی شاعران در شبکه‌های اجتماعی و تأثیری که این موضوع بر تولید و انتشار کتاب شعر گذاشته است، اظهار کرد: چاپ کردن کتاب یک دردسر برای مؤلف است زیرا باید کتابش را چکش‌کاری کند که این موضوع مدت زیادی طول می‌کشد. بعد به سد ناشر برمی‌خورد که ناشر چقدر خوش‌قول باشد یا بدقول، هزینه بگیرد یا نگیرد، کتاب را به‌موقع برساند، تبلیغ کند و پخشش خوب باشد یا نه. زمانی که شاعر این روند را می‌بیند، بی‌خیال انتشار کتاب می‌شود و با خود می‌گوید می‌توانم شعری را که دو روز پیش گفتم در صفحه‌ام بگذارم و همان لحظه هزار نفر می‌خوانند که این عدد بیش از شمارگان کتاب است. از طرف دیگر  کتاب به قدری گران است که ممکن است اصلا به دست مخاطب نرسد و مخاطب نخواند.

 استعداد کافی نیست

او همچنین درباره اینکه اساسا شعر و شاعری آموزش‌پذیر است یا نه و برگزاری کارگاه‌ها یا کلاس‌های آموزشی برای شعر گفت: اساسا شاعری دو بخش است؛ بخشی استعداد است که ۳۰ درصد را شامل می‌شود و بقیه‌اش زحمت کشیدن و یاد گرفتن. این اتفاق مانند بچه‌ای است که شروع به حرف زدن می‌کند، باید با آن کودک صحبت کنید، کلمات را  بشنود و جمله‌بندی‌های مختلف را بشنود تا خودش هم بتواند صحبت کند. شاعری هم همین است، هرچقدر بیشتر شعر بخواند و آموزش ببیند بهتر می‌تواند حرف بزند و شعر بگوید. مهم است که شاعر آموزش ببیند. در ادبیات کهن نیز موضوع آموزش شعر را داریم، مولف قابوس‌نامه به فرزند خود در باب شعر و شاعری می‌گوید که چه کار کند که شاعر خوبی باشد؛ مثلا گفته بداهه‌پردازی کن، یا هزار بیت از معاصرین حفظ کن و هزار بیت از گذشتگان؛به او آموزش می‌دهد. صرفا استعداد برای گفتن شعر خوب، درست و قابل قبول کافی نیست.

دهلوی درباره برگزاری محافل شعر و شب‌های شعر  برای گسترش مخاطبان مردمی و تأثیری که بر کیفیت شعرهای شاعران می‌گذارد، گفت: نباید برای جذب بیش از حد مخاطب به شعر  و ادبیات، وقت آنچنانی گذاشت. خب ممکن است یکی به شعر علاقه‌ نداشته باشند و این کار  مانند این است که هر دو قدم گالری نقاشی بگذارید تا همه را جذب کنید که نقاشی ببینند. خب شاید کسی به هنر  دیگری علاقه ‌دارد و مخاطب نقاشی نیست.

او افزود: جذب مخاطبی که به شعر علاقه دارد و برای آن فرصت می‌گذارد و شعر می‌خواند به‌نظرم مفیدتر است تا بسط دادن دامنه مخاطبان و وارد کردن افرادی که مخاطب جدی ادبیات نیستند. به‌نظرم این موضوع بیشتر به جریان شعر ضرر می‌زند زیرا شاعر از جایی به بعد مجبور می‌شود با سلیقه مخاطب جلو برود تا بیشتر خوانده و دیده شود. این شاعر مجبور می‌شود یک‌سری چیزهای درست و اصول و قواعد درست شعر را کنار  بگذارد تا مخاطبی که اهل شعر نیست بیشتر لذت ببرد.

حسین دهلوی درباره مجوعه شعر «دلبستگی» نیز گفت: این کتاب غزل‌هایی است که در سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ سروده شده و بیشتر عاشقانه است. البته چند شعر آیینی دارد  اما زور غالب با مضامین عاشقانه شعر است.