زخم نارنجک بر چهره کتیبه‌های گنجنامه همدان!

1402.12.24 استان‌های حیات

صبح امروز تصویری در فضای مجازی و در بین دوستداران میراث فرهنگی همدان دست به دست شد که حاکی از اصابت یک بمب دستی به کتیبه‌های گنجنامه همدان و به جاماندن لکه سیاه حاصل از دود بر یکی از این کتیبه‌هاست.

به گزارش گروه استان‌های حیات؛ صبح امروز تصویری در فضای مجازی و در بین دوستداران میراث فرهنگی همدان دست به دست شد که حاکی از اصابت یک بمب دستی به کتیبه‌های گنجنامه همدان و به جاماندن لکه سیاه حاصل از دود بر یکی از این کتیبه‌هاست.

آنچه در خلال این اتفاق اما قابل تامل است شیوه حفاظت از آثار و ابنیه‌های تاریخی در همدان است که بارها توسط رسانه‌ها و فعالان حوزه میراث فرهنگی گوشزد شده اما یا گوش شنوایی برای آن نبوده و یا اگر هشداری هم داده شده بیشتر به عنوان یک رفع تکلیف موقت برای مدتی در دستور کار قرارگرفته و بعد از گذر زمانی کوتاه به فراموشی سپرده شده است.

متاسفانه در چندین سال گذشته خبرهای منتشر شده از حفاظت بناها، خانه‌ها و داشته‌های تاریخی شهر همدان مایوس‌کننده و تامل برانگیز بوده تا جایی که این روزها در راس اخبار همدان تخریب خانه اقبالیان و امروز هم آسیب به کتیبه گنجنامه در اثر بمب دستی را می‌شنویم.

با این حال در طول این سال‌ها یکی از مهم‌ترین خبرهایی که همواره در همدان به ویژه در حوزه شهرداری تلاش داشته تا مهر آن را به نام خود بزند حفاظت از بناهای تاریخی شهر و احیای آن‌ها بوده اما در کمال ناباوری این مهم بیشتر در حرف‌ها جایگاه معتبر پیدا کرده است.

بمب دستی و تخریب‌ها، عواقب بی‌برنامگی‌ها و خلاهای استراتژیک است

قصه آسیب به ابنیه‌های تاریخی و هویت شهر قصه‌ مثنوی هفتادمن است که به نظر می‌رسد در یک سال گذشته در همدان به دلیل خالی بودن صندلی معاون عمرانی بیشتر از همیشه آسیب دید.

در این بازه زمانی برای مدت مدیدی در استان همدان جایگاهی تحت عنوان معاون عمرانی عملا فعالیت و عملکردی نداشته و حالا آسیب‌های آن یکی پس از دیگری خود را هویدا می‌کند.

آنچه در این میان دارای اهمیت ویژه است توجه به قدمت بالای ظرفیت‌ها و بناهای تاریخی همدان، احیا و مرمت این بناها است که از نیازهای اساسی همدان به شمار می‌رود اما شوربختانه بازهم به دست خالی و بی‌برنامگی‌هایی در این بخش می‌رسیم که بی‌شک در راس آن معاونت عمرانی استانداری همدان، شهرداری و میراث فرهنگی به عنوان مدعیان و البته متولیان اصلی حفاظت از این آثار بازمی‌گردد که حتی در مواردی مانند کتیبه‌های گنجنامه کار حفاظت برای میراث‌فرهنگی را سخت کرده چرا که زمین و محوطه متعلق به شهرداری است!

حفاظت از کتیبه گنجنامه زنگ خطری بود که صدا آن شنیده نشد

کمتر از یک سال گذشته فیلمی در همدان منتشر شد که حاکی از بالا رفتن فردی از کتیبه‌های گنجنامه بود همان‌وقت با بازتاب گسترده این فیلم در فضای مجازی و ورود رسانه‌ها فعالان حوزه میراث فرهنگی خواستار رسیدگی به وضع موجود شدند که باز هم خلا نداشتن معاون عمرانی در این ماجرا خود را نشان و همین موضوع باعث شد تا برخی دیگر از مسئولان از جمله معاون اقتصادی استاندار به این اتفاق واکنش نشان دهند.

سید مجتبی حسینی اوایل مهرماه امسال در بازدیدی با تعیین مدت زمان مشخص خواستار رسیدگی هرچه بهتر به شرایط حفاظت از کتیبه‌های‌ گنجنامه شد با این‌ حال متولیان اصلی حفاظت از این بنا نه تنها توجه‌ای به این هشدار نداشتند بلکه تا حدود زیادی بی‌اعتنا به آنچه پیش آمده بود از کنار ماجرا عبور کردند.

حالا بعد از گذشت چند ماه به نظر می‌رسد شنیده نشدن این هشدار ظهور و بروز خود را با پرتاب یک بمب دستی در فضای مجازی با زیرسوال بردن نحوه رسیدگی و حفاظت از بناهای تاریخی همدان بیش از پیش نشان داده است.

بوق ممتد و بی پاسخ ماندن سوالات، پاسخ پررنگ معاون عمرانی به مطالبه خبرنگاران

بعد از تخریب خانه اقبالیان، برخورد بمب دستی به کتیبه‌های چند هزار ساله گنجنامه دومین خبری است که در حوزه میراث فرهنگی در کمتر از یک هفته همدان و مردمانش را با شوک مواجه می‌کند اما نکته جالب و مشترک در هردو اتفاق نحوه برخورد معاون عمرانی استاندار با ماجراهای پیش آمده است به طوریکه بوق ممتد و بی پاسخ ماندن سوالات، پاسخ پررنگ معاون عمرانی به مطالبه خبرنگاران است.

