ارشاد اسلامی هر سال مانع از نمایش ۴۵ فیلم سینمایی می‌شود

خانه سینما جشن سالانه خود را هر ساله در روز ۲۱ شهریور برگزار می‌کند. این روز مصادف با روز ملی سینما در ایران است و در جشن خانه سینما به بهترین‌های سینمای ایران تندیس این نهاد صنفی سینماگران اهدا می‌شود. فرصتی برای نمایش فیلم‌هایی که ساخته شده‌اند اما از وزارت ارشاد اسلامی مجوز کران عمومی دریافت نکرده‌اند. بهتورج منصوری، دبیر هیأت‌ مدیره آکادمی جشن خانه سینما اما گفته است پیشنهاد نمایش فیلم‌های سانسور شده در جشن خانه سینما عملی نیست:

«۴۰ فیلم در سال ۹۴، ۴۵‌ فیلم در سال بعد و ۴۳ فیلم در سال ۹۶ تولید شده که دیده نشده‌اند. به این ۱۲۸ فیلم باید ۷۵ فیلم ما هم اضافه می‌شد و به این ترتیب در طول دو ماه باید روزی پنج فیلم را به نمایش بگذاریم که این غیر ممکن است. این پیشنهاد عملی نیست. نه‌ اینکه نخواهیم، چون اتفاقاً نظرات مثبت بود، ولی به شکل تکنیکی نمی‌توانستیم آن را اجرایی کنیم.»

در فهرست بلندبالای فیلم‌های سانسور شده که در رسانه‌های داخلی به نام مستعار «فیلم‌های پشت خط اکران» شناخته می‌شوند، «یواشکی» رضا درمیشیان، «شعله‌ور» حمید نعمت‌الله، «حکایت دریا» بهمن فرمان‌آرا، «لرد» محمد رسول‌اف، «کاناپه» کیانوش عیاری، «ارادتمند نازنین بهاره تینا» عبدالرضا کاهانی و «معکوس» پولاد کیمیایی به چشم می‌خورد.

ابراهیم داروغه‌زاده، رئیس معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی بعد از انتصابش به این سمت در تیر سال گذشته در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی اعلام کرده بود که  کمدی‌های سطحی و مبتذل بخش عمده‌ای از فروش سالانه را به خود اختصاص داده‌اند. به گفته این مقام مسئول یکی از دلایل گرایش به سطحی‌نگری در سینمای ایران ناامنی فیلمسازان سینمای اجتماعی ایران است:

«شورای پروانه ساخت و نمایش فیلم‌های اجتماعی و انتقادی را با نگرانی بیشتری مورد بررسی قرار می‌دهد در نتیجه برای فیلم‌سازی که می‌خواهد فیلمی جدی و با حرف و پیام خاصی بسازد ناامنی ایجاد می‌شود.»

این مقام سانسور ملاک‌های سانسور فیلم‌های سینمایی را به این شکل مشخص کرده بود:

«نباید فیلمی بنیان‌های خانواده را تحت تأثیر منفی قرار دهد یا مثلاً نهاد ازدواج را که یک امر مقدس است تضعیف کند. فیلمی که امنیت نظام و ارزش‌های نظام را هدف قرار دهد یا مسائل شرعی را رعایت نکند خطوط قرمز ماست.»

برخی از فیلم‌هایی که در فهرست «فیلم‌های پشت خط اکران» قرار دارند، به دور از نظارت ارشاد اسلامی ساخته شده‌اند. برای مثال فیلم «یواشکی» چهارمین فیلم رضا درمیشیان که نخستین بار سال گذشته در جشنواره بین‌المللی فیلم سائو پائولو برزیل به نمایش درآمد، فیلمی عاشقانه است که تمام صحنه‌های آن در شهر کراست چرچ نیوزلند فیلمبرداری شده است. یا فیلم «لرد» ساخته محمد رسول‌اف که جمعه ۲۹ اردیبهشت ۹۶ تصادفاً همزمان با روز رأی‌گیری در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و موفق شد جایزه «نوعی نگاه» جشنواره فیلم کن را هم به دست بیاورد؛ فیلمی درباره فساد و رشوه‌خواری در ایران با تکیه بر داستان «ایوب» در کتاب مقدس و در قرآن. چگونه می‌توان در جامعه‌ای که اموال تو را می‌رباید و پشت تو را می‌شکند و برکت را از زندگی تو می‌گیرد، به آنچه که بدان اعتقاد داری پشت نکنی؟