رضا فرهادی (صدابردار و مدیر استودیو کرگدن) گفت: در اسفند ماه ۱۳۹۵ شورای اسلامی شهر تهران مصوبهای را صادر کرد مبنی بر اینکه هرگونه فعالیت فرهنگی و هنری در مکانهایی با کاربری مسکونی ممنوع است البته به جز آموزشگاهها و نشریات (آنهم نه نشریات کثیرالانتشار). براساس این مصوبه تمام فعالیتهای هنری و فرهنگی میبایست در مکانهایی انجام شود که کاربری تجادری یا اداری دارند. البته من وقتی میخواستم نامهای برای پیگیری این مصوبه تنظیم کنم، شهرداری تهران حتی متن همین مصوبه را در اختیار ما قرار نداد.
این صدابردار در ادامه افزود: برای پیگیری این مسئله من با آقای عبدالحسین مختاباد که در دوره قبل شورای اسلامی شهر تهران عضویت داشت؛ تماس گرفتم و گفتم که این مصوبه جدید شورای شهر برای استودیوهای ضبط موسیقی مشکل ایجاد میکند. البته آقای مختاباد تایید کرد چنین مصوبهای به درستی صادر شده و میگفت به دلیل مزاحمتهایی که استودیوهای زیرزمینی و خصوصی برای ساکنان ساختمانهای مسکونی ایجاد کردهاند، این مصوبه صادر شده است. ایشان حتی پرسید آیا شما خودتان حاضرید در ساختمانی زندگی کنید که از استودیو داخل همان ساختمان به طور مداوم سروصدا میآید؟ من هم به آقای مختاباد گفتم که با پاک کردن صورت مسئله هیچ مشکلی حل نمیشود؛ این سرو صداها معمولا از استودیوهایی بیرون میآید که یا ساختار آکوستیکی درستی ندارند و یا نظارت درستی از سوی اداره اماکن نیروی انتظامی و وزارت ارشاد بر آنها صورت نمیگیرد.
وی همچنین عنوان کرد: وقتی یک استودیو از آکوستیک مناسبی برخوردار باشد و در جایگیری آن درون یک ساختمان با دقت عمل شده باشد، هیچ مشکلی برای همسایهها ایجاد نخواهد کرد؛ کما اینکه خود من سالهاست فعالیت میکنم و تاکنون هیچ مورد شکایت و اعتراضی از سوی همسایگانم نداشتهام. البته آقای مختاباد معتقد بود که شکایتهایی از همسایگان استودیوهای خصوصی به فرمانداری و وزارت ارشاد شده و اتفاقا به خاطر پیگیریهای خود وزارت ارشاد چنین مصوبهای صادر شده است.
رضا فرهادی گفت: من حتی به آقای مختاباد گفتم که اگر بخواهیم یک ساختمان دربست بگیریم که همسایهای توی آن ساختمان نباشد که برایش مشکل ایجاد شود حداقل در این زمینه لطفا از شورای شهر یک تبصره بگیرید؛ و ایشان هیچ جوابی برای آن نداشت. پیرو این اتفاقات من با زندهیاد ناصر فرهودی (مدیر سابق استودیو پاپ) صحبت کردم و ایشان هم گفتند که هر حمایت و کاری که لازم باشد برای پیگیری و حل این ماجرا انجام میدهد. من نامهای به همین منظور تنظیم کردم اما متاسفانه روزی را که برای پیگیری این مسئله مشخص کرده بودیم با درگذشت و تشییع زندهیاد فرهودی مصادف شد.
مدیر استودیو کرگدن همچنین افزود: من این نامه را خطاب به خانه موسیقی و کانون صدابرداران نوشتم و آقای حمیدرضا نوربخش (مدیرعامل خانه موسیقی) را هم در جریان موضوع قرار دادم. آقای نوربخش لطف داشت و گفت که حتما این ماجرا را پیگیری خواهد کرد.
