اظهارات یک کارگردان بعد از تعطیلی چهار ماهه / «زیست تئاتری دچار مشکلات بزرگی شده»

آرش فلاحت‌پیشه که از پایان این هفته نمایش «پنهان‌خانه پنج در» را به صحنه می‌برد، می‌گوید گیرم که ما یک سال دیگر هم دندان روی جگر بگذاریم اما چه تضمینی وجود دارد که کرونا برطرف شود یا شرایط تغییر کند.

این هنرمند تئاتر که این نمایش را با گروهی از هنرجویان و بازیگران جوان تئاتر روی صحنه برده بود، به دلیل کرونا از ادامه اجرا بازماند و حالا جزو اولین کارگردانانی است که اجرای خود را از سر می‌گیرد.

فلاحت‌پیشه که از پایان همین هفته نمایشش را در تالار اصلی مولوی روی صحنه می‌برد، در گفتگو با ایسنا از شرایط اجرای تئاتر در دوران کرونا و بعد از تعطیلی چهار ماهه سخن گفت.
او در آغاز درباره اجرای دوباره نمایشش در وضعیتی که هنوز کرونا ادامه دارد، توضیح داد: پیش از عید که خیلی جدی در قرنطینه بودیم، فکر نمی‌کردم در دوران کرونایی، نمایش اجرا کنم ولی تجربه قرنطینه ثابت کرد این بیکاری و خانه‌نشینی ما را برای انجام ساده‌ترین امور دچار بحران کرده است.

او ادامه داد: قرنطینه نشان داد زیست تئاتر فقط در سالن رخ می‌دهد البته که سیاره ایران با همه جای جهان متفاوت است و ما شرایط خود را داریم. چراکه در دیگر کشورها تمهیداتی اندیشیده شده که هم گروه‌های هنری کمتر زیان ببینند و هم دست‌اندرکاران کمتر متضرر شوند اما اینجا با انفعال و خانه‌نشینی ما، زیست تئاتری دچار مشکلاتی بزرگ می‌شود.

فلاحت‌پیشه تاکید کرد: درست است که مردم تصور می‌کنند کرونا تمام شده و زندگی عادی خود را از سر گرفته‌اند ولی ادامه اجرای ما به این دلیل نیست بلکه همچنان معتقدیم باید شرایط کرونا در نظر گرفته شود و شرایط اصلا عادی نشده است.

این مدرس تئاتر با انتقاد از شکل‌گیری تئاتر آنلاین در برخی از مقاطع کرونایی، این شیوه را پدیده‌ای نوظهور دانست که متولیان فرهنگی خیلی شیک از آن حمایت کرده‌اند.

او خاطرنشان کرد: تئاتر آنلاین و از آن بدتر دوره‌های آموزشی آنلاین، ما را بر آن داشت تا دست از انفعال و خانه‌نشینی برداریم و فکر کنیم زیست درست تئاتر حتی در این شرایط بهتر از این پدیده‌های نوظهور است.

فلاحت‌پیشه افزود: گیرم که ما احترام بگذاریم و یک سال دیگر هم دندان روی جگر بگذاریم اما چه تضمینی وجود دارد که کرونا برطرف شود و اگر بعد از یک سال هم بخواهیم کارمان را شروع کنیم، شرایط همین است.

او درباره پر ریسک بودن اجرای تئاتر از نظر استقبال مخاطب، توضیح داد: کسانی که می‌خواهند اولین‌ها باشند، همیشه نگران حضور مخاطب هستند. هرچه بیشتر از مخاطب فاصله بگیریم، جذب دوباره او به تئاتر سخت‌تر می‌شود. تصورم این است که خوب است با رعایت یکسری از موارد بهداشتی، اجرایمان را داشته باشیم.

فلاحت‌پیشه که پیش از این با بازی در نمایش‌های گوناگونی مانند «تک سلولی‌ها» و … در تالار مولوی روی صحنه رفته است، با بیان توضیحاتی درباره ویژگی‌های این تئاتر افزود: پشت صحنه تالار مولوی نسبت به بسیاری از سالن‌ها استاندارد بهتری دارد و خود ما هم تغییراتی در کار داشته‌ایم. مثل اینکه گریمور را حذف کردیم و بازیگران خودشان آموزش دیدند و خود را گریم می‌کنند. ضمن اینکه تغییراتی در میزانسن‌ها داریم که فاصله بچه‌ها بیشتر شود. به هر حال شرایط را به نفع گروه و مخاطب عوض کرده‌ایم و امیدواریم کسانی که تئاتر و سینما جزیی از زندگی‌شان است، از نمایش ما دیدن کنند.

این کارگردان تئاتر درباره تغییرات احتمالی در گروه بازیگران نمایشش هم گفت: خودم را آماده کرده بودم که برخی از بازیگران نیایند ولی با وجود ترسی که داشتند، همه در اجرای دوباره حضور دارند. خوشبختانه در گروه خودم توانستم این اعتمادسازی را داشته باشم و امیدوارم این اعتمادسازی در مخاطب هم اتفاق بیفتد.

او در پاسخ به این پرسش که با اجرای نمایش در این شرایط، از نظر مالی هم ریسک بزرگی کرده است، گفت: همیشه کسانی که بیانیه صادر می‌کنند یا سردمدار حق‌طلبی می‌شوند، کمترین ضرر را می‌بینند چون آنان براحتی می‌توانند با بازیگران چهره کار کنند و حامی مالی هم جذب کنند اما مگر این افراد چه بخشی از بدنه تئاتر ما را تشکیل می‌دهند. مسلما بخش اعظم تئاتر ما زیست ساده‌ای را با حداقل‌ها جلو می‌برد و شرایط برای ما همیشه همین بوده است.

فلاحت‌پیشه تاکید کرد: من هرگز وارد این بازی‌ها نشدم و نخواستم برای پر کردن سالن به هر هرزگی تن بدهم. همه ما خوب می‌دانیم نمایش‌هایی که فروش آنچنانی دارند، هرگز جریان اصلی تئاتر را رقم نزده‌اند و امروز هم وضع همین است و ما همچنان در تلاشیم تا شرافت خود را رعایت کنیم.

او در پایان درباره کمک‌های احتمالی برای اجرای این نمایش گفت: هیچ کمکی از هیچ ارگان دولتی و غیردولتی نگرفته‌ایم و به آن هم دل نبسته‌ایم. چندی پیش آقای اتابک نادری لیست نمایش‌هایی را که در دوران کرونا متضرر شده بودند، گرفت ولی هم ما و هم ایشان می‌دانیم قرار نیست کمکی بشود چون می‌دانیم کجا زندگی می‌کنیم و می‌دانیم فرهنگ و هنر جایگاهی ندارد ولی وقتی حضور داشته باشیم، راحت‌تر می‌توانیم مطالبه‌گری کنیم تا زمانی که خانه‌نیشن باشیم.

آرش فلاحت‌پیشه که از 5 تیر ماه راس ساعت 20 و 30 دقیقه نمایش «پنهان‌خانه پنج در» را در تالار مولوی روی صحنه می برد، به همه مخاطبان این اطمینان را داد که شرایط این تالار شرایط درستی است.
متن این نمایش نوشته حسین کیانی است و پیش از این در اولین جشنواره تئاتر «هامون» نیز روی صحنه رفته است.