سالن تئاتر یا مکانی برای جشن تولد؟

1403/05/17 ایسنا

امین میری که قرار بود در نمایش «حق با مردم» روی صحنه برود، با تشریح دلایل کنار گذاشته شدنش از بازی در این اثر نمایشی، انتقادهایی را نسبت به وضعیت تئاتر در تماشاخانه‌های خصوصی مطرح کرد.

این بازیگر و کارگردان تئاتر در گفتگو با ایسنا با ابراز تاسف از شرایط گروه‌های نمایشی در برخی از تماشاخانه‌های خصوصی تاکید کرد که گروه‌های تئاتری نباید به هر قیمتی حاضر به اجرای تئاتر باشند بلکه باید شان حرفه‌ای خود را حفظ کنند.

میری درباره دلایل حضور نداشتنش در نمایش «حق با مردم بود» که در آستانه اجراست، توضیح داد: در تمرین این نمایش حضور داشتم و قرار بود در آن بازی کنم که این موضوع منتفی شد.

او ادامه داد: چون این نمایش در آستانه اجراست، خیلی به برخی مسائل و اتفاقات مربوط به آن نمی‌پردازم و شاید بعد از پایان اجرا، در این باره صحبت کنم اما غیبت من در این نمایش، به دلیل تداخل کاری نبود چراکه در تمام این سال‌ها آموخته‌ایم چگونه میان برنامه‌هایمان هماهنگی ایجاد کنیم. بنابراین مساله اخلال یا تداخل کاری وجود نداشت. ضمن اینکه همیشه تئاتر برایم ارجحیت داشته است.

میری با یادآوری روابط گروه‌های نمایشی در ده‌های گذشته افزود: ما از نسلی هستیم که در دوره فعالیت کارمان قراردادی وجود نداشت و فقط قول و قرار شفاهی بود که برایمان سندیت داشت و به قول آقای کیارستمی، «قرار» مهم‌تر از «قرارداد» بود اما دلیل حضور نداشتن من در این نمایش، به دلیل شرایط اسفناک سالن اجرا بود.

او با اشاره به اینکه قرار است این نمایش در تماشاخانه نوفل لوشاتو روی صحنه برود، اضافه کرد: این سالن با کمبود امکانات رو به روست و با این وجود، گاه به طور همزمان میزبان ۴ اثر نمایشی است که تعدد بازیگران و عوامل آثار، شرایط را برای گروه‌های نمایشی سخت می‌کند.

میری افزود: گروه‌های نمایشی برای اجرا در این سالن، زمان کافی برای ستاپ نور و دکور ندارند در حالیکه هر تماشاخانه‌ای موظف است بین یک تا سه روز سالن خالی را در اختیار گروه قرار بدهد تا بتواند دکور و نور خود را نصب و تنظیم کند. از سوی دیگر با اینکه هزینه ساعت تمرین پرداخته شده بود، سالن مدام زمان تمرین را تغییر می‌داد. نهایتا اختصاص تنها یک اتاق تعویض لباس برای بازیگران هر گروه ، سبب درگیری لفظی من با مدیر تماشاخانه شد.

میری با بیان اینکه قرار بود نمایش «حق با مردم بود» از ۱۰ مرداد ماه روی صحنه برود، اضافه کرد: بند بسیار توهین‌آمیزی از سوی سالن در قرارداد همه گروه‌ها گنجانده شده مبنی بر این که اگر میان اعضای گروه و کادر سالن، بحث و دعوایی رخ بدهد، سالن به صورت یک طرفه می‌تواند قرارداد را فسخ کند. به همین دلیل با اینکه درگیری لفظی بنده با مدیر سالن، به خاطر گروه هم بود، به دلیل اینکه مشکلی متوجه اجرا نشود، کوتاه آمدم و عذرخواهی کردم ولی با برخورد بسیار بدی مواجه شدم و ایشان تصمیم به لغو اجرا گرفت و سایت فروش ما را بست در حالیکه به هیچ عنوان چنین حقی نداشت. نهایتا اجرای گروه را منوط به حضور نداشتن من کردند و گروه تصمیم گرفت اجرای خود را انجام بدهد، منتها بدون حضور من.

