علیرضا رئیسیان با تاکید بر اینکه با وجود گذشت سالها همچنان از روش‌های قدیمی برای رسیدگی به جرایم متخلفان آثار سمعی و بصری استفاده می‌شود، گفت: ایجاد یک شعبه تخصصی برای قوه قضاییه ایده خوبی است ولی نکته مهم، ضعف قوانین است.
این تهیه‌کننده و کارگردان سینما در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به اینکه “تخلفات مربوط به فیلمهای ایرانی شکل بسیار متنوع و گسترده‌ای دارد”، ادامه داد: تخلفات در حوزه آثار سمعی و بصری از یک مدل خاص پیروی نمی‌کند و من اصلا مطمئن نیستم که قوانینی برای مقابله با تخلفات به صورت جدی وجود داشته باشد، کما اینکه در قوه قضاییه هم که دوستانی پیگیر شکایت‌هایشان بودند، راه به جایی نبردند.
او با تاکید بر اینکه “مساله قاچاق فیلمهای ایرانی و عدم پرداخت حقوق آنها تبدیل به یک مساله تاریخی شده است” افزود: به نوعی سایت‌ها، مراکز عمومی و شبکه‌های فارسی زبان چه در داخل و چه در خارج به دفعات و به شکل وسیعی در حال انجام تخلفاتی هستند و من تا به حالا اراده و جدیتی برای برخورد با آنها را ندیده‌ام و نمی‌دانم این کمیته جدید چه کار خواهد کرد!
رییسیان با اشاره به وجود خلاهای قانونی در این حوزه یادآور شد که “ما در خصوص جرایم رایانه‌ای قوانین خیلی بهتری داریم تا راجع به کالاهای سمعی و بصری.”
او همچنین ادامه داد: بعد از این خلا قانونی، عدم برخورد مناسب با متخلفان و جلوگیری از گستردگی این جریان است که هم در داخل کشور و هم در خارج باید اتفاق بیفتد. شاید یکی از راه‌های مناسب، فعال کردن حقوق غیر اکران فیلم‌ها باشد؛ یعنی به جای برخورد دفعی غیرضروری که در این سالها هم نتیجه بخش نبوده به شکل قانونی کسانی که از فیلم‌ها استفاده می‌کنند را به خرید حقوق صاحب اثر ملزم کنیم که به سود همه هم هست.
رئیسیان با تاکید بر اینکه “یکی از وظایف اصلی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی ایجاد بستر لازم برای ارتقاء سینما است” بیان کرد: داشتن برنامه در سازمان سینمایی و همکاری صنوف و تشکیلات اداری با هم یک اراده جدی می‌طلبد که البته این از آن دسته مشکلاتی است که به حل شدن آن امیدوار نیستم. این هماهنگی‌ها و تعاملات را دولت باید انجام دهد و باید وقت صرف کند تا برای تصویب قوانین به نهادهای قانونگذار فشار بیاورد. صنوف هم که سالها است در خواب زمستانی هستند و چیزی جز دورهمی‌ها و برگزاری مراسم برای آنها اهمیتی ندارد.
کارگردان “چهل سالگی” یادآور شد: علاوه بر خلا قانونی، عدم نظارت صحیح بر اجرای آن هم اهمیت دارد. اگر قانونی داشته باشیم ولی کسی نباشد که آن را اجرا کند، همین وضع ادامه خواهد داشت. شیوه درست آن است که این حقوق را عینی کنند و باعث شود حقوق صاحب اثر پرداخت شود، آن موقع شاید خود به خود بخش مهمی از قاچاق از بین برود.
او با تاکید بر اینکه “انجام این کارها مانند زنجیره‌های به هم پیوسته است که با تشکیل یک شورا یا یک کمیته چیزی حل نخواهد شد” بیان کرد: بارها این اتفاق افتاده است که شوراهایی تشکیل می‌شود، تعدادی آدم حضور پیدا می‌کنند، دستمزدی می‌گیرند و تعدادی DVD قاچاق می‌آورند، آتش می‌زنند و می‌روند. من واقعا تعجب می‌کنم چگونه بعد از 30 ، 40 سال باز هم همان راه‌های قدیمی و تکراری و همان نتایج تکرار می‌شود، با وجود اینکه اکنون زمانه پیشرفت کرده است و ابزار پیچیده‌تر شده است اما ما باز هم همان راه‌ها، شیوه‌ها و مدیریت‌های قبلی را انجام می‌دهیم.
رئیسیان با بیان اینکه “بخش اصلی واقعی کردن حقوق غیر کران است ” گفت: به جای برخورد دفعی، برخورد درست و مثبت انجام دهیم تا حقوق آثار سینماگران خریداری شود. خلا قانونی، مدیریت نظارت، واقعی کردن این حقوق و خریدن این حقوق از راه‌حلهای رسیدگی به جرائم متخلفان آثار سمعی و بصری است و سازمان سینمایی باید بر روی واقعی کردن این حقوق اصرار کند.
کارگردان “دوران عاشقی” با یادآوری این موضوع که تلویزیون می‌تواند نقش مهمی در این زمینه داشته باشد، بیان کرد: درواقع 30 درصد قیمت تمام شده یک فیلم سینمایی، حقوق تلویزیونی آن است ولی بسیار کمتر از اینها خریداری می‌شود، در حالی که تلویزیون بابت خرید همین فیلم‌ها بودجه دریافت می‌کند، آن وقت با این پول فیلم خارجی خریداری می‌کند! حالا اگر من توانستم یکی از فیلم‌هایم را با یک دهم قیمت به تلویزیون بفروشم که مشکلی حل نمی‌شود، قضیه اکران فیلم در خارج از کشور هم به همین منوال است.
