1403.04.18 قدس خراسان
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی گفت: در مشهد جاذبه‌های گردشگری از جمله حرم مطهر امام رضا(ع) و سایر مکان‌های تاریخی – فرهنگی، ظرفیت‌های مربوط به حوزه گردشگری سلامت و در نهایت ظرفیت‌های مربوط به گردشگری غذا را داریم که مغفول مانده است.
به گزارش قدس خراسان، خراسان رضوی ۷درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص داده و دارای تنوع آب و هوایی، قومیتی و پیشینه‌ای تاریخی است و از همه مهم‌تر با وجود مرقد مطهر امام رضا(ع) پایتخت معنوی ایران است و سالانه میلیون‌ها زائر به این استان برای زیارت سفر می‌کنند.
به دلیل این موقعیت بی‌نظیر گردشگری نیاز است مسئولان این حوزه اهتمام جدی‌تری به مسئله افزایش زمان حضور گردشگران با معرفی و تقویت سایر جنبه‌های گردشگری بپردازند و صنعت گردشگری را که آورده مالی بالایی می‌تواند برای استان داشته باشد، تقویت کنند.
برای بررسی فرصت‌های گردشگری در خراسان رضوی به سراغ معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی رفتیم تا از اقدام‌های انجام شده و موقعیت‌های مغفول مانده در حوزه گردشگری استان جویا شویم.
احمد دیناری در این باره گفت: استان خراسان رضوی با حدود ۳۴شهرستان، استانی پهناور است و هر شهرستان ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی مختلفی در حوزه گردشگری دارد، به عنوان مثال در شهرستان‌هایی همچون گناباد و بجستان کویر داریم و در سایر شهرستان‌ها نیز جاذبه‌های طبیعی همچون کوه، جنگل و سدها و بندهای خاکی داریم، به طور کلی خراسان رضوی تلفیقی از جاذبه‌ها و ظرفیت‌های مختلف گردشگری را در خود دارد.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: در مشهد نیز جاذبه‌های گردشگری از جمله حرم مطهر امام رضا(ع) و سایر مکان‌های تاریخی – فرهنگی، ظرفیت‌های مربوط به حوزه گردشگری سلامت و در نهایت ظرفیت‌های مربوط به گردشگری غذا را داریم که مغفول مانده است.
وی با بیان اینکه در بسیاری از شهرهای ایران از برندهای غذایی مشهد استفاده می‌کنند و این یک ظرفیت بی‌بدیل است که می‌شود از آن استفاده کرد، ادامه داد: از نظر من گردشگری غذا در شهر مشهد و ییلاقات آن ظرفیتی ممتاز است که در کمتر شهری از ایران سراغ داریم، یعنی اگر کسی اهل سفر باشد و شهرهای مختلف ایران را دیده باشد متوجه می‌شود کمتر جایی از نظر تنوع و کیفیت غذایی مانند مشهد و ییلاقات آن است.
ضرورت ایجاد دهکده سلامت و هتل بیمارستان
دیناری گردشگری سلامت را یکی دیگر از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در استان معرفی کرد و گفت: برخی از شرکت‌ها در موضوع گردشگری سلامت ورود کرده‌اند و خدمات زیادی به گردشگران سلامت ارائه می‌دهند اما معتقدم می‌توان با سرمایه‌گذاری در زمینه دهکده‌های سلامت در پیرامون مشهد، دوران نقاهت و استراحت گردشگران سلامتی که در مشهد خدمات درمانی می‌گیرند در این دهکده‌ها بگذرد. همچنین می‌توان مجتمع‌های آب‌درمانی در شهرستان‌های مختلف از جمله خلیل‌آباد و فریمان که این ظرفیت را دارند، ایجاد کرد.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: هتل‌بیمارستان را نیز می‌توانیم در مشهد داشته باشیم، یعنی پروژه‌ای که در آن هتل و بیمارستان در کنار هم قرار بگیرند و به گردشگران حوزه سلامت خدمات‌رسانی کنند.
