در گزارش سایت معاونت مطبوعاتی از این نمایشگاه اشاره شد که علاوه بر حضور رسانه‌های داخلی، نمایشگاه میزبان ۲۰ رسانه خارجی از آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکا بود.
برآوردهای اولیه از رشد حدود ۳۰ درصدی متقاضیان غرفه و حضور در نمایشگاه در مقایسه با دوره گذشته حکایت دارد که همین امر سبب شده است تا دست‌اندرکاران نمایشگاه گروه رسانه‌های سیاسی – اقتصادی را در طبقه بالای شبستان مصلی جا دهند.
بعضی از غرفه‌ها که شامل موسسات مطبوعاتی هستند و به شکل تجمیعی حضور پیدا کرده بودند، عملا تعداد رسانه بیشتری را شامل می‌شدند.
مهمترین حسن نمایشگاه برای مخاطبان، حداقل در سه سال گذشته این است که برای دسترسی آسان‌تر مخاطبان تقسیم‌بندی موضوعی صورت گرفته است به این دلیل که مخاطب وقتی به نمایشگاه مراجعه می‌کند اگر به عنوان مثال به حوزه فرهنگی- اجتماعی یا اقتصادی سیاسی علاقه‌مند است، بتواند وقت بیشتری را در آن قسمت صرف کند.
حضور دو انجمن صنفی مطبوعاتی تازه تاسیس
در نمایشگاه امسال علاوه بر رسانه‌های مختلف، برخی نهادهای صنفی حوزه مطبوعات نیز حضور و غرفه دارند که از جمله آنها دو نهاد تازه‌تاسیس انجمن صنفی پیشکسوتان مطبوعات و نیز انجمن صنفی در شرف تاسیس روزنامه‌نگاران تهران است که هر دو در یک غرفه قرار دارند.
بر خلاف سال قبل که برخی از رسانه‌های طیف راست در نمایشگاه حاضر نبودند در سال جدید تقریبا عمده رسانه‌ها در نمایشگاه غرفه داشتند و حضور افراد سیاسی از طیف‌های مختلف و نیز حضور برخی مسئولان و حتی هنرمندان و اهل قلم و فرهنگ اتفاقات حاشیه‌ای را نیز برای نمایشگاه رقم زد. حتی کار به جایی رسید که برخی از صاحبان آپارتمان‌های نیمه‌کاره مسکن مهر از این فرصت بهره‌گرفته و با حضور در نمایشگاه اعتراض و صدای خود را به گوش مطبوعات و مسئولان رساندند.
برخی نشست‌ها نیز مسئله ساز شد که نشست خبری محمدرضا خاتمی در محل یکی از خبرگزاری‌ها از جمله آنها بود. خبرگزاری ایسنا در گزارشی که از نمایشگاه داد نوشت” پس از حاشیه‌هایی که در این نشست به وجود آمد، نیروهای حراست این فعال سیاسی را به بیرون از نمایشگاه هدایت کردند.
این فعال سیاسی با تاکید بر این که ممنوع‌التصویری محمد خاتمی خلاف قانون اساسی است، اظهار کرده بود اگر فکری را ممنوع کنید یعنی از او می‌ترسید.”
کاهش تیراژ کتاب‌های تخصصی مطبوعات به ۵۰ نسخه
در نمایشگاه کتاب مباحث و میزگردهای مختلفی با موضوعات آموزشی و فرهنگی و حتی میزگردهای چالشی و مناظره‌ای برگزار شد که برخی از آنها در خبرگزاری‌ها و سایت‌ها‌ی مربوطه انعکاس می‌یافت. از جمله این میزگرد‌ها گزارش احمد توکلی، روزنامه‌نگار و مدرس حوزه ارتباطات و مدیر یکی از معدود ناشران تخصصی حوزه کتاب‌های رسانه بود. او که پنج‌شنبه ۲۰ آبان در میزگردی باعنوان “مسائل و مشکلات نشر کتاب در حوزه روزنامه نگاری از ابتدا تا کنون ” در محل نمایشگاه شرکت کرده بود به شمارگان کتاب‌های منتشر شده در ۲۰ ماه گذشته پرداخت وگفت” تا کنون ۳۵ کتاب در این حوزه منتشر شده است که ۱۹ تای آن تجدید چاپی‌اند ”
این مدرس علوم ارتباطات با اشاره به مشکلات اقتصادی متعددی که گریبانگیر این حوزه شده است گفت: “ما تا ۵ سال پیش کتاب‌هایمان را با شمارگان ۳۰۰۰ نسخه چاپ می‌کردیم ولی امسال کتاب‌ها با تیراژ ۵۰ و ۲۰۰ نسخه چاپ میشود.” چنین شمارگانی نشان می‌دهد که عملا کتاب‌های این حوزه از منظر اقتصاد نشر نه تنها درآمدزا نیستند که تماما هزینه هستند، ضمن آنکه ناشر باید همین میزان درآمد را ده ماه بعد از فروش و توزیع کتاب دریافت کند.