رئیسیان ادامه داد: یکی از علت های ترویج شبکه قاچاق تلویزیون ایران است که حاضر نیست حقوق فیلم‌ها را بخرد و با یک استاندارد درست آنها را پخش کند. این امر باید به صورت عمومی اتفاق بیفتد در حالی که همه این کارها فرمول بسیار روشنی دارد و دولت نیز وظیفه‌اش ایجاد بسترهای لازم است.
او درباره وضعیت قاچاق فیلم‌ها در کشور بیان کرد: قاچاق فیلم ها وضعیت بدی دارد، به طور مثال اخیرا یک شبکه روسی فیلم “چهل سالگی” من را با زیر نویس روسی پخش کرده است و هر نیم ساعت هم مجری می‌آمده و توضیحی راجع به فیلم و اهمیت آن مطرح می‌کرده است، این نشان می‌دهد که هیچ کس ناظر این اتفاقات نیست، در حالیکه یک نهادی مثل بخش بین‌الملل سازمان سینمایی وظیفه‌اش به غیر از رسیدگی و نظارت بر این اتفاقات چیست؟!
او ادامه داد: من به عنوان یک شخص که نمی‌توانم همه دنیا را رصد کنم و بروم حقوقم را از تک تک آنها بگیرم، بنابراین افرادی که وظیفه شان این است و برای انجام آن نیز پول دریافت می‌کنند، چرا حضور ندارند و حقوق ما را، از متخلفان نمی‌گیرند؟ اینها ظاهرا کل ماموریتشان به بردن کاروان به جشنواره “کن” و “برلین” خلاصه می‌شود و اصلا هیچ ماموریت دیگری برای گرفتن و احقاق این حقوق به تاراج رفته ما ندارند.
رئیسیان با بیان اینکه “نمی‌توان گفت که قاچاق در جایی از دنیا به طور کامل از بین رفته است” اظهار کرد: در کشورهای خارجی کیفیت مطلوب فقط از راه‌های درست در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد. مصرف کننده، یک محصول استاندارد و با کیفیت درست و مطلوب را فقط در جا و مکان خودش می‌تواند دریافت کند، چه در سالن‌های سینما و چه در شبکه‌های ویدئو خانگی برای دریافت کیفیت مطلوب باید پول بدهند تا از آن بهره مند شوند. تعدادی هم که از کالای قاچاق استفاده می‌کنند، بسیار کم هستند و آنها کیفیت پایین‌تر و غیر استاندارد را دریافت می‌کنند.
او در ادامه صحبت‌هایش به شرایط ایران اشاره کرد و افزود: گویی در کشور ما اصرار به نپرداختن حقوق تولید کننده در حال تبدیل شدن به فرهنگ رایج است. هر کسی فکر می‌کند که محصول ارزان‌تر بهتر است زیرا که کیفیت اهمیتی ندارد و استانداردی هم برای آن وجود ندارد و متاسفانه اینجاست که ظلم اصلی رخ می‌دهد که در واقع مصرف کننده در حمایت از تولید کننده اقدام نمی‌کند.
رییسیان با بیان اینکه مردم برای دیدن فیلم‌ها منتظر پخش سی‌دی آنها بعد از اتمام اکران در سینماها هستند، گفت: هر فیلمی که در سینماها می‌آید، هنگامی که با مردم صحبت می‌کنند، می‌گویند ما زیاد به سینما نمی‌رویم و منتظریم تا سی دی آن بیاید و بعد آن را تهیه می‌کنیم ولی در واقع منظورشان خرید حقوقی یک ویدئو با یک کیفیت HD معمولی هم نیست بلکه منظورشان خریداری نسخه قاچاق آن است که مثلا یک سی دی با هشت فیلم بر روی آن که کیفیت‌شان هم بسیار نامطلوب است.
کارگردان «ریحانه» با اشاره به اینکه “استفاده از محصولات غیر استاندارد مثل خوردن سم، مُضر است” گفت: استفاده محصولات قاچاق مثل این است که کسی با دست خودش غذای ناپاک یا ناسالم بخورد و این به مرور باعث ایجاد سرطان و ضایعات می‌شود، این آن بخشی است که آگاهی عمومی راجع به آن بالا نرفته است و این محصولات از نظر کیفیت غیر استاندارد است و مثل یک سم می‌ماند. علاوه بر آن که بحث اخلاقی و حقوق شرعی این بخش هم خیلی مهم است.
رییسیان در بخش پایانی سخنانش به ایجاد شبکه‌های VOD اشاره کرد و گفت: این شبکه‌های vod که راه افتاده، هیج تاثیری علاوه بر تمام شعارهایی که بیان شده نداشته است، زیرا در اجرا دچار مشکلات فراوانی است و مردم اصلا به آنها مراجعه نمی‌کنند. چند شرکت به وجود آمده‌اند که نه معلوم است این محصولات را از کجا تهیه می‌کنند، چگونه کار می‌کنند و نه اینکه رسیدگی به آنها چگونه است!
