آوار دولتی‌ها بر سر آثار تاریخی مازندران

ایرنا، ۱۴۰۳/۱۲/۰۱

ساری- ایرنا- قرار داشتن مالکیت برخی از بناهای تاریخی در اختیار ادارات و نهادها دولتی مازندران باعث شده تا اداره های شهرستانی میراث فرهنگی در استان به عنوان متولی رسما قادر به اعمال نظر و مدیریت برای نگهداری آن نباشند و تخریب تدریجی مسیری است که این آثار پیش رو دارند.

 

به گزارش ایرنا، ‌آثار تاریخی و باستانی در واقع شناسنامه های هر سرزمین محسوب می شود، این هویت تاریخی را باید از دستبرد هرگونه تخریب و تهدید و تصرف و حفاری حفاظت کرد چرا که میراث فرهنگی، بناهای تاریخی و میراث نیاکانمان در واقع سندهایی گرانبها از مدنیت مردمان هر مرز و بوم و محافظت آن وظیفه ملی و همگانی است.

بخشی از بناهای تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی در تملک و بهره‌برداری دستگاه‌های اجرایی، نهادها و شرکت‌های دولتی هستند و این دستگاه‌ها حسب قانون، موظف به تأمین منابع لازم و مرمت بناهای در اختیار هستند.

براساس ماده ۹۸ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران: الف – دستگاه های اجرایی مکلفند به منظور صیانت از میراث فرهنگی و حمایت از صنایع دستی و تشویق و توسعه گردشگری اقدامات زیر را انجام دهند:

۱– هزینه های مربوط به پژوهش، حفاظت و مرمت آثار منقول و غیرمنقول ثبت شده در فهرست آثار ملی و فهرست های ذی ربط آثار در اختیار و در حیطه وظایف تخصصی همان دستگاه را در قالب بودجه سنواتی از محل اعتبارات خود تأمین کنند. این اعتبارات در چهارچوب ضوابط قانونی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هزینه می شود.

۲– تأسیسات گردشگری از هر نظر تابع قوانین و مقررات بخش صنعت گردشگری به استثنای معافیت های مالیاتی است و از شمول قانون نظام صنفی مستثنی است.

۳ – سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موظف است به منظور حفظ و صیانت از میراث فرهنگی اقدام لازم را با همکاری و هماهنگی سایر دستگاههای اجرائی ذی ربط به منظور شناسایی، مستندسازی، حفاظت و مرمت و معرفی میراث فرهنگی (اعم از ملموس و ناملموس) میراث طبیعی، ایجاد شهرهای جهانی صنایع دستی و احیای هنرهای سنتی در حال زوال در حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی و ثبت در فهرست میراث جهانی را طبق بودجه سنواتی به عمل آورد.

همچنین در ماده ۱۳ قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی – فرهنگی گفته شد که دستگاه های اجرایی و نهادها مکلف هستند که هزینه های مربوط به پژوهش، حفاظت و مرمت آثار منقول و غیر منقول ثبت شده در فهرست آثار ملی و آثار واجد ارزش تاریخی – فرهنگی و فهرست های مربوط به آثار در اختیار و یا در حیطه موضوع تخصصی همان دستگاه را از محل اعتبارات خود تامین کنند. این اعتبارات در چهارچوب ضوابط قانونی سازمان هزینه می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، ‌گردشگری و صنایع دستی مازندران روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: مالکیت برخی بناهای تاریخی استان در اختیار نهادها و دستگاه های دولتی قرار دارد که این خود به چالشی برای صیانت از این بخش از تاریخ استان مبدل شده است.

محسن باستانی افزود: از مجموع ۲ هزار اثر و بنای تاریخی که در مازندران وجود دارد مالکیت حدود ۵۰ بنا در اختیار نهادهای دولتی قرار دارد.

وی ادامه داد :مالکیت این تعداد بنای تاریخی در اختیار ۳۵ اداره استان مازندران قرار دارد که جمله این ادارات آموزش و پرورش، ‌شیلات، ‌ علوم پزشکی، ‌اوقاف و امور خیریه، راه و شهرسازی، راه آهن و تعدادی از شهرداری های استان هستند.

به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، ‌گردشگری و صنایع دستی مازندران با توجه به اینکه مالکیت این بناها در اختیار این ادارات قرار دارد براساس قانون می بایست در زمینه حفظ و حراست از آنها این ادارات تلاش کنند.

وی توضیح داد:‌ با توجه به شرایطی که هر یک از بناهای تاریخی استان دارند احیا و مرمت این بخش از آثار تاریخی ضروری و لازم می باشد چرا که مشاهده می شود در طول زمان تعدادی از این بناها در معرض تخریب و یا تخریب شده اند.

باستانی ادامه داد: باوجود سال ها پیگیری در امور مرمت با اداراتِ مالکِ این بناها اما همکاری لازم صورت نمی گیرد و هر از گاهی خبر ازبین رفتن آنها به گوش می رسد و میراث فرهنگی در این زمینه با مشکل مواجه است.

وی تصریح کرد:‌ علاوه بر نیاز حمایت مالی از سوی این ادارات برای ترمیم بناهای تاریخی مازندران، ‌تداوم این روند کم توجهی و بی توجهی می تواند موجب به از بین رفتن این بخش از تاریخ استان شود.

جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت که مالکیت حدود ۴۰ بنای تاریخی ثبتی در اختیار نهادها و ادارات استان است که میراث فرهنگی نمی‌تواند هیچ دخل و تصرفی در این آثار داشته باشد.

ابوالفضل نیکوبیان افزود:‌ این بناهای تاریخی شامل خانه ها و حتی کارخانه هستند که با توجه به قدمت و ارزشی که دارند در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده اند.

وی ادامه داد :‌ ۸۰ اثر میراث فرهنگی کشور در این استان وجود دارد که این آثار شامل بناهای تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ های مناطق مختلف مازندران است. که حجم بیشتر آثار فرهنگی ثبت شده مربوط به بناهای تاریخی است که ۴۰درصد این آثار را تشکیل می دهند و همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حفاظتی محسوب می شوند.

جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت:‌ با توجه به اینکه مالکیت این بناها با ادارات و دستگاههای مالک حفاظت و مرمت این بناها براساس قانون بر عهده صاحب بنا است که در صورت مرمت این کار می بایست زیرنظر کارشناسان میراث فرهنگی انجام شود تا آسیب و خدشه ای در هویت تاریخی با ایجاد نشود.

وی با اشاره به طرح طرح واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی از ادارات و دستگاه های اجرایی استان مازندران که بناهای تاریخی جزء‌املاک آنها به شمار می روند خواست تا در صورت امکان این بناها را به بخش خصوصی واگذار کنند تا ضمن مرمت با تغییر کاربری تفریحی و گردشگری این فضاها مورد استفاده عموم قرار گیرد.