وی در ادامه عنوان کرد: این مصوبه مشکلات بسیاری را برای تمامی استودیوهای صدابرداری ایران به وجود خواهد آورد. فرض کنید فردی که در یک ساختمان با کاربری مسکونی استودیو دارد و مثلا حدود ۵۰ میلیون تومان پول پیش با ماهیانه ۳ میلیون تومان اجاره میپردازد با وجود این مصوبه باید به ساختمانی که کاربری اداری یا تجاری دارد نقل مکان کند و برای تامین چنین مکانی مجبور است از دو تا چهار برابر اجاره یک مکان مسکونی را بپردازد. که باتوجه به شرایط نامناسبی که اقتصاد و نشر موسیقی در کشورمان دارد، این موضوع همه استودیوهای خصوصی را دچار مشکل میکند.
فرهادی گفت: ما هیچ استودیو خصوصی مدرنی در ایران نداریم و به جز استودیوهایی مانند بل، پژواک حوزه هنری، استودیوهای ۱۰۱ ، ۱۰۲ و ۱۰۳ صدا و سیما استودیویی نمیشناسم که ابعاد بزرگ و حرفهای داشته باشد. این معضلی محسوب میشود که گریبانگیر موسیقی مملکت ماست. یعنی ما به غیر از این چند نمونه، استودیویی نداریم که بقدری امکانات داشته باشد تا یک گروه موسیقی ۵ – ۶ نفره ایرانی در آن با هم ساز بزنند و اتفاقاتی که میبایست به صورت طبیعی بین نوازندهها در موسیقی بیفتد را ضبط کند. مسئولانمان نیز کوچکترین سررشتهای در این زمینه ندارند و ظاهرا اصلا برایشان مهم نیست به این نکته هیچ توجهی ندارند. متاسفانه آنها اصلا تعریفی از کیفیت در این زمینه ندارند پس برایشان اهمیتی ندارد که موسیقی ملی کشورمان با چه سطحی از کیفیت موسیقایی و محتوایی و همچنین چه کیفیتی اجرا، تولید و ضبط میشود.
این صدابردار عنوان کرد: کسی که مدیرکنترل کیفی مثلا کمپانی بنز میشود باید در زمینه کیفیت، حدنهایت را بداند و چنین حدی را انتظار داشته باشد تا محصولش به چنین درجهای برسد که جهان این اتومبیل را به عنوان محصولی درجه یک بپذیرد. یعنی مسئول کنترل کیفیت معیارهایی را دارد که میداند طبق آن ملاکها چه سلیقهای را باید تغذیه کند؛ اما ما در عرصه فرهنگی کشورمان چنین معیارهای کنترل کیفی را نداریم و مسئولان ما اصلا این چیزهایی را نمیدانند و نمیتوانند موسیقی خوب و با کیفیت را از موسیقی نازل تشخیص بدهند.
وی در ادامه افزود: تمام استودیوهایی که در ایران به صورت خصوصی کار میکنند؛ در مکانهایی با کاربری مسکونی فعالیت دارند و هیچ کدام در ساختمانهایی با کاربری اداری و تجاری نیستند؛ چون هزینه اجاره مکانی با کاربری اداری یا تجاری بسیار سرسامآور است. تنها یک استثنا در این زمینه وجود دارد و آن هم استودیو پاپ است؛ در دورهای که مصوباتی در زمینه تجاری و اداری بودن اماکن صادر میشد ظاهرا عنوان کرده بودند کسبهای که از فلان سال در این ملکها به فعالیت تجاری یا اداری مشغول بودهاند مجوزهای همان کاربری را دریافت میکنند.