وی با بیان اینکه در شهرستان‌های خراسان رضوی ظرفیت‌هایی برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد که می‌تواند در کنار سایر ظرفیت‌ها، فرصتی برای توسعه گردشگری در این مناطق باشد، عنوان کرد: در بافت تاریخی مشهد نیز حدوداً یک سالی است که نهضت تأسیس اقامتگاه‌های سنتی آغاز شده، در این زمینه خانه‌های تاریخی و قدیمی که امکان تبدیل به اقامتگاه یا سفره‌خانه سنتی را دارند، تغییر کاربری می‌دهند و از این طریق بافت تاریخی شهر احیا می‌شود و این‌ها ظرفیت‌هایی است که باید روی آن‌ها بیشتر کار کرد.
دیناری متذکر شد: اکنون ۲۱۰ پروژه سرمایه‌گذاری گردشگری در استان در حال ساخت است که حجم سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها بیش از ۱۲۶ همت و میانگین پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها حدود ۴۵ درصد است.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: بسیاری از این پروژه‌ها در زمینه ساخت هتل با درجات مختلف، مجتمع و محوطه گردشگری است که برای اینکه به مرحله بهره‌برداری برسند یا بهره‌برداری آن‌ها تسریع شود، نیازمند تأمین مالی هستند. برای تأمین مالی نیز باید دولت جدید تأکید بیشتری روی تأمین مالی مگاپروژه‌های گردشگری داشته باشد، به‌عنوان مثال ساخت هتل پنج‌ستاره، مجتمع گردشگری بزرگ و منطقه نمونه گردشگری که طول دوره ساخت طولانی‌تر و حجم سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارند را مدنظر قرار دهند و این پروژه‌ها را از طریق وام‌های بانکی کم‌بهره یا تخصیص اعتبارات خاص حمایت کنند؛ چرا که این مگاپروژه‌ها اشتغال‌زایی بالایی دارند.
مشکل تأمین مالی پروژه‌های ناتمام
وی ادامه داد: گاهی پروژه‌هایی با ۷۰درصد پیشرفت فیزیکی به دلیل مشکل تأمین مالی تکمیل نمی‌شوند، همچنین برای پروژه‌هایی که در حریم یا خارج از حریم شهرها هستند، تدبیری اندیشیده شود که دستگاه‌ها ملزم شوند در مدت زمان کوتاهی پاسخ استعلامات را بدهند، این کار سبب می‌شود فرایند سرمایه‌گذاری کوتاه‌تر شود و سرمایه‌گذار انگیزه‌اش را از دست ندهد و با بهره‌برداری از پروژه‌ها شاهد ایجاد اشتغال و سرزندگی اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف استان باشیم.
دیناری درباره گردشگری معکوس گفت: گردشگران و دستگاه‌های دولتی و اجرایی باید رویکرد گردشگری را به سمت گردشگری معکوس ببرند، به این معنا که به جای اینکه فقط به مکان‌های شناخته شده بروند یا توجه کنند، به مکان‌های کمتر شناخته شده یا کمتر کشف شده هم بروند و توجه ویژه به آن‌ها داشته باشند.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی درباره سرمایه‌گذاری در بناهای تاریخی توضیح داد: مالکیت بناهای تاریخی اشکال مختلفی دارد، برخی از بناها شخصی و مالک برخی بناهای دیگر صندوق احیای بناهای تاریخی، اداره‌های کل میراث فرهنگی و گردشگری و سایر دستگاه‌ها همچون شهرداری‌ها و اداره کل اوقاف است به همین دلیل فرایندهای سرمایه‌گذاری در هر کدام از این بناها متفاوت است. بنابراین باید دید مالکیت بناهای تاریخی کمتر شناخته شده در شهرستان‌ها مربوط به کدام یک از این بخش‌هاست سپس بر اساس آن به سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری فراخوان داده شود.
وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۶۰ فرصت سرمایه‌گذاری تهیه کردیم، گفت: بخشی از این فرصت‌ها در مورد بناها و اماکن تاریخی در شهرستان‌های مختلف بود و حدود ۱۷بسته سرمایه‌گذاری نیز تهیه کردیم که بخش زیادی از این بسته‌های سرمایه‌گذاری مربوط به بناهای تاریخی است. به عنوان مثال برای کاروانسرا یا رباط تاریخی فریمان، شهرداری بسته‌ای تهیه کرده و برای جذب سرمایه‌گذار در آن فراخوان داده است.
