ناشران تئاتری در نمایشگاه کتاب چه به ارمغان آورده‌اند؟

نمایشگاه کتاب به نیمه پایانی خود رسیده است و تا شنبه کمتر از 72 ساعت وقت است تا مخاطبان کتاب در جستجوی عناوین تازه باشند. با توجه به کاهش تیراژ کتاب‌ها، خرید کتاب در نمایشگاه می‌تواند زمینه‌ساز چاپ دوم کتاب‌ها و افزایش تیراژ آنان باشد، هرچند فرایند فروش کتاب در نمایشگاه همواره مورد انتقاد است و بیش از آنکه نمایشگاه باشد به یک فروشگاه بزرگ بدل شده است.

در حوزه کتاب‌های تئاتری وضعیت نمایشگاه امسال چندان جذاب نیست. انتشارات قطره در دفاع از کتابفروشی‌ها در نمایشگاه امسال شرکت نکرده است. اهمیت ماجرا جایی است که قطره از ناشران مهم کشور در حوزه ادبیات و روانشناسی است و همواره صاحب غرفه‌های بزرگ پرمخاطب بوده است. در سوی دیگر نیز انتشاران روشنگران که کتاب‌های بهرام بیضایی را چاپ می‌کند، فروش کتاب در غرفه خود را حذف و در شکل نمایشگاهی آثار خود را به نمایش گذاشته است. مدیریت این انتشاراتی حرکت خود را در راستای حمایت از کتابفروشی‌ها عنوان کرده‌اند.

انتشارات جهان کتاب که آثار جامانده در حوزه ترجمه را به چاپ می‌رساند و در حوزه مجله از نشریات باسابقه به شمار می‌آید به سراغ آثار واسلا هاول، نمایشنامه‌نویس و سیاستمدار چکی رفته است. رضا میرچی «در کار رفتن»، «هتل کوهستانی»، «وسوسه» و «اعتراض و چهار نمایشنامه دیگر» را از هاول ترجمه کرده است. «چکاوک» ژان آنوی نیز به ترجمه محسن یلفانی دیگر کتاب جهان کتاب است. از ترجمه یلفانی «مصیبت هم پیش می‌آد» اثر دیوید هیر نیز به چاپ رسیده است. سرباز اثر فرانتس کساور کروتس و بیدرمن و آتش‌افروزان اثر ماکس فریش دیگر آثار جهان کتاب در حوزه تئاتر هستند.

انتشارات بیدگل که در سال‌های اخیر به یکی از مهره‌های مهم نشر تئاتر بدل شده است امسال کتاب «بازی-بازیگری» لوک دیکسون را به ترجمه حمید هاشمی منتشر کرده است. در بخش نمایشنامه‌های آمریکایی «هوم‌بادی/کابل» تونی کورشنر و در بخش اروپایی «چرخ» زینی هریس و «سایکوسیس 4048» سارا کیم منتشر کرده است.

در بخش آثار ترجمه شده توسط بهزاد قادری بیدگل «گوریل پشمالو» یوجین اونیل، «استاد سولنس معمار» و «دشمن مردم» هنریک ایبسن را به نمایشگاه آورده است. از آثار یونانی که توسط غلامرضا شهبازی ترجمه می‌شود، «مده‌آ» اورپید عرضه شده است. در بخش آثار رضایی‌راد نیز «خان نخست خان» منتشر شده است.

انتشارات حکمت دو اثر «دیالوگ» به قلم پیتر ومک و «مقدمه کرامول: نکاتی در باب درام رمانتیک» ویکتور هوگو را چاپ کرده است. در بخش نمایشنامه نیز «خالی‌بند» اونوره دوبالزاک ترجمه و منتشر شده است.

انتشارات روزبهان که به ناشر آثار ترجمه‌ای محمدرضا خاکی تبدیل شده است «آه شب شیرین» تادوش کانتور و «هنرمند گرسنگی و خروج از هنرمد گرسنگی» از فرانتیس کافکا و تادئوش روژه‌ویچ را چاپ کرده است. «اتفاق می‌افتد» دیویدهیر به ترجمه حسن کامشاد دیگر اثری است که این ناشر به نمایشگاه آورده است.

انتشارات کیان افراز امسال به سراغ آثار نویسندگان جوان ایرانی رفته است. چهره‌ها نوشته احسان حمیدی، معصوم مرده اثر میثم فرهمندیان، سردخانه از فاطمه محمودی، و اعتراف‌ها و دروغ‌ها اثر مهدی میرباقری، ناصر سهید طهرانی اثر محمود احدی‌نیا، شغال وسه نمایشنامه دیگر در کنار مدادهای رنگی و سه نمایشنامه دیگر اثر مهران مقدر آثاری است که این ناشر به طبع رسانده است.

انتشارات نیستان در حوزه نمایشنامه با افت روبه‌رو بوده و تنها سه نمایش «سه‌سه» از سیروس همتی را در کنار دعوت در آلاسکا اثر غلامرضا آقایاری و فرمان خانوت صادق عاشورپور را چاپ کرده است.

انتشارات چشمه نیز آثار مرحوم محمود استاد محمد را در چهار مجلد به چاپ رسانده است تا در بخش نمایشنامه دستش خالی نباشد. از این مجموعه سه مجلد دیگر در دست چاپ است.

نشر نیماژ نیز اخیراً وارد بازار نمایشنامه شده است. در فهرست این انتشارات 11 کتاب در این حوزه منتشر شده است که می‌توان به «هندی از رویاها» اثر هلن سیسکو اشاره کرد. تعدادی از آثار نیماژ پیشتر در جشنواره تئاتر فجر رونمایی شده بود.

انتشارات افراز نسبت به دیگر ناشران وضعیت موفق‌تری در حوزه نشر نمایشنامه داشته است و به سبب کثرت آثار این انتشارات از نگارش آن معذوریم. این انتشارات در بخش نمایشنامه‌های فارسی به سراغ داوود کیانیان از پیشکستوتان تئاتر کودک و هاله مشتاقی‌نیا برنده جایزه تئاتر فجر رفته است.