رضا فرهادی گفت: تمام کسانی که من در عرصه صدابرداری کشورمان میشناسم هیچ کدامشان توانایی این را ندارند که فعالیتشان را در یک ملک اداری یا تجاری ادامه بدهند؛ به دلیل اینکه تولیدکنندگان صنعت موسیقی ایران چنین قدرتی ندارد که هزینههای زیادی برای تولید آثار اختصاص بدهند. استودیوهای صدابرداری در ایران با همین شرایط عادی، یعنی بدون در نظر گرفتن مصوبه اخیر شورای اسلامی شهر تهران نیز کمرشان در حال خرد شدن است و نمیتوانند لوازم و تجهیزیات جدید متناسب با پیشرفتهای روز دنیا را تهیه کنند؛ حالا در چنین شرایطی شورای شهر هم مصوبهای را تهیه کرده که عملا ادامه فعالیت را برای اکثر استودیوهای خصوصی غیرممکن میکند. نکته تلخ هم این است که مسئولان مربوطه اصلا برایشان مهم نیست چه اتفاقی در این حوزه در حال روی دادن است.
وی افزود: اصلا برای مسئولان اهمیتی ندارد که رضا فرهادی در استودیوی خود از یک اکولایزر روز دنیا استفاده میکند یا از یک پلاتین ۵ دلاری. متاسفانه باید بگویم این نکته برای بسیاری از موزیسینها نیز مهم نیست؛ یعنی نه تفاوت کار را میتوانند بشنوند و نه برایشان مهم است. این طیف از موزیسینها فقط میخواهند سالی چند اثر از آنها به بازار بیاید و درآمدی کسب کنند و بحث کیفیت اصلا برایشان اهمیتی ندارد. متاسفانه در اکثر آثار موسیقی ملی و پاپ و سایر گونههای موسیقی در کشورمان اصلا دغدغه کیفیت وجود ندارد. به همین دلیل هم هست که اندازه و کیفیت استودیوهای ما اینچنین است که میبینید.
مدیر استودیو کرگدن در ادامه افزود: ما از شهرداری همین مصوبه را تقاضا کردیم تا به آن استناد کنیم اما شهرداری حتی این مصوبه را در اختیارمان قرار نداد؛ بعد گفتیم ما از کجا بدانیم کاری که انجام میدهیم واقعا غیرقانونی است؟ مسئولان شهرداری هم در پاسخ گفتند اگر شما این کار را انجام بدهید؛ میآیم جلوی محل استودیو شما بلوکسیمانی میگذاریم؛ اگر به بلوک توجه نکنید در استودیو را جوش میدهیم و اگر جوش را باز کنید جلوی در استودیو را دیوار میکشیم. این پاسخیاست که به ما دادند اما به هر حال این مصوبه باید در قوانین تجهیز استودیوها باشد اما اینگونه نیست.
فرهادی عنوان کرد: از هر صد استودیویی که وجود دارد ۹۹ استودیو در ایران در اماکنی با کاربری مسکونی مشغول فعالیت هستند و این ۹۹ درصد با مصوبه جدید شورای اسلامی شهر تهران مواجه شدهاند. وقتی ضعف در بخش بازرسی و نظارت بر یک مسئله وجود دارد؛ درست نیست که صورت مسئله را پاک کنید. افرادی برای نظارت در این بخش به کار گرفته میشوند که اصلا سواد و تخصص نظارت بر این کار را ندارند که بتواند تشخیص بدهند از نظر آکوستیک و تجهیزات و ساختمان، یک استودیو چه مشخصههایی باید داشته باشد که برای همسایهها ایجاد مزاحمت نکند. خب در این شرایط به جای اینکه مسئله نظارتی حل شود؛ مصوبهای را به تصویب میرسانند که ۹۹ درصد صدابرداران و استودیوها را با مشکل جدی برای ادامه حیات حرفهای روبرو میکند.