او ادامه داد: شرایط گروه را نه اینکه بپذیرم، ولی درک می‌کنم چون به هر حال بحث مالی است و پولی پرداخت شده و اجرایی که باید انجام می‌شد. به همین دلیل قرار شد گروه بعد از یک هفته تمرین با بازیگری جدید ، اجرای خود را با یک هفته تاخیر آغاز کند. من البته این شرایط را درک می‌کنم ولی آن را نمی‌پذیرم چون معتقدم به هر قیمتی نباید روی صحنه رفت و متاسفانه نمی‌توانم به گروه هم حق ندهم.

میری در ادامه سخنان خود با اشاره به اجرای برخی از برنامه‌ها در تماشاخانه‌های خصوصی یادآوری کرد: به عنوان نمونه، اینفلوئنسری، کار بدی نیست ولی بین آنها هم رده بندی‌های گوناگونی وجود دارد. به هر روی همین سالن چندی پیش میزبان یک نمایشنامه‌خوانی بود که با حضور اینفلوئنسرها انجام شد و خیلی هم سر و صدا کرد. همچنانکه در یکی از نوبت‌های تمرین ما، سالن را به آقایی اجاره دادند که می‌خواست در این سالن اجرایی خصوصی به مناسبت جشن تولد خانمی برگزار و او را غافلگیر کند! این برخورد برای تماشاخانه‌ای که خود را حرفه‌ای می‌داند و قرار است نمایش‌هایی حرفه‌ای هم در آن روی صحنه برود، درست نیست.

وی ابراز تاسف کرد: تماشاخانه‌ای که داعیه تئاتر حرفه‌ای دارد، شرایطی ایجاد می‌کند که نه تنها گروه ما بلکه بسیاری گروه‌های دیگر توان تصمیم‌گیری درباره کارهای خود را نداشته باشند چراکه مشابه این اتفاق برای بسیاری گروه‌های دیگر نیز رخ داده است و این رفتاری غیر اخلاقی و غیر انسانی است.

این کارگردان با ابراز تاسف از برخی رفتارهای غیرحرفه‌ای در بعضی از سالن‌های خصوصی، افزود: عموما تماشاخانه‌های خصوصی که صاحبان و مدیران‌شان تئاتری نیستند، هیچ درکی از اجرای تئاتر ندارند همچنانکه امکانات فنی نور و صدا، تهویه و بهداشت مناسبی هم ندارند و اگر حوادثی مانند آتش‌سوزی رخ دهد، از امنیت کافی برخوردار نیستند.

میری اضافه کرد: گنجایش اغلب این سالن‌ها به گونه‌ای است که بیش از دو اجرا را نمی‌توانند میزبانی کنند ولی دیده‌ایم که گاهی تا ۵، ۶ نمایش در آنها روی صحنه می‌رود. می‌دانم که سالن هزینه دارد و باید حقوق کارکنان خود را بپردازد ولی این رفتار با رقم‌های نجومی اجاره و هزینه‌های بالای آماده‌سازی کار، برای گروه نمایشی هیچ توجیه اقتصادی ندارد و بسیاری از گروه‌ها نمی‌توانند هزینه‌های تولید کار را تامین کنند و قطعا ضرر خواهند کرد و نمی‌دانم برخی از گروه‌ها چگونه از عهده تامین این اجاره‌ها برمی‌آیند. بخصوص که اغلب این سالن‌ها امکانات حداقلی دارند و حتی از یک صندلی استاندارد برخوردار نیستند. بنابراین چرا تماشاگر باید برای خرید بلیت، ۳۰۰ هزار تومان بپردازد .

