شوادان‌ها و دستکندهای شوشتر در شرایط بحرانی قرار دارند

1403/08/24 ایسنا

یک پژوهشگر مرمت میراث شهری گفت:‌شوادان‌ها و دستکندهای شوشتر که روزی مأمن امنی برای ساکنین خانه‌ها در ایام گرم سال بوده، اکنون در شرایطی بحرانی قرار دارند و امنیت جانی مردم ساکن در این بناها به مخاطره افتاده است.

علیرضا چهارمحالی در حاشیه چهارمین همایش بین‌المللی دستکند که در سالن آمفی‌تئاتر اتاق بازرگانی خرم‌آباد در حال برگزاری است، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بناهای تاریخی در طول حیات خود همواره در معرض آسیب‌های مختلفی قرار می‌گیرند که در این میان عوامل گوناگونی بستر شکل‌گیری این آسیب را فراهم می‌کند.

وی اضافه کرد: بسیاری از این آسیب‌ها، حاصل دست بشر بوده و به واسطه سوء مدیریت و مداخلات ناآگاهانه به وجود می‌آیند.

شوادان‌های شوشتر با بحران آبگرفتگی روبه‌رو هستند

این پژوهشگر و دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت میراث شهری دانشگاه علم و صنعت ادامه داد: در حدود سه دهه است که به دلایلی شوادان‌های شوشتر مملو از آب شده و این دستکندهای کهن را با بحران آبگرفتگی و در نهایت تخریب کامل روبه‌رو ساخته است.

چهارمحالی گفت: فرسودگی شبکۀ آب و فاضلاب شهری و عبور وسایل نقلیه سبک و سنگین در گذرهای بافت تاریخی شوشتر از مهمترین دلایل این بحران است.

این پژوهشگرمرمت میراث شهری بیان کرد: براساس پایش‌های صورت‌گرفته، پراکندگی آبگرفتگی در این دستکندها طی دو سال گذشته روند افزایشی داشته و در همۀ بافت تاریخی شوشتر مشهود بوده این پیشامد سبب شده تا شوادان‌ها و دستکندهای شوشتر که روزی مأمن امنی برای ساکنین خانه‌ها در ایام گرم سال بوده، اکنون در شرایطی بحرانی قرار گیرند و امنیت جانی مردم ساکن در این بناها به خطر افتد.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه موضوع آبگرفتگی شوادان‌ها منحصر به یک محدوده جغرافیایی خاص و نسبتاً جدید است و به جز گزارش اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب باختری اهواز، تاکنون اقدامی پژوهشی در این باره صورت نگرفته است و نیازمند پژوهش‌های میدانی برای آسیب‌شناسی و سپس حل این موضوع است.

قدمت محوطۀ تاریخی آسیاب‌های شوشتر مربوط به دوره صفویه است

در ادامه بهرخ برومندی یکی دیگر از پژوهشگران به ایسنا گفت: بافت مسکونی همجوار محوطۀ تاریخی آسیاب‌های شوشتر بخش مهمی از بافت تاریخی این شهر است که قدمت آن را حداقل دورۀ صفویه دانسته‌اند.

وی بیان کرد: این محدوده از نظر توپوگرافی در بخش بلند صخرهای و در لبۀ این محوطۀ تاریخی قرار گرفته و شرایط زمین ساختی خاص و توپوگرافی این محدوده زمینه را برای ایجاد دستکندهایی به نام «شوادان «و «شبستان» در زیر بناهای مسکونی فعلی فراهم کرده است.

برومندی اضافه کرد: پژوهش بنده به گذشتۀ تاریخی محوطه، بررسی‌های میدانی و رولوه و ترسیم آنها در سالهای۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ و سپس تکمیل بررسی‌های میدانی در سال ۱۳۸۵ و پس از آن به تکمیل ترسیم‌ها از زوایای گوناگون در سال، ۱۴۰۱ به انواع، کاربری‌های متفاوت، تمایزات دو بخش شرقی و غربی محوطه و مخاطراتی که نه تنها دستکندهای ذکر شده را بلکه موجودیت بدنه‌های شرقی و غربی محوطه آسیاب‌ها را نیز تهدید می‌کند، پرداخته است و کوشش دارد راه‌حلهای محافظت از آنها را ارائه کند.