این شرایط در حالی است که انتظار جامعه خبری استان همدان قطعاً اطلاع‌رسانی درست و اعلام برنامه‌ و راهکارها برای چگونگی فعالیت این معاونت در حوزه میراث فرهنگی، شناسنامه‌دار کردن بناها و ویژه حفاظت از بنا و خانه‌های تاریخی است.

واکنش سئوال برانگیز کمیسیون گردشگری شورا در خصوص ماجرای بمب دستی و کتیبه‌ها

از نکات قابل توجه در ماجرای اصابت بمب دستی به کتیبه‌های گنجنامه واکنش سوال‌ برانگیز رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر همدان به ماجرا است.

حمید بادامی نجات با انتشار و بازتاب خبر در صفحه شخصی خود در اینستاگرام خواستار شناسایی باعث و بانی این اتفاق و پیگیری نهادهای متولی شده است!
این مطالبه در حالی است که جایگاه کمیسیون گردشگری شورای شهر جایگاه نظارتی بر اعمال و رفتارهای مدیریت شهری در این حوزه است و خود این کمیسیون و اعضای آن از متولیان و افراد اثرگذار در اتخاذ تصمیمات حفظ و نگهداری آثار و بناهای تاریخی شهر همدان به شمار می‌روند.

این اتفاق در حالی است که کمیسیون گردشگری شورا بارها در مصوبات خود به حوزه گردشگری و میراث فرهنگی توجه نشان داده و این انتظار در بین اهالی فرهنگ، رسانه و فعالان حوزه میراث فرهنگی به وجود آورده است که کمیسیون گردشگری شورای شهر با تامل و حمایت ویژه‌تری حفاظت از آثار، ابنیه و خانه‌های تاریخی شهر را در دستور کار قرار دهد.

اثر بمب دستی در حال پاکسازی است/ نگرانی وجود ندارد

در همین راستا مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با بیان اینکه اثر بمب در حال پاکسازی است، گفت: نگرانی وجود ندارد و تیم مرمت در حال از بین بردن آثار باقی مانده از بمب دستی هستند که چیزی جز دود سیاه نیست.

محسن معصوم‌علیزاده در گفت‌وگویی اظهارداشت: پیش از این چندین جلسه با شهرداری و فرمانداری همدان برای حفاظت از محوطه گنجنامه و کتیبه‌های چندهزار ساله تشکیل شده که در نهایت به برخی جمع بندی‌ها رسیده و به زودی اجرایی می‌شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما که چرا هشدار به حفاظت از کتیبه گنجنامه به فراموشی سپرده شد نیز افزود: از همان بازه زمانی این مهم در دست پیگیری قرار دارد اما چون محوطه گنجنامه و زمین آن در اختیار شهرداری است لازم است برخی تشریفات اداری طی شود.

وی افزود: تله‌کابین گنجنامه متقاضی مدیریت فیزیکی از محوطه گنجنامه است که با مذاکرات انجام شده در دستور کار قرار گرفته اما برای اجرایی شدن نیازمند هماهنگی بهتر و بیشتر بین فرمانداری، شهرداری و میراث فرهنگی در همدان هستیم.

این مقام مسئول همچنین در خصوص اصابت بمب دستی به کتیبه گنجنامه نیز مجدد تاکید کرد: مشکل خاصی پیش نیامده و جای نگرانی نیست اگرچه آسیب به بناهای تاریخی می‌تواند مشکلات زیادی به دنبال داشته باشد.

معصوم علیزاده افزود: در حفاظت از آثار و بناهای تاریخی ما بیشتر از هر چیزی به فرهنگ‌سازی و آموزش نیازداریم تا بتوانیم میراث و هویت خود را محفوظ بداریم.
وی حفاظت از آثار باستانی و تاریخی را حفاظت از هویت ملی آن جامعه دانست و گفت: طبق آمار بیش از هزار و 900 اثر تاریخی را در همدان ثبت کرده ایم که عدد بزرگی است و نیازمند توجه، برنامه و راهبرد فرا دستگاهی برای حفاظت هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی همدان عنوان کرد: حفاظت از آثار تاریخی و باستانی به این دلیل است که ما به داشتن فرهنگ و تمدن پیشینه تاریخی اذعان کنیم و به همه دنیا بگوییم که ما ریشه داریم و ریشه داشتن برای استان با باز تاریخ چند هزار ساله خود مسئله مهمی است.

بر اساس این گزارش، کتیبه‌های گنجنامه از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین آثار تاریخی دیار هگمتانه به شمار می‌رود، این دو کتیبه نوشتارهایی از دوران حکمرانی داریوش و خشایارشای هخامنشی است که بر دل صخره‌های الوند در فاصله پنج کیلومتری غرب همدان قرار دارد و باعث تاسف است که با نزدیک شدن به ایام پایانی سال استان همدان از یک طرف برنامه جذب توریست و مسافر را دارد و از طرف دیگر از سوی متولیان امر توجهی به حفاظت از آثار تاریخی نمی شود.

بنابراین باید اذعان داشت که توجه به مرمت و حفاظت از آثار باستانی و تاریخی زمانی آغاز می شود که این دغدغه‌مندی در بین متولیان اصلی این امر ایجاد گردد و به مسئولیت مهم خود در حوزه حفاظت از آثار باستانی بپردازند تا شاید من بعد کمتر شاهد این دست اتفاقات و زخم‌های تازه بر پیکره میراث‌های باقی مانده چند هزارساله در همدان باشیم که از مهم‌ترین نقاط جذب گردشگر هستند.