چاپ نخستین کتاب مطبوعات ایران؛۱۰۵ سال قبل
در همین نشست، سید فرید قاسمی، مورخ تاریخ کتاب و مطبوعات نیز حضور داشت که با ارايه آمار و اسنادی اعلام کرد، سال ۱۱۹۵ نخستین کتاب فارسی چاپ شد و امسال دویست سال از چاپ نخستین کتاب فارسی می‌گذرد. او چاپ نخستین کتاب در حوزه مطبوعات رابه انتشار قانون مطبوعات در ۱۰۵ سال قبل ارجاع داد.
انتقاد مشاور ريس جمهور از نگاه قوه قضاییه به صنف مطبوعات
از جمله اتفاقات نمایشگاه امسال رونمایی از جلد دوم کتاب حقوق مطبوعات تالیف دکتر کاظم معتمدنژاد بود. استاد و مدرس دانشگاه که سه سال قبل درگذشت اما از قرار برخی از آثارش بعد از درگذشت او فرصت انتشار پیدا کردند.
در این نشست حسام الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رئیس جمهور ایران نیز حضور داشت که ضمن اشاره به اهمیت این کتاب از معاونت مطبوعاتی خواست تا نسخه‌ای از این اثر را برای قوه قضاییه ارسال کند.
آشنا در ادامه سخنانش به انتقاد از سخنان رئیس قوه قضاییه درباره مطبوعات پرداخت و گفت: در کشوری که با گذشت ۱۰۰ سال از تدوین قانون مطبوعاتش، ریاست محترم قوه قضاییه آن هنوز معتقد است که بررسی تخلفات مطبوعات را نمی‌شود به صنف واگذار کرد، نشان می‌دهد که کار کردن درباره حقوق مطبوعات ضروری است.”
آقای آشنا در ادامه سخنانش ضمن انتقاد از منتقدان قانون جامع رسانه‌ها از وزارت فرهنگ و ارشاد و معاونت امور مطبوعاتی خواست در” بحث قانون جامع رسانه‌ها و نظام جامع رسانه‌ای از نظریات دکتر معتمدنژاد کوتاه نیایند” و ، بگذارند لایحه را مجلس رد کند و مصوبه مجلس را شورای نگهبان رد کند و اصلاحیه شورای نگهبان را مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیدگی کند” و تحذیرشان داد ” شما پیشاپیش از ترس مرگ، خودکشی نکنید.”
مشاور رسانه‌ای رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: اگر به این رسیدید که جامعه مطبوعات کشور به حدی از بلوغ رسیده است که می‌تواند به تخلفات خودش رسیدگی کند، بدون این‌که کار قوه قضاییه را افزایش دهد، بگذارید این اتفاق بیفتد.
رییس قوه قضاییه در پاسخ ریئس جمهور ضمن آنکه وی را به دورویی متهم کرد گفته بود “تشخیص جرم بر عهده قاضی است و ارجاع به غیر از قاضی و تحمیل آن بر قاضی خلاف شرع است”.
آشنا در ادامه، با بیان این‌که این دو گفته تعارضی با هم ندارند، اظهار کرد: متاسفانه کسانی که اطلاعات را در اختیار رییس قوه قضاییه می‌گذارند، دقت کافی و توجه ندارند و نمی‌توانند تخلف حرفه‌ای و جرم را از هم تمییز دهند.
پرداخت ۱۴۳ میلیارد تومان یارانه مطبوعات
اعلام پرداخت نوبت دوم یارانه به مطبوعات از جمله خبرهای خوشحال کننده‌ای بود که سخنگوی دولت در پنجمین روز از نمایشگاه مطبوعات اعلام کرد که رقم یارانه در سال ۱۳۹۵ را به عدد ۱۴۳ میلیارد تومان رساند. به گفته آقای نوبخت” تا آغاز نمایشگاه مطبوعات ۸۵ میلیارد تومان یارانه مطبوعات پرداخت شده بود که امروز ۵۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان دیگر به آن اضافه کردیم و امیدواریم با گشایش اقتصادی دولت این یارانه بیشتر شود”. در چند سال گذشته یارانه مطبوعات قالب‌های تعریف‌شده‌تری پیدا کرده است که از جمله آنها درجه بندی مطبوعات و نسبت این یارانه با میزان امکاناتی که یک نشریه از آن برخوردار است و یا تیراژ و داشتن ظرفیت‌های اطلاع رسانی دیگر که با ضرایب پیچیده‌ای و از سوی شورایی در معاونت مطبوعاتی محاسبه و پرداخت میشود.
پیش از این معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در گفت وگویی با برنامه تلویزیونی چرخ شبکه چهارم گفت که “در سه سال گذشته به بخش دولتی مجوز تاسیس روزنامه و خبرگزاری نداده‌ایم و یارانه آنها را هم قطع کرده‌ایم.” همین مسئله البته اعتراضاتی را از سوی برخی رسانه‌های دولتی و شبه‌دولتی منتسب به جریانات منتقد دولت به دنبال داشت.
