جواد مجابی یک اثر پژوهشی درباره تاریخ هنر ایران نوشته است: «نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران». این کتاب را نشر پیکره در دو جلد و در ۸۰۰ صفحه منتشر کرده است. مراسم رونمایی از تازه‌ترین اثر تحقیقی جواد مجابی در موزه هنرهای معاصر ایران برگزار شد.این اثر روایتی‌ست شخصی از تاریخ هنر در ایران در کشاکش سنت و تجدد.
جواد مجابی در آئین رونمایی از اثر پژوهشی‌اش در موزه هنرهای معاصر
فرستنده : آقای علیرضا تارج
یک دهه تلاش، یک دهه تأخیر
جواد مجابی در جلد نخست «نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران» با رویکردی تاریخ‌نگارانه به سرچشمه نوگرایی در نقاشی ایران، دوسالانه‌های پنج‌گانه تهران از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۴۵، هنرمندان ایرانی-ارمنی، تأسیس گالری‌های تهران، نقاشی انقلاب و جنگ در سال‌های دهه ۱۳۶۰ و دوسالانه‌های پس از انقلاب می‌پردازد.
جلد دوم نیز، در مدخل‌های مجزا، به شرح مختصری از زندگی و ویژ‌گی های بارز آثار نقاشان مدرن ایرانی اختصاص دارد. همچنین در این مجلد، از هر نقاش یک اثر رنگی به چاپ رسیده است.
جواد مجابی در سخنانی که در مراسم رونمایی از این کتاب در موزه هنرهای معاصر ایراد کرد درباره این اثر گفت: « آنچه من نگاشته‌ام، یک روایت شخصی از تاریخ هنر است. اگر اثر پژوهشی دقیقی بخواهد در این زمینه منتشر شود، باید یک مؤسسه خصوصی با ده‌ها محقق برای آن وقت بگذارد. من به نیابت از آن‌ها، این کتاب را نوشته‌ام.»
«نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران»، جواد مجابی، انتشارات پیکره
«نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران» حاصل یک دهه تلاش جواد مجابی برای گردآوری و پژوهش پیرامون تاریخ هنرهای تجسمی در ایران در فاصله بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۹۰ است. مجابی در این اثر بیشتر بر روی نقاشان نوآور با رویکرد به فرهنگ بومی در ایران و نقاشان ایرانی که به هنر نقاشی به عنوان یک هنر جهانی، ورای فرهنگ بومی می‌اندیشیدند پرداخته است.
این کتاب ۱۰ سال پیش آماده انتشار بود، اما انتشار آن تاکنون به تعویق افتاده بود. جواد مجابی که ناظر برگزاری نخستین بی‌نیال تهران بوده است، در سخنانی که درباره سیر تحول هنرهای تجسمی در ایران در پرتو نهضت چپ ایراد کرد، گفت: « از سال ۱۳۲۰ با زیاد شدن نشریات چپ و حضور نویسندگان پیشرو، بیشتر درباره مبانی هنر صحبت شد.»
بومی یا جهانی؟
جواد مجابی در ادامه سخنانش به اهمیت منتقدانی مانند فاطمه سیاح، جلال آل‌احمد، احسان یارشاطر و نجف دریابندری در پایه‌گذاری مبانی زیباشناسی در ایران اشاره کرد و درباره نقش نقاشان در تحول تاریخ هنرهای تجسمی در سال‌های پیش از انقلاب گفت: «منصوره حسینی و ایران درودی مقالات مفصلی در روزنامه‌های اطلاعات و کیهان به چاپ رساندند. آن‌ها بیشتر سعی کردند مسائل نظری هنر را برای مردم تشریح کنند [با این قصد] که هنرهای تجسمی که از سوی یک عده محکوم شده بود که برای مردم عادی قابل فهم نیست، از این وضعیت درآید و مردم الفبای هنرهای تجسمی را بشناسند.»
مجابی درباره مهم‌ترین چالش هنرمندان ایران در سال‌های پیش از انقلاب گفت: «در آن دوره، هنرمندان بسیار درگیر این بودند که چگونه فرم هنر را از غرب بگیرند، اما روح شرقی در آثارشان باشد. برخی از آن‌ها معماری ایرانی را وارد نقاشی‌های‌شان می‌کردند. در همین مسیر بود که مکتب سقاخانه شکل گرفت. برخی هم معتقد بودند زبان نقاشی، جهانی است و ما با این زبان حرف می‌زنیم.»
جواد مجابی متولد ۱۳۱۸ در قزوین است. از او به تازگی رمان «بنفشه‌های سراشیب» منتشر شد. این رمان که در سال ۱۳۶۳ نوشته شده، بعد از ۳۱ سال روی پیشخوان کتابفروشی‌ها قرار گرفته است.
قرار است که نشر به‌نگار چهار اثر دیگر از این نویسنده را به زودی منتشر کند: «آقای ذوزنقه»، «یادداشت‌های آدم پرمدعا»، «یادداشت‌های بدون تاریخ» و «شب‌نگاره‌ها».
