پیام جامعه باستان شناسی به وزیر میراث فرهنگی درباره یک نگرانی

1403/06/15 تابناک

جامعه باستان شناسی ایران با انتخاب صالحی امیری برای کرسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیامی خطاب به او نوشته و برخی از مسائل درباره حریم آثار تاریخی را مطرح کرده است.

در بخشی از پیام جامعه باستان شناسی ایران آمده است: جناب آقای رضا صالحی امیری در میان انتقادها و اعتراض‌های گسترده جامعه تخصصی میراثی، سرانجام با رأی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت چهاردهم انتخاب شد.

«جامعه باستان شناسی ایران» ضمن آرزوی توفیق برای ایشان در تصدی مدیریت امور این وزارتخانه، امیدوار است که ایشان طی دوره مدیریت خود با اولویت دادن به نگاه تخصصی و بهره گیری از متخصصان دلسوز و کاردان حوزه‌های سه گانه و نیز استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود کشور در نهادهای مدنی و تخصصی، به ساماندهی امور این وزارتخانه همت بگمارند، تعاملات مناسب برای بهبود شرایط میراث فرهنگی کشور را عمق بخشند، شجاعانه به موضوع تخریب محوطه‌های تاریخی کشور و تاراج آثار باستانی و اشیا تاریخی کشور ورود و بساط سوداگران آثار تاریخی را جمع کنند و «برای ایران» از هیچ کوششی دریغ نورزند.

برنامه نه چندان منسجم و بخشی از سخنان جناب آقای صالحی امیری درباره «بازنگری حرایم» در صحن مجلس که به نحوی نامناسب انعکاس یافت سبب نگرانی عمیق جامعه تخصصی شد. اتفاقاً یکی از مشکلات امروز کشور ما وضعیت محوطه‌ها، بناها، و بافت‌های تاریخی است که اکثراً نه ضوابط عرصه و حریم دارند و نه از آنها حفاظتی می‌شود. آثاری که دستمایه تاراج و غارت اند و اشیای یافته شده از آنها سر از موزه‌های غرب و شرق و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در می‌آورند.

مشکل این وزارتخانه ناتوانی در مبارزه با افراد، سازمان‌ها، و نهادهایی است که بر خلاف تمامی قوانین بالادستی مانند ماده ۸۳ در برنامه توسعه هفتم (بند پ) به حدود عرصه و حرایم آثار تاریخی تجاوز می‌کنند و به آنها آسیب می‌رسانند. سوداگران آثار تاریخی به سبب بی عملی وزارتخانه و نهادهای مسئول، فضای مجازی را تسخیر کرده و با تشویق افراد ناآگاه آنها را به جان شناسنامه‌های فرهنگی و تاریخی یک ملت انداخته و مردم تهیدست را ابزار سیاست‌های سودجویانه خود قرار داده‌اند تا با دادن مبالغی ناچیز اجیر آنها شوند و به حیات فرهنگی و تمدنی یک ملّت لطمه بزنند.

اکنون که ایشان با انتخاب دولت محترم و به اعتبار رأی مجلس روانه وزارت میراث شده‌اند، امیدواریم که اهمیت این مسئولیت سنگین را بر شانه‌های خود احساس کنند و در طول دوره وزارت خود با میدان دادن به کارشناسان، معاونان، مشاوران و همکاران متخصصِ خوشنام و خوشفکر، از جمله باستان شناسان مجرب و پرتلاش کشور، به ترمیم و بازسازی پیکر مجروح میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور همت گمارند.

در بخش دیگری از این نامه آمده است: در کشورهای پیشرفته و مترقی دنیا هر روز بر دقت قوانین برای حفاظت و حراست از ارزشهای میراث فرهنگی و بافت‌های تاریخی و محوطه‌های باستانی شأن می‌افزایند و با تصویب قوانین جزاییِ سخت و فرهنگ سازی درست، تخریب محوطه‌های باستانی را کم کرده‌اند. آنان با شناخت ظرفیت‌های گسترده آثار تاریخی و محوطه‌های باستانی با تدابیر مختلف به رونق گردشگری و جلب مشارکت مردم در پاسداشت میراث فرهنگی همت گماشته‌اند.

«جامعه باستان شناسی ایران» امیدوار است وزیر محترم با درایت و هوشیاری بانگ بلند این زنگ خطر را بشنوند و پیش از آنکه پیکر میراث فرهنگی کشور به وضع ناگوارتری گرفتار آید، با میدان دادن به متخصصان تدبیری بیندیشند و کارنامه خوبی نیز از خود به یادگار بگذارند. «جامعه باستان شناسی ایران» به عنوان یک نهاد تخصصی با علاقه و دقت فعالیت‌های وزیر محترم را دنبال خواهد کرد و به نحو مقتضی آماده مشورت دهی جهت ارتقا سطح کیفی فعالیت‌های میراث فرهنگی کشور است.