وی خواستار نظارت بر کیفیت کار سالن‌های خصوصی شد و افزود: چه نظارتی بر این سالن‌ها هست که حتی از ساده‌ترین امکانات برخوردار نیستند. چنین تماشاخانه‌هایی با این وضعیت، به تئاتر ضربه می‌زنند. البته تک و توک تماشاخانه‌های خصوصی خوب هم داریم که مدیرشان تئاتری است مانند تئاتر هامون که حرمت گروه‌ها را حفظ می‌کند. ولی اغلب این سالن‌ها اولیه‌ترین امکانات را ندارند.

میری خاطرنشان کرد: دوست ندارم در سالنی اجرا کنم که حرمت گروه در آن حفظ نمی‌شود و اعضای گروه‌های نمایشی باید طی چند دقیقه لباس و دکور را عوض کنند و بیشتر اوقات زمان کافی برای این تعویض‌ها ندارند. به هر حال خوشحالم که در این تماشاخانه اجرا نمی‌کنم؛ تماشاخانه‌ای پر ادعا با حداقل‌ترین امکانات. قبلا شرایط اجرا در این تماشاخانه را نمی‌دانستم و تازه با این وضعیت رو به رو شده‌ام و حتی اگر این دعوا هم نبود، دوست نداشتم آنجا روی صحنه بروم همچنانکه در سالن شهرزاد هم نه اجرا می‌بینم و نه اجرا می‌کنم با اینکه حسرت دیدن نمایش دوستانم در این سالن بر دلم می‌ماند.

او با اشاره به آسیب‌های تئاتر خصوصی ادامه داد: از زمانی که تماشاخانه‌های خصوصی راه‌اندازی شدند، فکر می‌کردیم وضعیت تئاترمان بهتر می‌شود ولی بدتر شد. اکثریت نمایش‌هایی که در این چند ساله اجرا شده‌اند، از کیفیت قابل قبولی برخوردار نیستند. وقتی برای تماشاخانه‌های خصوصی کیفیت متن یا رزومه کارگردان اهمیتی ندارد و تنها به فکر بازیگران چهره و اجاره هستند، به این وضعیت می‌رسیم که نمایش خوبی روی صحنه نمی‌رود. نمایشی که با ۱۰، ۲۰ روز تمرین روی صحنه می‌رود، حتی با حضور عوامل شاهکار، چیزی از آن درنمی‌آید.

این بازیگر ادامه داد: در این مدت خیلی از پیشنهادهای بازی را رد کرده‌ام چون زمان اندکی برای تمرین و آماده‌سازی کار داشتند و اصلا اعتقادی به چنین شیوه کاری ندارم و گروه‌ها هم به دلیلی هزینه بالای پلاتو و کمبود امکانات سالن، ناچارند در مدت اندکی نمایش را آماده کنند و بخش اعظم بودجه خود را به سالن‌دار بدهند و حتی گروه‌هایی که شناخته شده هستند، در بهترین حالت که قرارداد درصدی داشته باشند، اگر فروش خوبی نداشته باشند، سالن‌دار به راحتی عذرشان را خواهد خواست.

میری اضافه کرد: بنابراین گروه‌های نمایشی تصمیم‌گیرنده نیستند و کسانی در سالن‌ها تصمیم می‌گیرند که حرفه‌ای نیستند و این آسیبی است که به تئاتر وارد می‌شود که سبب می‌شود خیل عظیمی از نمایش‌های کم‌کیفیت روی صحنه برود. بسیاری از این سالن‌های خصوصی ضربه مهلکی به تئاتر می‌زنند. در بسیاری از این سالن‌ها اجرا داشته‌ایم و ضربه هم خورده‌ایم ولی هرگز متحد نبوده‌ایم تا در سالنی که احترام‌مان را نگه نمی‌دارد، اجرا نکنیم و به اجرای تئاتر در سالنی تن می‌دهیم که به هر قیمتی دنبال فروش و سود بیشتر است و به کیفیت کار بی‌توجه است.

ایسنا پیگیر تماس با مدیریت تماشاخانه نوفل لوشاتو است که در صورت پاسخ این تماشاخانه، منتشر خواهد شد.