با “کرمی” درباره‌ی حاشیه‌و متن “تئاتر” / «یک نگرانی بزرگ دارم»

شهرام کرمی در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به کمبود اعتبار تئاتر تاکید کرد، اگر گروه‌های نمایشی در چارچوب قانون عمل کنند، هیچ نهاد بیرونی نمی‌تواند مشکلی برای تئاتر ایجاد کند.

او به تازگی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام یادداشتی را منتشر کرده که تعبیر و تفسیرهای متفاوتی را از آن می‌توان داشت؛ از جمله رفتن او از مدیریت تئاتر، چرا که با توجه به حاشیه‌های این روزهای تئاتر هم انتقادات زیادی به مدیریت این حوزه وارد می‌شود و هم اینکه فشارهای زیادی وجود دارد؛ فشارهایی که خود کرمی هم آن را رد نمی‌کند ولی در عین حال خاطرنشان می‌کند، آنچه در فضای مجازی نوشته مربوط به دنیای شخصی‌اش است و آنجا فقط دغدغه‌ها و حسرت‌های خود را می‌نویسد، چون سختی کار زیاد است و انرژی‌بر.

این نمایشنامه‌نویس و مدیر این روزهای اداره کل هنرهای نمایشی که روز گذشته (شنبه، پنجم آبان‌ماه) هم جلسه‌ای با هیات مدیره خانه تئاتر داشته است به ایسنا گفت: در این جلسه که به پیشنهاد خانه تئاتر برگزار شد،  درباره نگرانی هیات مدیره از اتفاقات روزهای اخیر تئاتر و این که نگران بودند تئاترها با مشکل روبرو شوند یا سختگیری‌ها زیاد شود صحبت کردیم و یکسری نگرانی‌های هنرمندان هم منتقل شد.

کرمی ادامه داد: در پاسخ به آنچه مطرح شد توضیح دادم که شورای نظارت و ارزشیابی کماکان در چارچوب قوانین و آیین نامه‌های مصوب اقدام خواهد کرد. ما تلاش می‌کنیم شورا در همین چارچوب فعلی فعالیت خود را منسجم‌تر کند و هیچ نگرانی هم بابت اینکه بخواهیم سخت‌گیری در خصوص کارهای نمایشی داشته باشیم وجود ندارد، اما قطعا ملاک ما قانون است.

دستورالعملی برای گروه‌های تئاتری

او تاکید کرد:‌ از این پس گروه‌های نمایشی از چند ماه قبل از اجراهای تئاتری باید متن را ارائه کنند و ما متن را به تصویب می‌رسانیم تا کار به دقیقه 90 نرسد که تمرین به بازبینی برسد و بخواهیم سریع متن را تصویب کنیم، چون با این وضع هم ما تحت فشار قرار می‌گیریم و هم گروه‌های نمایشی و شاید بخشی از سخت‌گیری شورا بیشتر بابت این باشد که می‌خواهیم در راستای چارچوب و نظم عمل کنیم.

مدیر کل هنرهای نمایشی اضافه کرد: البته شرایط قبلا هم همین بوده ولی از همین تریبون اعلام می‌کنم، از این پس لازم است گروه‌های نمایشی قبل از تمرین و نیز مرحله بازبینی متن خود را ارائه کنند و ما در کوتاه‌ترین زمان، حتی کمتر از همان دو هفته‌ای که در شورای عالی انقلاب فرهنگی آمده جواب متن را می‌دهیم و گروه‌ها با خیال راحت می‌توانند پس از تصویب متن، سراغ تمرین بروند تا در مرحله دوم بازبینی کنیم.به این ترتیب وقتی متنی تصویب شورا را داشته باشد تا مرحله اجرا دچار هیچ مشکلی نمی‌شود، مگر اینکه از جهت شکلی بخواهیم اصلاحاتی را پیشنهاد دهیم.

وی یادآور شد:‌ به دلیل آنکه حجم کارها زیاد بود، در مقطعی این همراهی با دوستان می‌شد که قبل از بازبینی متن را ارائه کنند ولی از این پس مُصر هستیم در یک چارچوب مشخص این اتفاق بیفتد.

کرمی با اشاره به اینکه اعضای شورای نظارت و ارزشیابی همان اعضای شورای قبلی و از خانواده هنرمندان تئاتر هستند، خطاب به اهالی تئاتر گفت: آن‌ها می‌توانند با اطمینان و در چارچوب مقررات کارشان را انجام دهند و ما نیز از آن‌ها حمایت می‌کنیم. هیچ فشار و حاشیه‌ای هم بابت اینکه بخواهیم مانع کاری شویم بر  ما و شورای نظارت وجود ندارد و آنچه برای صیانت از گروه‌های نمایشی لازم است را انجام خواهیم داد.

هیچ کارگردانی به دادگاه احضار نشده است

او درباره اینکه شنیده می‌شود برای برخی از تئاترها اخیرا مشکلاتی پیش آمده است، با تاکید براینکه «هیچ کارگردانی به دادگاه احضار نشده است» بیان کرد: شاید بابت اینکه مجوزهایی را به یکسری نمایش‌ها می‌دهیم انتقاداتی به ما وارد شود، ولی این مسئولیت به دوش ماست و ما باید پاسخگو باشیم و باید میان هنرمندان و مدیران سالن‌ها و اداره کل تعامل وجود داشته باشد، تا بدون هیچ نگرانی، کارها به اجرای عمومی خود برسند.

مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به اینکه اگر فشاری خارج از حوزه تئاتر وجود ندارد، پس آیا سخت‌گیری و فشار اداره کل به معنای پیشگیری است؟ گفت: من فقط روی اصول و قواعد تاکید می‌کنم، به این معنی که نباید نمایشی تولید شود که ما در طول 10 روز یکدفعه تحت فشار قرار بگیریم تا متن را بخوانیم و اجرا را بازبینی کنیم.

کرمی همچنین در پاسخ به اینکه وقتی برقانون تاکید دارد چرا بخشنامه‌ای از سوی اداره کل صادر شده که مسئولیت مدیران تالارها را در اجرای نمایش‌ها بیشتر می‌کند به طوری که باید تعهد بدهند و حتی برخی مدیران تالارهای نمایشی این اقدام را غیرقانونی دانستند؟ توضیح داد: این دستورالعمل جدید نیست و  طبق آنچه در پروانه نمایش ذکر شده بخشی از صیانت مجوز و هنرمندان برعهده مدیران سالن‌هاست ولی وظیفه اصلی صدور مجوز به عهده اداره کل است و این بخشنامه به شکلی مرور مقرارات قبلی بود، بویژه آنکه شاید برخی مدیران جدید به آن واقف نبودند. در این بین مدیران سالن‌ها انتقاد داشتند که در فرم‌های ارسالی برای صدور مجوز باید تعهد بدهند. این انتقاد وارد بود و گفتم آن را اصلاح کنند چون مسئولیت به دوش مدیران سالن‌ها می‌افتاد و ما نمی‌خواهیم وظیفه شورای نظارت را به دوش مدیران محول کنیم، با این حال مدیران سالن‌ها هم وظایفی در قبال اداره کل و نیز هنرمندان دارند که در یک تعامل، همه ما برای صیانت از کار هنرمندان تلاش می‌کنیم و وظایف خود را انجام می‌دهیم.

او در این بخش با تاکید براینکه تعامل با خانه تئاتر، هنرمندان و مدیران سالن‌ها به بهبود وضعیت می‌تواند کمک کند، گفت: معتقدم اگر در چارجوب قانون عمل کنیم هیچ نهاد بیرونی مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی وقتی تیزری فاقد مجوز منتشر می‌شود منجر به آسیبی برای تئاتر می‌شود و وقتی یک گروه نمایشی به اصلاحات مدنظر شورای نظارت کم‌توجهی می‌کند آسیبش به تئاتر وارد می‌شود، یا وقتی گروهی تمرین می‌کند و بعد می‌گوید بیایید بازبینی، دچار مشکل می‌شود چون متن مصوب نشده است.

کرمی سپس به دیدارش با هیات مدیره خانه تئاتر اشاره کرد که در آن جلسه درباره نمایش‌های مختلف صحبت شده و در پاسخ به این دیدگاه که انتظار می‌رفت پس از توییت وزیر ارشاد درباره تئاتر لاکچری، واکنش خاصی داشته باشد، گفت: ما تذکر مکتوب دادیم (نمایش بینوایان) و به دو تهیه‌کننده آن هم تعهد مکتوب دادیم، یعنی طبق قانون مسئله در شورای مرکزی مطرح شد و به هرحال آنچه از جهت قانونی می‌توانستیم انجام بدهیم را انجام دادیم.

مشکل بزرگ من اعتبار است

وی در بخش پایانی این گفت‌وگو در پاسخ به این پرسش که چه توضیحی برای نگرانی‌های اهالی تئاتر دارد چرا که در محافل تئاتری شنیده می‌شود با توجه به استقبالی که از حضور او در اداره کل هنرهای نمایشی شد انتظار یک مدیریت مقتدرانه وجود داشت، بیان کرد: من از میان جامعه هنرمندان تئاتر انتخاب شدم و این انتخاب با استقبال هم روبرو شد. طبیعی است که انتظار از من زیاد باشد ولی خود من هم یک نگرانی بزرگ دارم. متاسفانه بزرگترین مشکل من در حال حاضر مسئله اعتبار تئاتر است و در این بخش دچار مشکلاتی شده‌ایم و اعتبارمان محدودتر شده است.

شهرام کرمی افزود: تئاتر برای گسترش و توسعه و اینکه گروه‌های نمایشی کار خود را درست پیش ببرند نیاز به حمایت دارد و حمایت هم به این معناست که اعتبار و بودجه خوبی صرف گروه‌ها بشود. اگر می‌خواهیم از تئاتر لاکچری فاصله بگیریم و از گروه های مستقل حمایت کنیم اولین شرطش این است که درست حمایت کنیم. یکی از بزرگترین دغدغه‌های من که کارم را دچار مشکل کرده و شاید نتوانسته‌ام خیلی اتفاقات را پیش ببرم همین بوده است. امیدوارم وزیر محترم با توجه به اینکه نسبت به گسترش تئاتر لاکچری ابراز نگرانی کردند، حداقل کمک کنند تا اعتبارات تئاتر به موقع پرداخت شود یا افزایش یابد، چون تعداد مخاطب در تئاتر محدود است و گردش مالی محدودی دارد و حتی اگر مردم هم حمایت کنند یک گروه در سالن‌های کوچک هم نمی‌تواند حتی یک دهم هزینه‌های خود را تامین کند. این مهم‌ترین دغدغه من است و در شرایط فعلی با توجه به اعمال تحریم ‌ها اعتبارات دولت کم شده و گرنه مشکلات دیگر به نظرم قابل حل است و هنرمندان تئاتر هم کم توقع هستند و با اخلاص کار می‌کنند و با کمترین امکانات می‌شود اتفاقات خوبی را شکل داد.