وی همچنین عنوان کرد: من به عنوان یک استودیودار که ۱۷ – ۱۸ سال از عمرم را پای این کار گذاشتهام باید بدانم این کار تداوم دارد یا نه؟ وقتی توی مملکتم ماندهام و با وجود تمام مشکلاتی که وجود داشته به کارم ادامه دادهام؛ باید بدانم امنیت شغلی خواهم داشت یا به خاطر یک مصوبه، تمام زندگیحرفهایم تحت تاثیر قرار میگیرد. با همین سابقهای که به واسطه کار کردن و محبت بزرگان موسیقی ایران طی این سالها کسب کردهام هر جای دنیا بروم برایم کار هست ولی این راهش نیست که شورای شهر و مسئولان فرهنگی بدون در نظر گرفتن جوانب مختلف یک موضوع مصوبهای را به تصویب برسانند و یک صنف را به طور کامل با تهدید روبرو میکند.
رضا فرهادی درباره پیگیری این موضوع گفت: وقتی این موضوع را با آقای نوربخش (مدیرعامل خانه موسیقی) مطرح کردم گفتند چنین اتفاقی مضحک است و من خودم شخصا این مسئله را پیگیری خواهم کرد. با توجه به اینکه شواری جدید شهر تهران نیز به تازگی کار خود را شروع کرده به طور دقیق نمیدانم پیگیری این مشکل استودیوهای صدابرداری تا چه زمانی به طول خواهد انجامید. آقای نوربخش گفتهاند به محض اینکه شورای شهر مجمع داشته باشد موضوع را با آنها در میان خواهیم گذاشت.
مدیر استودیو کرگدن گفت: ما استودیودارانی که به طور خصوصی مشغول فعالیت هستیم؛ اتفاقا نظارت دقیقتر و تخصصیتری را از جانب مسئولان امر نیاز داریم. پیشنهاد من این است که مسئولان یا باید به یک جمع متخصص برای انجام کار نظارت اعتماد کنند که آنها کار را پیش ببرند و بر کار استودیوها نظارت کنند یا اینکه از متخصصان در این زمینه کمک بگیرند. ما در این خصوص آماده کمک هستیم تا این موضوع به شیوه درستش پیش برود.
وی در ادامه افزود: خود من هم روزگاری استودیو زیر زمینی داشتم اما آنقدر پای این قضیه ایستادم و خاک این کار را خوردم و سرمایهگذاری کردم تا اینکه پلهها را پیمودم و امروز جزو استودیوهای با سابقه این مملکت هستم و هر سال حداقل دو یا سه کاری که در موسیقی این مملکت جایگاه خوبی پیدا میکنند از استودیوی من بیرون میآید؛ و این نشان از لطف و اعتماد موزیسینهای کشورم نسبت به کارم دارد.
این صدابردار همچنین عنوان کرد: سالهاست که در زمینه موسیقیهایی ماندگارتر و جدی فعالیت میکنم و البته به دوستانی که در سایر زمینهها به ویژه موسیقی پاپ فعالیت میکنند احترام میگذارم. اما نکتهای وجود دارد که باید به توجه شود؛ در جامعه رژیمهای غذایی مختلفی وجود دارد که هر از چند گاهی در آن رژیمها هم افراد میتوانند ساندویچ و چیپس و نوشابه و پفک هم مصرف کنند؛ اما اگر این رژیم غذایی به جایی برسد که تنها به مصرف ساندویچ و پفک و نوشابه و چیپس خلاصه شود آن وقت شرایط بغرنج میشود؛ امان از روزی که این شیوه دوم تغذیه عوارضاش را بروز بدهد آن وقت دیگر به همین راحتیها معالجه صورت نمیگیرد. متاسفانه در زمینه فرهنگی اصلا هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد و مردم تمام شنیدارشان به همان موسیقی پاپ خلاصه شده است و ما به شدت در این سرازیری سقوط قرار گرفتهایم. بچههای موزیسینی که در حوزه موسیقی جدیتر و ماندگارتر کار میکنند تمامشان خسته شدهاند و این جریان موسیقی جدی در ایران این روزها فقط دارد به صورت مرامی پیش میرود. جریان موسیقی جدی ایران به حمایت قاطع مسئولان فرهنگی احتیاج دارد اما به نظرم این حمایت هرگز اتفاق نمیافتد چون درکی از آن وجود ندارد.