در پشت صحنه چاپ کتاب‌های شعر چه می‌گذرد؟

1403/03/19 تسنیم

رضا اسماعیلی معتقد است علی‌رغم روند صعودی چاپ کتاب‌های شعر در سال‌های اخیر، ما همچنان با فقر کتاب در این حوزه روبرو هستیم.

 شعر امروز ایران، حرف های زیادی برای گفتن دارد. امروز ما شاعران خوبی داریم؛ ولی آنچه که باعث مظلومیت و مهجوریت شعر ایران شده، بی‌توجهی به امر ترجمه است. ما در حوزه ترجمه آثار شاعران ایرانی و معرفی آنان به مردم جهان خیلی کم‌فروشی کرده‌ایم.

نهادهای متولی باید زمینه ترجمه اشعار شاعران ایرانی را فراهم کنند. ترجمه اشعار، اولین قدم برای جهانی شدن شعر معاصر ایران است. عرضه کتاب‌های شاعران ایرانی در نمایشگاه‌های بین المللی و تعامل شاعران ایرانی با شاعران جهان از دیگر راهکارهایی است که در معرفی شعر امروز ایران به مردم جهان می‌تواند مؤثر باشد.

به خاطر سهولت در چاپ کتاب، در سال‌های اخیر چاپ و انتشار کتاب های شعر روندی صعودی داشته است؛ البته اگر به پشت صحنه چاپ کتاب‌های شعر نگاه کنیم، از این اتفاق خوشحال نخواهیم شد؛ چرا که پشت آشفته‌بازار چاپ کتاب شعر، بیشتر انگیزه‌های تجاری است.

شمارگان کتاب‌ها نیز خیلی پایین است. بدتر از همه اینکه بخش اعظم و در مواردی تمام هزینه چاپ کتاب به دوش شاعر است.

تقلید و تکرار شعر معاصر را از سکه انداخته است. این آفت تا حدود زیادی محصول «جشنواره‌زدگی» است. گرفتار شدن در چنبره فرم‌گرایی نیز بیشتر متوجه آن دسته از شاعرانی است که «حرفی برای گفتن» ندارند.

شاعرانی که حرفی برای گفتن داشته باشند، با تلفیق هنرمندانه «فرم» و «محتوا» اثری درخشان خلق می کنند. راه رستگاری شعر معاصر توجه بیشتر به «اندیشه‌ورزی» است. شعر امروز ما از «فقر اندیشه» رنج می‌برد. البته شاعران نوپرداز به خاطر عدم التزام به وزن و قافیه سنتی، و انتخاب قالب های نو(نیمایی و سپید) به عنصر اندیشه توجه بیشتری دارند.