تخریب آثار باستانی: «ترک» بناهای تاریخی «کاشمر» براثر زلزله؛ ساخت و‌ساز مردم در منطقه باستانی «کلندی» چاه‌بهار

1403.03.30 voanews

غلامحسین محمدیان، مسئول میراث‌فرهنگی شهرستان کاشمر، درباره تخریب آثار تاریخی این شهرستان بر اثر زلزله‌ای روز گذشته با قدرت ۵ گفت که «زلزله‌ای که در عمق ۶ کیلومتری زمین رخ داده به برخی بناهای تاریخی این شهرستان خسارت وارد کرده است.»

روزنامه اعتماد گزارش داد که این مقام حکومتی میراث فرهنگی درباره تخریب آثار تاریخی ادعا کرده است که «در بدنه، دیوار و سقف‌های مجموعه تاریخی مسجد جامع کاشمر، مدرسه حاج سلطان علما، مسجد حاجی جلال آسیب‌ و ترک‌هایی ناشی از این زلزله مشاهده شده است.»

وقوع زلزله‌ای به بزرگی ۵ در ساعت ۱۳:۲۴ روز ۲۹ خرداد ماه تا کنون ۱۱۵ نفر مصدوم و ۴ کشته برجا گذاشته است.

مرکز شهرستان کاشمر در ۲۳۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد.

در خبر دیگری از کانال تلگرامی هرانا، نوذرحیدری، سرپرست هیات باستان‌‌شناسی محوطه باستانی «کلندی» در «بندر تاریخی تیس» هشدار داد که به‌دلیل «ساخت‌و‌سازهای بدون مجوز و غیرقانونی» بر روی این محوطه تاریخی «بخش اعظمی از آن از بین رفته و کمتر از ۴۰ درصد از محوطه باقی مانده است.»

این باستان‌شناس هشدار داد که عدم حفاظت و مسئولیت‌پذیری میراث فرهنگی و منطقه آزاد چابهار، به این منطقه باستانی در سال‌های گذشته بیشترین آسیب را زده است.

پیش از این نوذر حیدری درباره پیشینه تاریخی محوطه کلندی به خبرگزاری ایلنا گفت که در همین مرحله که هیات باستان‌‌شناسی «کاوش اضطراری» را آغاز کرده است «قطعات سفال لعابدار و اشیاء برنزی و شیشه، از این محوطه باستانی» کشف شد.

محوطه باستانی کلندی، سال ۱۹۳۶ توسط اشتاین مورد کاوش قرار گرفت و توپوگرافی شد.

این باستان‌شناس تشریح کرد که با وجود کشف آثار باستانی و سندهای کافی مبنی بر حفاظت از این منطقه «در سال‌های اخیر نه تنها محوطه کلندی در فهرست آثار ملی قرار نگرفت و تعیین حریم نشد که در بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ سال، ساخت و سازهای بسیاری روی این محوطه به‌صورت کاملا غیرقانونی صورت گرفت.»

نوذر حیدری با اظهار تاسف از این‌که در سال‌های گذشته با «ثبت محوطه و تعیین حریم آن» و با «اختصاص اعتبار مشخص مطالعات باستان‌شناسی» امکان نجات این منطقه وجود داشت، افزود: «حالا اما با ده‌ها میلیارد اعتبار نیز نمی‌توان محوطه را از ساخت و سازهای صورت گرفته نجات‌بخشی کرد.»

محوطه باستانی کلندی در بندر تاریخی تیس یکی از مهمترین محوطه‌‌های باستانی در استان سیستان و بلوچستان است. این محل دارای ۱۳۰۰ سال تاریخ مکتوب است و قدمت آن به دوران هخامنشیان برمی‌گردد.