مدیریت فرهنگ عمومی به سبک دهه ۶۰ امکان‌پذیر نیست

1403/08/21 ایسنا

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه کشور پرمصوبه‌ای هستیم، گفت: مساله دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد سندنویسی‌های بی‌حاصل است؛ نظام سند نویسی در کشور ما در مقطعی درست بود، اما پس از آن در تکثر سندنویسی قرار گرفتیم. در همین راستا به جای این چنین مسائل که معمولا در مقام عمل بسیار کم محقق می‌شود به سمت مصوبه‌های روشن، عملیاتی و کوتاه برویم.

سیدعباس صالحی در آیین معارفه دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور که امروز برگزار شد، با قدردانی از زحمات دبیر پیشین شورای فرهنگ عمومی کشور، گفت: به دکتر آشنا دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور که یکی از پیشکسوتان حوزه فرهنگ هستند خیر مقدم عرض می‌کنم.

او با بیان اینکه در دوره سه ساله‌ای که از مسئولیت در این وزارتخانه فراغت داشتم به آسیب شناسی حوزه مسئولیتم پرداختم، افزود: یکی از حوزه‌هایی که در این بازنگری مورد توجه قرار گرفت شورای فرهنگ عمومی کشور بود.

صالحی با تاکید بر اینکه پیشران فرهنگ عمومی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شورای فرهنگ عمومی کشور است، تصریح کرد: حوزه فرهنگ عمومی حساسیت‌های خاص خود را دارد چون نهادی که وزارت ارشاد در آن مرجعیت فرهنگیِ تثبیت شده دارد، همین شوراست.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این وزارتخانه در سایر سازوکارها دستگاهی مانند سایر دستگاه‌هاست، اما در اینجا نقش قرارگاهی داریم، گفت: لازم است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش برجسته‌تری در حوزه فرهنگ داشته باشد. بر همین اساس باید از این ظرفیت استفاده بیشتری کند.

صالحی افزود: زمینه و زیرساخت مطلوبی در شورای فرهنگ عمومی وجود دارد چرا که می‌تواند تا شبکه‌های شهرستانی امتداد یابد و چنین شبکه‌ای که زمینه‌های امتداد جغرافیایی داشته باشد کمتر در حوزه فرهنگ وجود دارد و مسائلی از این قبیل باعث می‌شود جایگاه دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برجسته تر شود.

او درباره دلیل انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور از داخل وزارتخانه، تصریح کرد: به این برآورد رسیدم دبیر شورای فرهنگ عمومی باید از داخل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد تا شناخت بهتری از مجموعه داشته باشد.

وزیر فرهنگ گفت: شاید در بیش از یک دهه اخیر افرادی خارج از وزارتخانه در این حوزه وارد کردیم که نیروهای با کیفیتی بودند، اما چون دبیرخانه‌ این مجموعه در وزارت فرهنگ و ادارات کل استانی است و با معاونت‌های مختلف ارتباط دارد اگر می‌خواهیم وزارتخانه به نفع دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی حرکت کند ضرورت دارد فردی که با شبکه درونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ارتباط بوده باشد انتخاب شود؛ برهمین اساس نگاه من برای انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور معطوف به داخل وزارتخانه بود.

او افزود: مساله دیگر این بود که فردی باید انتخاب می‌شد که در بخش‌های مختلف اعم از ادارات کل استانی کار کرده باشد، جلسات شورای فرهنگ عمومی استان را برگزار و بسیاری از مسائل را به صورت شهودی درک کرده باشد، به ظرفیت حوزه‌های مختلف شناخت داشته باشد و بتواند ظرفیت‌های داخل وزارتخانه را با مسئولیتی که در شورای فرهنگ عمومی برعهده گرفته ارتباط دهد؛ بر اساس این شاخص‌ها بود که آقای آشنا را انتخاب کردیم.

صالحی در ادامه به آسیب شناسی شورای فرهنگ عمومی پرداخت و تصریح‌کرد: در شورای فرهنگ عمومی کشور تقریبا به دستگاه‌ها و سازمان‌های اداری تکیه داریم در حالی که منشا فرهنگ عمومی به نحو قابل توجهی از فضای غیر اداری است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اعضای حقیقی شورا عمدتا سازمان‌های اداری هستند. شاید در دهه اول انقلاب سازمان‌های اداری هشتاد درصد فرهنگ عمومی را راهبری می‌کردند، اما الان سهم نهادهای اداری بیش از سی درصد نیست در حالی که ساختار اداری در شورای فرهنگ عمومی مبتنی بر موسسات صرفا اداری است که باید آن را با روشی ترمیم کرد.

او با طرح این سوال که دبیرخانه چه کاری می‌تواند انجام دهد تا فضا را متعادل‌تر کند، افزود: اگر واقعا بخواهیم در حوزه فرهنگ عمومی اقدام موثری انجام دهیم این رویکرد جوابگو نیست.

صالحی تصریح کرد: شاید در دهه اول انقلاب که آیین نامه شورای فرهنگ عمومی تصویب شد جامعه‌ای تقریبا همگون داشتیم ولی الان جامعه متکثر فرهنگی پیدا کرده‌ایم و دیگر جامعه همگون فرهنگی دهه ۶۰ را نداریم. بر همین اساس باید توجه کنیم مدل راهبری، هدایت و نظارت در عرصه فرهنگ عمومی در جامعه متکثر با جامعه همگون خیلی تفاوت دارد.

او افزود: در آن شرایط همگون وقتی شورای فرهنگ عمومی مصوبه‌ای داشت تا حد زیادی مورد پذیرش جامعه قرار می‌گرفت، اما وضعیت فعلی به گونه‌ای دیگر شده و تغییر کرده است.

صالحی تصریح کرد: شیوه اداره شورای فرهنگ عمومی در جامعه متکثر در قیاس با جامعه همگون فرهنگی خیلی تفاوت دارد و ما باید به این شیوه دست یابیم، اما به نظر می‌آید با همان سیاق دهه ۶۰ و ۷۰ در حال مدیریت فرهنگ عمومی هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مناسبات میان نظام موضوعات شورای فرهنگ عمومی در مرکز و شوراهای فرهنگی در استان‌های مختلف مطلوب نیست و نتوانسته‌ایم ارتباطی میان رصدهای ملی که برش استانی داشت با موضوعات استان‌ها پیدا کنیم. در این قسمت دبیرخانه و اعضای شورا از فرصت‌ها استفاده لازم را نمی‌بردند.