زمزمه بدرود با محمود خوشنام

در مراسم یادبود و خاکسپاری پژوهشگر موسيقی، محمود خوشنام دوستان و دوستداران او با وجود محدوديت‌های سنگين زمانه كرونا گردهم آمدند و یادش را گرامی داشتند.

در این مراسم نخست شاپور سليمی گوينده و دست‌اندركار تئاتر با سروده‌ای از سعدی ياد ازدست‌رفته را گرامی داشت:

“هر كو شراب فرقت روزی چشيده باشد،

داند كه سخت باشد قطع اميدواران”.

بهرخ بابايی، برگزاركننده جشنواره سالانه تئاتر ايرانی در شهر كلن در ادامه از پشتيبانی بی‌دریغ محمود خوشنام گفت كه “همواره شامل حال انجمن تئاتر ايران می‌شد. هر مشاوره‌ای كه می‌خواستيم بی هيچ خستگی انجام می‌داد و هرگز با وجود اختلاف ديدگاه‌های عقيدتی كه داشتيم، انگشت اتهام به سوی كسی دراز نمی‌کرد”.

محمدعلی بهبودی، كارگردان و هنرپيشه پركار تئاتر از زندگی پربار زنده ياد خوشنام گفت: “گويی سرنوشت آگاهانه اين نام را برای او رقم زده است. سعديا مرد نكونام نميرد هرگز”.

مريم آخوندی خواننده آوازهای سنتی و سرپرست گروه موسيقی “بانو” در سخنان صميمی خود از خاطراتش با محمود خوشنام ياد كرد: “نامش را در نقدهای مجله موسيقی ديده بودم و گاه از او درباره كارهای تازه‌ام می‌پرسیدم و خوشحال بودم كه اگر از سرچشمه خودمان جدا شده‌ايم، كسی هست كه آثار ما را بشنود و نقد كند”.

آرزو خوشنام در سخنان گيرا و خودمانی‌اش تربيت پدرش را اثرگذار توصيف كرد: “پدرم بيش از هرچيز با طنز و تلويح و هميشه خيلی كوتاه با ما حرف می‌زد. می‌گفت: “بگو ولی طوری كه شنونده خسته نشه”. من به خاطر او كارگردان شدم، پيانو ياد گرفتم و خيلی چيزهای ديگر. اما ژرف‌ترين تأثيرش بر من اين است كه فرهنگ در كار و زندگی‌ام نقش اصلی را ايفا می‌کند. يادش زنده كه اين سال‌های آخر می‌گفت، از زندگی خسته نشده بلكه از درد. با اين حال هيچگاه ناله‌اش را نشنيديم و نديديم. روزگار كرونا است پدرَ برايت از دور بوسه می‌فرستم”.

الهه خوشنام، گزارشگر پركار فرهنگی كه از غم درگذشت همسر، توانست تنها چند كلمه بگويد از ۴۴ سال زندگی پربار گفت: “روی كارت عروسی ما نوشته بود: ما آغاز دو آزادی را جشن می‌گیریم”.

احساسات بی‌پرده‌‌اش را تنها در شعرهايش بيان می‌کرد:

دوستان امروز كار ديگری داريم

نازنين ما روزگار ديگری داريم”.

سپيده رئيس سادات، خواننده و نوازنده مطرح سه‌تار و پژوهشگر موسيقی به پيروی از سبك نقادانه زنده‌ياد خوشنام، نقش او را در روشنگری در زمينه موسيقی برجسته كرد: “شايد تنها كتاب مفصلی كه اين آخر درباره موسيقی خوانده‌ام “از نجوای سنت تا غوغای پاپ” آقای دكتر خوشنام باشد كه در آن نشانی از تفكيك جنسيتی و سلسله مراتب اين سبك نسبت به آن يكی نيست. در اثر ماندگار آقای خوشنام ما بررسی اجراهای علینقی وزيری را در كنار تلاش‌های آقای شجريان برای ساختن سازهای نو می‌خوانیم”.

در كنار آرامگاه دكتر خوشنام، دوستداران بيشتری ايستادند و با زمزمه ترانه “سرگشته” يا “تو ای پری کجایی” ساخته همايون خرم و سروده هوشنگ ابتهاج با او بدرود گفتند.

محمود خوشنام كه نويسندگی را از همكاری با مجله طنزآميز “توفيق” آغاز كرده بود، پژوهش، به‌ويژه كندوكاو در زمينه موسيقی را در آلمان ادامه داد و آخرين اثرش “از نجوای سنت” را دو سال پيش از درگذشتش به چاپ رساند.

او در روز ۲۴ اسفند ۱۳۹۹ در ۸۵ سالگی در شهر بن آلمان درگذشت. يادش گرامی.