میراث فرهنگی همان چیزی است که ما را به انسان تبدیل میکند، به ما مکان و هویت میبخشد و در بعضی مواقع از آن بهعنوان سلاحی برای نشان دادن اختلاف فرهنگها استفاده میشود. اگر میراث فرهنگی نابود شود یا بدتر از آن بهعمد مورد هدف نظامی قرار گیرد، هویت و گذشته فرهنگی ما از بین خواهد رفت.
در بسیاری از جنگها بناها و مکانهای تاریخی آسیبدیده و از بین میروند و آثار باستانی تاریخی غارت میشوند. تفکر نظامی به چیز دیگری غیر از پیروزی در جنگ اهمیتی نمیدهد.
گروههای فرهنگی و دانشگاهی بسیاری برای محافظت از میراث فرهنگی طی درگیریهای مسلحانه تلاش میکنند، اما اکثر تلاشهای آنان برای کارگزاران جنگ بیمعناست. ما باید بدانیم که حفاظت از دارایی فرهنگی (CPP) تنها در صورتی موثر خواهد بود که نظامیان و اربابان سیاسی آن را جدی بگیرند.
شاید جای تعجب باشد که حفاظت از داراییهای فرهنگی سابقه طولانیمدت در قوانین نظامی دارد و نخستین طرح آن برای ارتش انگلیس، دستورالعملهای دورهام 1385، برای حمله ریچارد دوم به اسکاتلند تهیه شد.
امروزه، هدفگذاری عمدی اماکن فرهنگی و مذهبی بهعنوان اهداف نظامی بهطور خاص در قوانین بینالمللی بشردوستانه ممنوع است و مهمترین قوانین آن در کنوانسیون لاهه در سال 1954 برای حمایت از اموال فرهنگی ارائه شده است.
پروتکل دوم کنوانسیون لاهه در این مورد نیز در سال 1999 تهیهشده است.
حفاظت از دارایی فرهنگی(CPP) همچنین بخشی جداییناپذیر از پروتکل الحاقی اول 1977 در کنوانسیونهای ژنو و اساسنامه رم در سال 1998 و قطعنامه 2347 شورای امنیت سازمان ملل است. حفاظت از دارایی فرهنگی بهطور فزایندهای بهعنوان قوانین بینالمللی معمول شناخته میشود و مختص یک کشور خاص نیست.
بریتانیا یک بخش CPP در سال 2018 ایجاد کرد. در اولین دوره آموزشی خود که با همکاری کمیته ملی انگلستان Blue Shield (یکنهاد مشاوره یونسکو در مورد CPP) توسعهیافته بود، اعضای واحد انگلیس به همکاران 6 کشور دیگر پیوستند.
در اکتبر گذشته، جلسهای در ستاد سازمان ملل برگزار شد تا ارتباط بین نابودی میراث فرهنگی و تروریسم و قساوتهای جمعی را اعلام کند. هر سخنران برای حمایت از میراث فرهنگی هم بهعنوان یک منبع محلی و هم بهعنوان یک منبع مشترک استدلال کرد. ایرینا بوکووا، مدیرکل یونسکو اعلام کرد: حملات شرورانه به هویت یک ملت بهمنظور از بین بردن آنان، میراث آنان ، معیشت آنان و چشمانداز آشتی پس از جنگ و ایجاد صلح محکوم است.
در دادگاه بینالمللی جنایی نظامیان زیادی به جرم حمله عمد به میراث فرهنگی مجازات شدند که میتوان به فرمانده نظامی یوگسلاوی سابق و احمد الفقی المهدی، عضو انصار دین، یک گروه افراطی وابسته به القاعده، در سال 2016 اشاره کرد.