به‌روزرسانی فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری خراسان رضوی
دیناری خاطرنشان کرد: در سال جاری نیز در حال به‌روزرسانی فرصت‌های سرمایه‌گذاری هستیم و تعداد آن‌ها را افزایش می‌دهیم، هدف این است که در اقصی نقاط استان این سرمایه‌گذاری‌ها شکل بگیرد و ما شاهد توسعه همه‌جانبه استان و تمرکززدایی سرمایه‌گذاری گردشگری از مرکز استان باشیم.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در مورد گردشگری مدرن و پست‌مدرن متذکر شد: به عنوان مثال هتل‌بوتیک‌ها از مظاهر گردشگری پست‌مدرن هستند و شما تلفیقی از سنت و مدرنیته را در این گونه کسب‌وکارها می‌بینید.
وی بیان کرد: اساساً هنگامی که زیرساخت‌های توسعه گردشگری و تأسیسات و تسهیلات و اماکن گردشگری در یک منطقه کمتر شناخته شده، توسعه پیدا می‌کند و به‌واسطه آن گردشگران مختلف به‌صورت هدفمند به روستاها می‌روند، چند اتفاق در روستاها رخ می‌دهد؛ ابتدا آن روستاها توسط گردشگران بیشتر شناخته می‌شوند و دوم اینکه به توسعه اقتصادی و جریان اقتصادی و مالی روستا کمک می‌کند؛ چرا که گردشگران سوغات و محصولات آن روستاها را خریداری می‌کنند و این کار سبب تقویت اقتصادی آن منطقه می‌کند.
گردشگری باید سبب بهبود و تقویت فرهنگ مناطق شود
دیناری درباره گردشگری مسئولانه و هدفمند توضیح داد: گردشگری باید سبب بهبود و تقویت فرهنگ مناطق شود، مطمئناً آداب و رسوم و برنامه‌هایی که در این مناطق به نمایش گذاشته می‌شود، شناخت مردم از این مناطق را بیشتر می‌کند و موجب جذب بیشتر گردشگر به آن مناطق می‌شود.
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: موضوعی که در گردشگری پایدار و توسعه گردشگری مطرح می‌شود، این است که باید در توسعه اقتصادی و فرهنگی به محیط زیست نیز توجه شود و اگر غیر از این باشد، گردشگری جز ضرر چیزی برای جامعه محلی یا میزبان نخواهد داشت.
وی افزود: به عنوان مثال هنگامی که یک جشنواره در یک منطقه کمتر شناخته شده برگزار شود، گردشگران زیادی به آن منطقه جذب می‌شوند اما باید این موضوع مدیریت شود، اینکه تعداد زیادی از گردشگران به هر شکلی به یک منطقه بروند، جز آسیب نتیجه‌ای ندارد، باید فرهنگ بومی هر منطقه رعایت شود و گردشگران به آن احترام بگذارند، همه این‌ها مصادیق گردشگری هدفمند و مسئولانه است.
دیناری ادامه داد: برگزارکنندگان تورهای گردشگری مسئولیت قانونی و اجتماعی دارند و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که گردشگران به فرهنگ جامعه محلی میزبان احترام بگذارند و آن را رعایت کنند. اگر به هر دلیلی این موضوع رعایت نشود، مسئولانه نخواهد بود.
با وجود سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه گردشگری در استان اما هنوز شاهد خلأهای زیادی در این حوزه هستیم؛ چرا که با توجه به حوزه گسترده گردشگری در خراسان رضوی، از گردشگری زیارت تا گردشگری سیاحت و سلامت، نیاز است همه این موارد در یک سیاست‌گذاری کلان مورد بررسی قرار گیرد و کارویژه‌هایی برای هر کدام از این حوزه‌های گردشگری تصویب شود تا با افزایش زمان حضور گردشگران، میزان درآمدهای استان در حوزه گردشگری افزایش یابد.
