1403.02.04 شهرآرانیوز
سنگ‌نگاره‌های دیزدر که قدمتی چهارهزار‌ساله دارند و در فاصله هشت‌کیلومتری مشهد قرار دارند، بقایای طرح‌های مختلفی از حیوانات را بر رخسار خود جای داده‌اند و آثار تاریخی ماندگاری هستند، اما در نزدیکی این آثار، وجود منابع معدنی (سنگ‌چینی تزیینی) توجه پیمانکاران بخش خصوصی را به‌خود جلب کرده است.
به گزارش شهرآرانیوز تداوم تخلف پیمانکار معدن دیزدر عجیب به‌نظر می‌رسد. با‌وجود‌اینکه نص صریح قانون ممنوعیت فعالیت معدن یاد‌شده را اعلام کرده و مسئولان میراث‌فرهنگی، سازمان صمت و مقامات عالی استان همچنان بر تعطیلی این معدن تأکید می‌کنند و فعالان و دوستداران حوزه میراث‌فرهنگی نیز از رویه ادامه فعالیت این معدن به‌شدت گلایه دارند، اما عجیب است که هیچ اراده قاطعی برای جلوگیری از ادامه کار معدن وجود ندارد.
چوب حراج به میراث ۴هزار‌ساله
سنگ‌نگاره‌های دیزدر که قدمتی چهارهزار‌ساله دارند و در فاصله هشت‌کیلومتری مشهد قرار دارند، بقایای طرح‌های مختلفی از حیوانات را بر رخسار خود جای داده‌اند و آثار تاریخی ماندگاری هستند، اما در نزدیکی این آثار، وجود منابع معدنی (سنگ‌چینی تزیینی) توجه پیمانکاران بخش خصوصی را به‌خود جلب کرده است. در مقاطعی نیز به‌دلیل اهمال دستگاه‌های نظارتی شاهد تخریب و مخدوش‌سازی برخی از این سنگ‌نگاره‌ها بودیم و این در حالی است که همچنان و هر‌روز فعالیت ماشین‌آلات سنگین حفاری و استخراج لرزه بر اندام این آثار باستانی می‌اندازد.
از ناهماهنگی میان میراث‌فرهنگی و سازمان صمت برای جلوگیری از فعالیت معدن که بگذریم، باز هم عجیب است که نزدیک به ۱۰ سال است هیچ‌کدام از این دو سازمان نتوانسته‌اند مانع فعالیت پیمانکاران این معدن شوند و این در حالی است که طبق نص صریح قانون معادن که در پروانه بهره‌بردار این معدن نیز به آن اشاره شده است، پیمانکاران معادن ملزم‌اند در‌صورت روبه‌روشدن با آثار تاریخی در جریان حفاری، پروژه را تعطیل کنند، اما به‌جز تعطیلی موقت این معدن در سال ۱۳۹۸، هنوز راه به جایی نبرده‌ایم.
دلخوری و احضار وزیر در دستور‌کار
هفته گذشته بود که حجت‌الاسلام‌والمسلمین پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل۹۰ مجلس‌شورای‌اسلامی، از احضار وزیر میراث‌فرهنگی به این کمیسیون در روز‌های ابتدایی اردیبهشت خبر داد تا علت پیگیری نشدن شکایت وزارت میراث‌فرهنگی از وزارت صمت در این رابطه را جویا شود.
آذر‌ماه سال گذشته رئیس کمیسیون اصل۹۰ مجلس در مهلتی یک‌هفته‌ای از وزیر میراث‌فرهنگی، خواسته بود علت ادامه فعالیت معدن‌کاران دیزدر را اعلام کند. این مهلت هر‌چند به پایان رسید و پاسخی از سوی وزارتخانه میراث‌فرهنگی به کمیسیون اصل۹۰ ارجاع نشد، پژمانفر به شهرآرا قول داد در احضار وزیر میراث‌فرهنگی، همه مسببان و متخلفان این ماجرا را به دستگاه قضایی معرفی کند و گفت:
«متأسفانه در این مجموعه ضعف جدی وجود دارد و به‌همین‌دلیل امروز با مشکل از‌بین‌رفتن بخش درخورتوجهی از میراث‌فرهنگی استان در کشور مواجهیم و این وزارتخانه تنها نظاره‌گر است و در این مجموعه شاهد هیچ‌گونه عکس‌العملی به تخلفات یاد‌شده نیستیم. با وجود همه مستندات موجود و پیگیری‌های انجام‌شده، با سهل‌انگاری تحمل‌ناپذیر، این اثر ملی در حال نابودی است و نه‌تن‌ها نسل فعلی، بلکه نسل‌های آینده نیز این موضوع را تحمل نخواهند کرد.»
در ادامه پیگیری‌های یاد‌شده، سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی با بیان اینکه برای توقف کار این معدن پیگیری‌های قانونی انجام شده و در حال ادامه است، به خبرنگار ما گفت: درخواست توقف فوری هم ارائه شده است.
احسان زهره‌وندی افزود: وزیر میراث‌فرهنگی نیز در‌همین‌زمینه با وزیر صمت برای توقف عملیات این معدن مکاتبه کرده است.
پیگیری از رئیس دستگاه قضا
وی همچنین با اشاره به مرحله دیگری از پیگیری‌ها برای توقف عملیات معدن دیزدر بیان کرد: برای توقف کار این معدن، مکاتباتی نیز با دفتر رئیس قوه قضائیه انجام شده است. از وی درباره تخریب‌های جدید در سنگ‌نگاره‌ها که گفته می‌شود مربوط به فروردین سال۱۴۰۳ است، پرسیدیم و وی اعلام کرد: بعد از شکایت قبلی، هیچ تخریبی صورت نگرفته و صرفا یک عکس مربوط به سال‌های قبل منتشر شده است.
وی با اعلام اینکه معدن اکنون همچنان فعال و مشغول استخراج سنگ است، تصریح کرد: وزیر میراث‌فرهنگی هر مکاتبه‌ای را که در سطح ملی برای توقف عملیات این معدن لازم بوده، انجام داده است و ما نیز در استان پیگیر این مسئله هستیم.
